Еден од најпознатите американски инвеститори, милијардерот Реј Далио, предупреди дека Соединетите Американски Држави под водство на претседателот Доналд Трамп влегуваат во политичка и социјална средина слична на 1930-тите, кога авторитарните режими добиваа на сила низ целиот свет.
Далио, основачот и долгогодишен раководител на најголемиот инвестициски фонд во светот „Бриџвотер Асошиејтс“, изјави за „Фајненшл тајмс“ дека продлабочениот јаз меѓу богатите и сиромашните, намалената доверба во институциите и поделбите во општеството ја туркаат Америка кон „поекстремни политики“.
„Она што се случува во Соединетите Американски Држави денес многу потсетува на периодот помеѓу 1930 и 1940 година во светот“, рече Далио.
Како пример, тој го наведе сè посилното мешање на државата во приватниот сектор, вклучително и одлуката на Трамп да преземе десет проценти од акциите во технолошкиот гигант Интел. Тој ги опиша таквите потези како „автократско лидерство што произлегува од желбата да се преземе контролата врз финансиската и економската ситуација“.
Неговите коментари се ретка отворена критика кон Трамп од финансиските кругови, дури и кога постои растечка загриженост меѓу инвеститорите на Волстрит за потегот на Белата куќа.
„Повеќето луѓе молчат во овие околности бидејќи се плашат од одмазда ако ја критикуваат владата“, додаде тој.
Далио, исто така, предупреди на обиди за вршење политички притисок врз Федералните резерви, централната банка на САД, откако Трамп отпушти еден од нејзините гувернери и го номинираше својот близок сојузник во Одборот на гувернери. Слабеењето на независноста на Федералните резерви, вели тој, може „да ја поткопа довербата во доларот и да го направи американскиот долг помалку привлечен за инвеститорите“. Веќе, додава тој, меѓународните инвеститори се свртуваат кон златото наместо кон американските обврзници.
Зборувајќи за американскиот буџет, Далио процени дека земјата троши околу седум трилиони долари годишно, додека собира само пет трилиони долари приходи.
„Оваа нерамнотежа значи дека владата ќе мора да издаде огромни количини на нов долг во време кога сè повеќе инвеститори ја доведуваат во прашање неговата вредност“, предупреди тој.
Доколку пазарот почне да се сомнева во фискалната одржливост на САД, Федералните резерви, вели Далио, ќе имаат само две опции: „Да се дозволат каматните стапки да растат и да се ризикува криза со неплаќање на долгот, или да се почне со печатење пари и купување обврзници што никој друг нема да ги направи. Во двата случаи, доларот ќе биде ослабен“.
Далио претходно јавно предупреди за опасностите од прекумерно задолжување. Овој пат, тој ја спореди американската економија со организам чиј крвоток е затнат, бидејќи отплатата на долгот ги истиснува сите други расходи.
Зборувајќи за поширокиот тренд, тој додаде дека растечките социјални и економски нееднаквости го зајакнуваат популизмот и од десницата и од левицата, продлабочувајќи ги непомирливите поделби.
„Кога демократиите повеќе не можат да решаваат конфликти, луѓето сè повеќе се потпираат на авторитарен лидер кој ќе ја преземе контролата и ќе ги направи работите да функционираат за нив“, заклучи Далио.