Шведска ја трансформира својата резервна Национална гарда од единица која многумина практично ја сметаа за хоби во борбена сила која стана толку привлечна за младите Швеѓани што мора да ги отфрли апликантите.
Причина? Руската инвазија на Украина и растечкото верување дека Шведска мора да се подготви за војна. Ова, како што пишува Политико, е голема промена во однос на последните неколку децении во кои Националната гарда – која имаше околу 23.000 пријавени лица и служеше како резерва за професионалната армија – опадна по крајот на Студената војна.
Националната гарда се сметаше за домен на претежно средовечни граѓани, од кои многумина не ги сфаќаа многу сериозно своите должности.
Во 2001 година, владиниот извештај забележа тревога во вооружените сили поради падот на бројот на членовите на Националната гарда.
„Кога се приклучив, имав 21 година, многу помлад од просекот. Беше како остатокот од Студената војна“, рече Александар Раум, кој се пријави во 2009 година, околу 18 месеци по завршувањето на воената служба во артилерија.
Неколку години по падот на Советскиот Сојуз, владата ја укина речиси автоматската регистрација на Националната гарда за луѓето кои ја завршиле својата воена служба.
Замрзнувањето на регрутирањето во 2010 година беше уште еден удар за гардата. Но, илегалната руска анексија на Крим во 2014 година и обидите за започнување на сепаратистичка војна во источна Украина поттикнаа широк преглед на безбедносните прашања низ Европа.
Во текот на изминатата деценија, Националната гарда претрпе низа реформи кои подобро ја усогласија со другите гранки на војската. Наместо оружјето што претходно го користеа професионалните армиски единици, гардистите сега добиваат ново оружје.
Сепак, до пред две години, регрутирањето беше слабо и повеќето единици на Националната гарда не ги завршија задолжителните денови на служба. Во 2020 година, 20.000 луѓе се пријавија за Гардата, што е огромен пад од околу 120.000 во средината на 1980-тите.
Сето тоа се промени со руската инвазија на Украина во 2022 година. Таа година, 29.101 Швеѓанец се пријавија да служат во Националната гарда, што е за 619 отсто повеќе од годишниот просек. Помошниците на шведската одбрана, исто така, забележаа зголемување на апликациите за членство.
Во првите две недели од војната, 640 луѓе се приклучија на Лотас, женска група која обезбедува логистичка поддршка на армијата. Тоа е приближно бројот на нови членови што Lottas обично ги добива во текот на годината.
До крајот на 2022 година, друга помошна организација, Шведската федерација за доброволно одбранбено образование и обука, доби 3.795 нови членови – од само 46 претходната година.
Организацијата која обучува возачи за должности во пошироката одбрана на државата во меѓувреме го удвои бројот на нови членови.
Војната, исто така, доведе до тоа Шведска да се откаже од својата долгогодишна политика на воено необврзување и да поднесе барање за членство во НАТО, заедно со соседна Финска. Барањето на Шведска се уште чека одобрение од Унгарија.
Предупредувањата за можна војна со Русија не се намалуваат, напротив. Во првата недела од оваа година, шведските политичари и воени лидери се собраа на нивната годишна конференција Народ и одбрана со „отрезнувачки“ порака.
„Може да видиме војна во Шведска“, предупреди министерот за цивилна одбрана, Карл Оскар Болин.
Премиерот Улф Кристерсон исто така неколку пати ја спомна војната.
„Не може да се исклучи вооружен напад во Шведска. Војната може да дојде и кај нас“, изјави министерот за одбрана Пал Џонсон.
Чувството на итност предизвикува повеќе луѓе да се приклучат на Националната гарда.
Во првите две недели од јануари се пријавиле околу 1.200 лица, четири пати повеќе отколку во истиот период во 2023 година.
„Пред 15 години, многу луѓе гледаа на гардата како хоби, како пешачење или лов. Сега разбираат дека тоа е клучен дел од нашата безбедност“, рече Раум.