Замислете дека сте постојано будни, вашиот мозок е секогаш во висока готовност, скенирајќи ја околината за потенцијални опасности. Оваа состојба е позната како хипербудност.
Хипербудноста значи состојба во која телото и умот се постојано во режим на борба или бегство, дури и кога нема објективна закана. Ова не е само замор или стрес , туку тивок, исцрпувачки затвор во кој се живее.
Живот под лупа
Луѓето кои страдаат од хипербудност го перцепираат светот како потенцијално опасно место. Нивниот нервен систем е премногу чувствителен на стимули од околината, што значи дека секој шум, ненадејно движење или промена на изразот на лицето на друго лице може да се протолкува како знак на закана.
Ова води до претерани реакции, како што се ненадејни грчеви, забрзан пулс или напади на анксиозност.
Оваа состојба често се јавува како резултат на траума – без разлика дали станува збор за злоупотреба, занемарување, воени искуства или каква било ситуација каде што лицето било принудено постојано да биде на штрек за преживување.
Потоа мозокот „учи“ постојано да ја скенира околината, дури и долго откако опасноста ќе помине.
Невидливиот товар на секојдневниот живот
Животот со хипербудност е исклучително исцрпувачки. Замислете никогаш да не можете да се опуштите. Одењето во продавница станува агонија поради бучавата и гужвите. Спиењето е тешко, бидејќи мозокот сè уште „работи прекувремено“, проверувајќи дали сè е безбедно.
Луѓето со хипервигиланца често страдаат од несоница, хроничен замор, главоболки и мускулна напнатост. Социјалните односи стануваат предизвикувачки, бидејќи постојаната сомничавост и прекумерната реактивност можат да ги отуѓат другите.
Иако однадвор може да изгледаат смирени, внатрешно се води постојана борба. Секој непредвиден настан, секоја критика, дури и бенигни изненадувања, може да предизвика интензивна физичка и емоционална реакција. Ова ги прави исклучително подложни на анксиозни нарушувања, напади на паника и депресија.
Патот до нормален сон
Препознавањето на хипербудноста е првиот чекор кон закрепнување и цврст сон. Важно е да се разбере дека ова не е слабост на карактерот, туку последица на подлабоки механизми за преживување и да се започнат третмани за закрепнување.
Когнитивно-бихејвиоралната терапија (КБТ) или терапијата со десензитизација и репроцесирање преку движење на очите (ЕМДР) можат да бидат особено ефикасни, помагајќи во обработката на траумата и промената на обрасците на размислување.
Потоа, учењето вежби за дишење, медитација и внимателност може да помогне во смирување на хиперактивниот нервен систем.
Развивањето рутина и создавањето предвидлива, безбедна средина може да ја намали потребата од постојана будност.
Животот со хипербудност е предизвикувачки, но не и безнадежен. Со поддршка од експерти и посветеност на работа на себе, можно е да се научи мозокот да се опушти , да ги разликува вистинските закани од лажните аларми и конечно да се пронајде мир и спокојство.