„Тишината и молитвата се безвременската порака на Света Гора до современиот свет“, нагласи Вселенскиот патријарх
Вартоломеј, отворајќи ја изложбата на фотографии од Света Гора во Диокитири, насловена: „Планина – зад видливото“.
Изложбата на фотографот и уметник Јоанис Јанатос ја организираше Министерството за внатрешни работи (сектор Македонија-Тракија) во соработка со Светиот манастир Ватопед на Света Гора.
„Фотографиите и монашкиот живот на Атос имаат заедничка точка. Фактот на тишината, која нема зборови, туку создава говор. Животот на монахот се карактеризира со негување на исихазмот, тишината на зборовите и страста, и интензитетот на молитвата и внатрешниот говор. Преку тишината на зборовите, монасите го постигнуваат соединувањето на умот со срцето и ја вкусуваат тајната на Христовото Откровение и Спасение“, рече г-дин Вартоломеј и додаде:
„Тишината и молитвата се безвременската порака на Света Гора до современиот свет.
Повторувам, тишината и молитвата се безвременската порака на Света Гора до современиот свет.“
Вселенскиот патријарх истакна дека преку фотографијата секој „станува учесник во животот и искуството на Света Гора, во подвизи и богослужби“, додавајќи: „Тие се прозорците на Света Гора кон светот на знаењето, звуците и технологијата“.
Г-дин Вартоломеј посебно се осврна на Света Гора и нејзиниот уникатен духовен сјај низ целиот свет.
„Наследството на Света Гора не може да се оценува според стандардите на овој свет. Света Гора не е само ковчег со непроценливо историско и културно наследство, туку непроценлив дар на Воскреснатиот Господ на неговата Мајка, а преку Неа на целиот свет. Таа е ковчег и надеж за вечен и непропадлив живот. Токму ова е реалноста што се обидуваат да ја прикажат фотографиите на Јован Јанатос од Светиот манастир Ватопед, во кои може да се восхитува на видливата и создадената убавина, испреплетена со невидливата и несоздадената …“
Како што рече Вселенскиот патријарх, делото на фотографот Јоанис Јанатос, претставено во албумот, мајсторски ги евидентира аспектите од животот на Света Гора и наследството на античките патници.
„Денешната изложба во Солун ја прави невидливата убавина видлива“, рече г-дин Вартоломеј, нагласувајќи дека оваа изложба ги доловува моментите од секојдневниот живот, важноста на моментот, како што го изразиле античките мудреци, наведувајќи го примерот на Плутарх: еден момент од времето е драгоцен, бидејќи еден момент може да одреди цел живот.
„Бидејќи животот е еден миг во споредба со вечноста; од друга страна, еден миг од животот често може да го одреди него и неговиот развој“, рече Вселенскиот патријарх и додаде:
„Светиот манастир Ватопед се истакна во последниве години во промовирањето на својата историја и културно богатство. Отците на манастирот, под духовно водство на преподобниот архимандрит Ефрем , осветлуваат со своето присуство, нудејќи целосна слика за монашкиот живот и безвременскиот придонес кон Црквата и општеството.“
Вселенскиот патријарх топло му се заблагодари на заменик-министерот за внатрешни работи (Македонија-Тракија) Костас Ѓулекас за организацијата и приемот, на присутните заменик-министери, заменик-министерот за развој Ставрос Калафатис, заменик-министерот за труд Ана Ефтимиу , на претставници на локалните власти, на архиереите и на верниците, а особено на брачниот пар Атанасиос и Марина Мартину, кои г-дин Ѓулекас ги награди за нивниот целокупен придонес кон Светиот Грор, кон Црквата и општеството, велејќи:
„Им се заблагодаруваме на филантропот и на нашиот многу драг, највозвишен Господ Егзарх на Големата Христова Црква, г-дин Атанасиос Мартину, и г-ѓа Марина Мартину, за спонзорството на денешниот настан. Секоја иницијатива за истакнување на богатството и културата на Света Гора е за пофалба, а нашата просечност е високо ценета.“
Градските власти и голем број граѓани со голема фанфара го пречекаа Вселенскиот патријарх Вартоломеј на церемонијата на отворањето на фото-изложбата насловена како: „Светата Гора – зад видливото“, од уметничкиот фотограф Јоанис Јанатос . Изложбата ја организираше Министерството за внатрешни работи (сектор Македонија-Тракија) во соработка со Светиот Велики манастир Ватопед.
Изложбата ја отвори Вселенскиот патријарх Вартоломеј. Во рамките на настанот беше презентиран албум со фотографии од уметникот, придружен со текстови од монаси од Светиот манастир „Велика Ватопеда“ на Света Гора.
