Европската унија (ЕУ) ги наполни своите складишта за гас и три месеци пред планираниот рок. Во четвртокот складираните залихи на природен гас на територијата на ЕУ достигнаа историски максимум, пишува влијателниот весник Politico.
Складиштата беа исполнети многу пред почетокот на грејната сезона, што е во согласност со политиката на Брисел за ненадејно „одвикнување“ од рускиот гас.
Одлуката на ЕУ да ја прекине зависноста од руските енергетски извори значи и продлабочување на проблемите на Кремљ за крпење на растечките дупки во рускиот државен буџет.
Во четвртокот складиштата за гас во земјите членки на ЕУ достигнаа ниво на исполнетост од 90,12 отсто од вкупниот капацитет, што значи дека законската обврска е веќе исполнета, според која зафатеноста на европските складишта за гас мора да достигне ниво од 90 отсто до ноември. најдоцна.
„Денешната потврда дека ги исполнивме нашите обврски пред истекот на рокот нагласува дека ЕУ е добро подготвена за зимата. Тоа ќе ни помогне во натамошно стабилизирање на пазарот во наредните месеци“, изјави комесарот на ЕУ за енергетика, Кадри Симсон.
Енергетскиот пазар на Европската унија, вели тој, е во многу поповолна позиција отколку што беше во ова време минатата година. Секако, веста за рекордниот капацитет за складирање може да се прочита како успех на Европската унија во „симнување“ од рускиот гас, бидејќи пред инвазијата на Владимир Путин на Украина, ЕУ задоволуваше дури 40 проценти од потребите за природен гас со увоз од Русија.
Во таа година и половина Европа се префрли на други добавувачи и во исто време се трудеше максимално да ја намали сопствената потрошувачка на гас.
Учеството на рускиот гас во вкупниот увоз во ЕУ падна на 23,6 отсто во првите осум месеци од 2022 година, а оваа година уделот на Русија во европскиот увоз би паднал на само 8,4 отсто. Со ова темпо членките на ЕУ можат да ја остварат целта целосно да го запрат увозот на руски гас до 2027 година.
„Ова е дефинитивно успешна приказна и за Европската комисија и за енергетскиот пазар, но пред се за владите на земјите членки, кои очигледно многу успешно реагираа на фактот дека за многу краток временски период треба да најдат замена за огромните количини природен гас што претходно се увезуваа од Русија“, вели Џовани Сгаравати, аналитичар во бриселскиот тинк-тенк Bruegel.
Рускиот гас во голема мера е заменет со увоз од САД, Норвешка, Азербејџан и други земји, а цените на гасот драстично паднаа од својот врв во 2022 година.
Холандскиот индекс на цените на гасот, кој во август минатата година достигна ниво од 320 евра за мегават час, оваа недела се движи на ниво од околу 38 евра.
Сепак, цената на гасот е сепак повисока од пред војната, кога „танцуваше“ околу 20 евра за мегават час – а тоа значи повисоки сметки за домаќинствата и помала продуктивност за европската индустрија.
„Цените на бензинот на големо се уште се значително повисоки од оние од минатата деценија. А тоа што европските магацини се полнеле порано од вообичаено, за жал, не гарантира натамошен пад на цените. Цената на гасот се одржува и со можноста оваа зима да биде постудена од просечната“, објаснува аналитичарот на пазарот на гас, Том Марзек-Мансер.
Аналитичарите очекуваат ова да биде последната зима во која евентуалниот недостиг на гас е сериозна грижа за купувачите, со оглед на тоа што до средината на следната година на европскиот пазар би требало да бидат достапни многу поголеми количини ЛНГ од Катар и САД.
Од друга страна, некои централноевропски земји (особено Австрија) сè уште се потпираат на рускиот гас што се „оживува“ преку гасоводите низ Украина. Бидејќи Киев веќе јасно стави до знаење дека нема намера повторно да преговара за договорот за транзит кој истекува на крајот на следната година, овие земји сега се под голем притисок да најдат нови добавувачи на краток рок.
Губењето на европските клиенти е голем удар за Кремљ.
Министерството за финансии на Русија објави дека приходите од извозот на енергија паднале за 41 отсто во првите седум месеци од оваа година. Во меѓувреме, рубљата падна на најниско ниво во последните 16 месеци.
Сето ова ѝ отежнува на Русија да ја одржува изолираната економија, да ги плаќа своите војници и да купува оружје од странство.
Наташа Курт, предавач на Катедрата за воени студии на Кралскиот Колеџ во Лондон, вели дека на крајот, руската Влада ќе даде приоритет на воените трошоци, додека многу „обични“ Руси ќе се соочат со економски тешкотии.
Во меѓувреме, московската агенција за истражување на јавното мислење објави анкета во која учествуваа 3.500 граѓани. Еден од пет испитаници (три проценти повеќе од еден месец претходно) изјавиле дека биле принудени да штедат на храна и основни потреби.