Компјутерскиот експерт Рајеш Рао секоја недела добива мејлови од луѓе кои тврдат дека дешифрирале древно писмо кое долго време ги збунувало научниците.
Станува збор за луѓе од различни профили, од инженери до пензионери, кои претежно живеат во Индија или имаат индиско потекло во странство. Сите овие луѓе се убедени дека го дешифрирале писмото на цивилизацијата на долината Инд, кое е комбинација од знаци и симболи.
„Тие тврдат дека го дешифрирале и дека е „случајот затворен“, рече Рао, кој е професор на Универзитетот во Вашингтон и автор на рецензирани студии за писмото на Инд.
Мутувел Карунаниди Сталин, главниот министер на индиската држава Тамил Наду, неодамна го подигна вниманието, објавувајќи награда од милион долари за секој што може да го дешифрира споменатото писмо.
Цивилизација на долината Инд
Цивилизацијата на долината Инд или цивилизацијата Харапан е една од најраните урбани заедници во светот што се појавила пред 5.300 години во она што денес се Индија и Пакистан. Земјоделците и трговците од оваа цивилизација живееле во градови опкружени со ѕидови направени од печени тули и се развивале со векови.
Од откривањето на оваа цивилизација пред еден век, пронајдени се 2.000 нејзини локалитети. Причините за исчезнувањето на цивилизацијата на долината Инд остануваат нејасни, без видливи докази за војна, глад или природна катастрофа. Но, најголемата мистерија на оваа цивилизација е нејзиното недешифрирано писмо, што значи дека нејзиниот јазик, начин на владеење и верувања се обвиткани во тајност.
Дешифрирање на писмото на Инд
Лингвистите, археолозите и другите научници повеќе од еден век се обидуваат да го дешифрираат писмото на Инд, кое било поврзано со брахмиското писмо, дравидскиот, индоарискиот и сумерскиот јазик. Дури се тврди дека писмото на Инд се состои само од политички или религиозни симболи. Сепак, ова писмо останува тајна. Според водечкиот индолог Аск Парпола, писмото на Инд е можеби најважниот систем на пишување што не е дешифриран.
Деновиве ова писмо се поистоветува со содржината на хиндуистичките списи и натписи, давајќи му духовно и магично значење. Но, како што забележа Рао, тоа го игнорира фактот дека пишувањето, составено од знаци и симболи, најчесто се појавува на камени печати што се користеле за трговија, што ги прави малку веројатно да имаат религиозна или митска содржина.
Има многу предизвици во дешифрирањето на писмото на Инд. Примарниот предизвик е што има релативно мала содржина во писмото на Инд. Имено, таа содржина е на 4.000 предмети, како пломби, керамика и чинии. Предизвикот е и тоа што содржината е концизна. Имено, во просек има пет знаци или симболи, т.е. нема долга содржина на ѕидови, плочи или исправени камени плочи.
Понатаму, не постои двојазичен артефакт, како што е Каменот од Розета, кој им помогна на научниците да ги дешифрираат египетските хиероглифи. Двојазичните артефакти овозможуваат директна споредба помеѓу познатото и непознатото писмо.
Неодамнешниот напредок во употребата на скриптата Инд е направен со користење на техники за машинско учење за да се идентификуваат шемата и структурата на оваа скрипта.
Ниша Јадав, истражувач во Институтот за фундаментални истражувања Тата со седиште во Мумбаи, истакна дека сè уште не е познато дали знаците се целосни реченици, делови од зборови или делови од реченици. Таа и неколку други истражувачи пронајдоа 67 знаци кои се наоѓаат на 80 отсто од натписите.
Машинското учење беше искористено и за враќање на нечитлив и оштетен текст, овозможувајќи продолжување на истражувањето. Како што нагласи Јадав, содржината е структурирана и има логика во пишувањето.
Всушност, неколку антички писма се недешифрирани, соочени со предизвици слични на оние за писмото на Инд. Тоа е случај со линеарното еламитско писмо од областа на Иран, линеарното писмо А од областа на Крит и етрурското писмо од областа на Италија, чии јазици остануваат непознати.
Научниците се убедени дека наскоро нема да има кандидати за милионската награда за дешифрирање на писмото на Инд, пишува Би-Би-Си .