Фото изложбата, насловена како: „Света Гора – Зад видливото“, од уметничкиот фотограф Јоанис Јанатос, го прикажува религиозниот живот и секојдневната служба на отците од Света Гора.
Во дворот на историската Административна зграда, заменик-министерот за внатрешни работи (Македонија-Тракија) Костас Ѓулекас го пречека Вселенскиот патријарх и го подвлече безвременскиот придонес на Вселенската патријаршија во зачувувањето на верата и грчкиот идентитет.
„Го поздравуваме нашиот духовен отец“, рече г-дин Ѓулекас и додаде: „Црковните ѕвона радосно бијат за вашето пристигнување, а Солун го слави големиот настан на вашата посета.“
Заменик-министерот истакна дека посетата на Вселенскиот патријарх не е само религиозен настан, туку и голем момент за целата земја и Северна Грција.
„Сјајот на Вселенскиот Цариградски Престол ги осветлува нашите денови и времиња, кои се тешки и бурни. Дојдовте, уште еднаш, Ваша Светост, да го проповедате словото на љубовта, да ја осветлите нашата темнина, како светилник на зората, да ни го донесете мирот, спокојството и веселоста што ги носите во себе.“
Г-динот Ѓулекас конкретно се осврна на улогата на Мајката Црква во Цариград: „Вие потекнувате од Византија… и ако овој народ е спасен, тоа им го должи на вашите претходници кои го зачувале, заштитиле и пастиреле во тешки времиња и векови на страдање“.
Г-дин Ѓулекас нагласи дека Вселенскиот патријарх не е само глава на православието, туку и „Патријарх на грчкиот народ“.
Заменик-министерот топло им се заблагодари на Атанасиос и Марина Мартину, признавајќи ја нивната континуирана поддршка за Црквата и Света Гора, велејќи:
„Дозволете ми да изразам срдечна благодарност до брачниот пар Мартино за драгоцената помош и поддршка од Фондацијата во овозможувањето на оваа изложба. Без нивна помош, немаше да биде можно да ја реализираме.“
Заменик-министерот истакна дека г-дин Мартину служел и како политички администратор на Света Гора, оставајќи „неизбришлив белег, со своите дела, но и со својата скромност, врз државата Света Гора“.
Свечено затворање и доделување награди
На настанот присуствуваа солунскиот митрополит Филотеј, неаполскиот и ставрополскиот митрополит Варнава, игумените на манастирите Ватопеда и Симонопетра, Јефрем и Елисеј, монаси и монахињи од претставници во Северна Грција, манастирот на грчката влада и парламентот, политичкиот администратор на Света Гора Алкибијадис Стефанис, регионалниот гувернер на Централна Македонија Атена Аидона, градоначалникот на Солун Стелиос Ангелудис, како и странски конзули и дипломатски претставници во Солун, претставници на вооружените сили, судството, како и луѓе од перото и уметноста.
На кулминацијата на настанот, г-дин Ѓулекас го покани Вселенскиот патријарх да открие спомен-мермерна плоча, која ќе ги потсетува идните генерации на оваа голема посета. „Кога нашите генерации ќе ги нема, кога сите нас ќе нè нема, ќе остане нешто што ќе ги потсетува помладите дека Вартоломеј еднаш поминал тука и го оставил својот благослов: мермерна плоча… за да остане траен знак на вашата посета“, рече тој, симболично нудејќи му ги „клучевите од нашите срца“ на Вселенскиот патријарх.
Атанасиос Мартинос награден за придонес во православието и културата
На настан во Солунскиот банион, во присуство на Вселенскиот патријарх Вартоломеј, архонтот егзар на Патријаршијата и поранешен политички администратор на Света Гора, Атанасиос Мартинос, беше одликуван од Министерството за внатрешни работи (сектор Македонија-Тракија) за неговата долгогодишна поддршка на Света Гора и неговото богато културно дело.
Г-дин Мартинос со емоции зборуваше за фото-изложбата на Светиот манастир Ватопед, на која се прикажани моменти од секојдневниот живот на монасите. Како што нагласи, „фотографиите на г-дин Јанатос се фотографии од монаси од Света Гора, кои се молат во црквата или вршат служби, и многу соодветно ја евидентираат нивната психа, длабока вера и внатрешен мир“.
Во исто време, тој потсети дека изложбата наскоро ќе патува во Стразбур, со цел да биде претставена пред Советот на Европа. „Наскоро, оваа изложба ќе биде префрлена на Пленумот, всушност, на Советот на Европа, за да можат Европејците да го видат тој светилник на духовната култура (Света Гора), светиот центар на европскиот и глобалниот дострел“, истакна тој, подвлекувајќи го меѓународниот карактер на Света Гора.
