Британските шефови на разузнавањето беа принудени да започнат една од најчувствителните и најризичните истраги од Студената војна поради стравувања дека висок офицер на разузнавањето на МИ6 е двоен агент за Русија.
Обемната потрага по наводниот информатор, наречена Операција „Кочење“, ја водеше сестринската агенција на MI6, MI5, која распореди тим од дури 35 офицери за надзор, планирање и десктоп кои патуваа низ целиот свет.
Едно патување го однесе целиот тим за надзор на Блискиот Исток повеќе од седум дена, беше кажано за „Гардијан“, каде што офицерите биле сместени во безбедна куќа на ЦИА. Се верува дека ова патување било особено опасно бидејќи офицерите патувале во земјата без знаење на нејзината влада, што би било нелегално според меѓународното право.
Се верува дека истрагата траела во една или друга форма до 20 години, но MI5 не можела да утврди дали британската разузнавачка служба имала доушник – што ја зголемува можноста дека агент можеби останал неказнет шпионирајќи за Русија.
„Мислевме дека имаме уште еден Филби во наши раце“, рече изворот, осврнувајќи се на Ким Филби, озлогласениот двоен агент на МИ6, кој беше дел од група Британци регрутирани од Советскиот Сојуз, позната како шпионски круг од Кембриџ.
МI6, Тајната разузнавачка служба, е британска разузнавачка агенција одговорна за собирање разузнавачки информации од странство и справување со агенти; МI5, Службата за безбедност, е домашна разузнавачка агенција која ги проценува заканите за националната безбедност на Велика Британија.
Истрагата на MI5 започна во 1990-тите и се верува дека траела барем до 2015 година. Дотогаш, офицерот што бил цел на тимот на Ведлок ја напуштил MI6, која во тоа време вработувала 2.500 луѓе.
Дојавата за наводниот шпион дојде од ЦИА во САД, која беше убедена дека британски разузнавачки службеник кој работи во Лондон ѝ пренесува тајни на Русија.
За време на дел од истрагата, тајната разузнавачка служба на Русија, ФСБ, ја водеше Владимир Путин.
„Ни беше кажано дека целта е руски шпион… САД веруваа дека тој им протекува информации на Русите. Тој беше осомничен од 1А. Работата беше сфатена посериозно отколку во која било друга МИ5 била вклучена. „Бракот“ ги засени сите“, рече изворот.
Операцијата започна кон средината и крајот на 1990-тите, откако ЦИА ги информираше своите колеги во британското разузнавање за своите загрижености.
Неодамна објавената книга „Шпион во архивите: Како еден човек се обиде да го убие КГБ“, од поранешниот дописник за безбедност на Би-Би-Си, Гордон Корера, ја споменува епизодата. Во книгата се наведува дека ЦИА била загрижена дека еден офицер на МI6 бил „предаден од Москва“, но дека не било јасно кој бил.
„Гардијан“ откри дека Велика Британија го идентификувала наводниот шпион и дека тим од експерти на МИ5 добил задача да го пронајде. Тимот не дејствувал од седиштето на МИ5 во Темза Хаус во Вестминстер.
Толму чувствителноста била таква што службеникот што го водеше надзорот бил информиран за операцијата во црквата, според изворот. На некои од оние избрани да учествуваат во операцијата првично им било кажано дека одат на обука, а условите им биле дадени дури откако излегле пред Темза Хаус.
Тимот за надзор бил сместен во зграда во Вандсворт, јужен Лондон – во близина на зградата на MI6 покрај реката во Воксхол. Полициските службеници таму работеле под името на лажна компанија за обезбедување.
Во тоа време, на тимот му било кажано дека целта имала висока улога во MI6 со пристап до широк спектар на високо чувствителен материјал. Тимот за технички операции на MI5, тогаш познат како А1, тајно провалил во домот на офицер на MI6 и инсталирал уреди за прислушување и видео.
Автомобилот на МИ5 пред неговата куќа бил опремен со камера во кутија за марамчиња на работ зад задните седишта, рече изворот. Обемниот надзор открил некои однесувања што предизвикале загриженост, но тоа не било поврзано со шпионажа, му било кажано на Гардијан.
За време на операцијата, тимовите за надзор ги следеле неговите движења во странство, следејќи го во градови низ Европа, Азија и Блискиот Исток, што беше многу ризичен потег бидејќи тимот дејствувал надвор од надлежностите на MI5.
На „Гардијан“ му било кажано дека тимот бил испратен во земјата со вистински пасоши под лажни имиња, а агентите биле предупредени дека доколку бидат приведени од која било причина, ќе бидат „оставени сами да се грижат за себе… не можеме да ви помогнеме“.
Загриженоста за наводниот доушник беше толку голема што шефовите на разузнавањето сметаа дека немаат избор.
Се верува дека човекот под надзор не работел сам, рече изворот. Се верува дека му помагале уште две лица, исто така со седиште во Лондон. Изворот рече дека „Бракот“ бил „многу необична операција… најдолгата во поновата историја и веројатно најскапата“.
Тоа што една британска разузнавачка агенција всушност шпионирала друга беше извонредно, рече изворот.
„МИ5 никогаш не го доби дефинитивниот доказ што го бараа. Тие рекоа дека ако не е тој, тогаш МИ6 потенцијално „сè уште има шпион што треба да го најде“, рече тој.
Една од загриженостите меѓу оние што работеа на операцијата беше дека целта, самиот специјалист, станал свесен дека е следен, објавува „Гардијан“ .