Г-дин Мартинос не пропушти да ја спомене честа, наведувајќи: „Сакам топло да му се заблагодарам на министерот г-дин Костас Ѓулекас за неговата мисла и одлука да ни го додели ова одликување, во присуство на Вселенскиот патријарх. Тоа е посебна чест.“
Настанот заврши со топли аплаузи од собраните црковни водачи, претставници на владата и многубројни присутни верници, потврдувајќи го почитувањето и признанието на делото на Атанасиос Мартинос во промовирањето на православната духовност и грчката култура.
Уметничкиот фотограф Јоанис Јанатос, автор на изложбата, ја објасни мотивацијата што го навела да работи на Света Гора и да го долови секојдневниот живот во 23.000 фотографии во текот на две полни години, проект кој сè уште е во тек. Дел од неговата работа е запишан во албум од 400 страници, со текстови од монасите од манастирот Ватопеда, кои ги придружуваат фотографиите.
„Имам долгогодишна врска со фотографијата, а не уметничка, со многу грчки и меѓународни признанија“, рече г-дин Јанатос во својот говор за прием и продолжи: „Во еден момент си помислив: која е поентата да се собираат признанија? Мислев дека овој талент, во суштина, зборот – исто така грчки – е „харизма“. Божествената харизма, овој дар, даден од некого, треба да се инвестира во корист и служба на сите тие највисоки идеали со кои сме пораснале. А тоа се верата, нашата татковина, нашата култура, нашата историја и многу други. И верувам дека сите тие се содржани заедно, сумирани, во „Атос““.
Како што откри сценаристот и соговорник на фотографот на настанот, Џорџ Цијакас , г-дин Јанатос случајно го слави својот роденден денес.
Поздравен говор на игуменот Ефрем
Игуменот на Светиот манастир Ватопед го пречека Вселенскиот патријарх, кој престојува во Солун, на изложбата „Светата Гора – зад видливото“, која манастирот ја организира со Националниот музеј на грчката историја.
„Исклучително сме среќни што (г-дин Вартоломеј) е со нас вечерва по неговата макотрпна мисија во Америка“, рече игуменот Јефрем, потсетувајќи дека иако Света Гора припаѓа на грчка територија, таа е под духовно покровителство на Вселенската патријаршија.
Зборувајќи за фото-изложбата „Зад видливото“ и придружниот албум, тој забележа:
„Веруваме дека името дадено на тој том е инспиративно и особено илустративно. Има духовна основа, бидејќи, според Евангелието и православната духовност, човекот мора да пронајде нешто над видливото, за да го надмине изгледот. Човекот, кој е создаден по слика и подобие Божјо, не може да најде вистински одмор во сè световно и привремено, освен ако не е во заедница со несоздаденото. „Надвор од видливото“ се однесува на оние трансцендентни, духовни елементи на животот, кои го водат човекот кон внатрешна полнота и комуникација со Божественото.“
Игуменот Јефрем го истакна влијанието што оваа иницијатива го има врз општеството воопшто, велејќи:
„Изложбата и збирката нудат единствена можност да се види секојдневниот живот на монасите од Света Гора и да се доживее, низ призмата на Јоанис Јанатос, духовност што оди подалеку од очигледното. Ова дело не е само уметничко, туку и длабоко духовно, поканувајќи го гледачот да размислува и да бара „надвор од видливото“.“
Исто така, поздравен говор одржа протопрезвитер на Вселенскиот престол и клирик на Светата Фокиска Митрополија, отец Атанасиј Мелисарис, вонреден професор на Одделот за социјална теологија на Теолошкиот факултет на Националниот универзитет во Атина, и биографот на Патријархот, кои накратко се осврнаа на животот и делото на Вселенскиот Патријарх.
„Биографијата на Патријархот е напишана, не само со зборови, туку главно со дела на вера, жртва и служба. Затоа, биографијата на нашиот Патријарх останува жива и отворена, бидејќи продолжува да се пишува од неговиот сопствен живот. Првата точка во оваа биографија беше ставена во 2021 година и ја оставив недовршена. Оттогаш, Божјата Промисла додаде нови златни страници на прекрасната служба на неговата долга патријаршија, кои не само што ја поддржуваат, туку и ја потврдуваат и реафирмираат неговата непоколеблива вера, неговата непоколеблива служба на Бога и Црквата, како и неговиот татковски, нелицемерен интерес за човекот.“