Предозирање со кофеин се јавува кога се внесува повеќе кофеин отколку што телото може безбедно да го процесира, предизвикувајќи низа непријатни, дури и опасни симптоми и може да доведе до сериозни здравствени компликации.
Иако тешките предозирања се ретки, поблагите форми стануваат сè почести поради зголемениот број пијалоци и производи што содржат кофеин, честопати во скриени количини. Клучно е да се знае колку кофеин е безбедно да се внесе, како и да се препознаат знаците дека телото е преоптоварено со овој стимуланс.
Во мали дози, кофеинот делува како стимуланс и може да влијае на будноста, концентрацијата и енергијата.
За повеќето луѓе, сосема е безбедно да уживаат во кафе, чај или газиран пијалок. Меѓутоа, бидејќи телото на секого реагира различно на кофеинот, некои луѓе природно имаат поголема толеранција на неговите ефекти, додека одредени медицински состојби и лекови можат да ја зголемат чувствителноста на него.
Исто така, постои ограничување за тоа колку кофеин телото може да апсорбира и преработи одеднаш. Доколку се внесе повеќе, може да се појават симптоми кои го оштетуваат телото.
Безбедна количина на кофеин
Американската администрација за храна и лекови (FDA) наведува дека повеќето возрасни можат безбедно да консумираат до 400 милиграми кофеин дневно, што е околу две или три шолји кафе од 350 мл.
Симптоми на предозирање со кофеин
Предозирањето со кофеин може да предизвика голем број различни симптоми.
На почетокот можете да забележите:
- Забрзан пулс
- Чувство дека срцето ви прескокнува или чука силно (палпитации)
- Главоболка
- Анксиозност
- Нервоза или внатрешен немир
- Зголемено мокрење
- Зголемена жед (полидипсија)
- Дијареа
- Проблеми со спиењето
Симптоми на посериозно предозирање се:
- Тешкотии при дишење или отежнато дишење (диспнеа)
- Нагло зголемување на крвниот притисок (хипертензија)
- Мускулни грчеви
- Конфузија (заматена свест)
- Гадење и повраќање
- Напади (конвулзии)
Производи што содржат кофеин
Кофеинот се наоѓа природно во некои растенија, но може да биде и синтетички додаток во храна, пијалоци, лекови и додатоци во исхраната. Некои од најпопуларните пијалоци што содржат кофеин се:
- Кафе
- Чај
- Газирани пијалоци
- Топло чоколадо
- Енергетски пијалоци
Производителите често додаваат кофеин и во други производи, дури и во оние што никој не би ги очекувал, како што се:
- Протеински барови и закуски
- Спортски пијалоци и пијалоци за опоравување по тренинг
- Лекови што се издаваат без рецепт – на пример, некои деконгестиви и аналгетици
- Додатоци во исхраната за енергија рекламирани за одржување на будноста
- Апчиња за слабеење или лекови за супресија на апетит без рецепт
- Гума за џвакање со кофеин
Најчесто, предозирањето се јавува кога се комбинираат додатоци во исхраната, енергетски пијалоци и лекови што содржат кофеин. Сепак, без оглед на изворот, ако се внесе премногу кофеин, а телото не може доволно брзо да го процесира, може да се појави предозирање.
Компликации од предозирање со кофеин
Всушност, сериозните компликации од предозирање со кофеин се ретки, но тие може да вклучуваат:
- Ниско ниво на калиум во крвта (хипокалемија)
- Висок шеќер во крвта (хипергликемија)
- Премногу киселина во крвта (метаболна ацидоза)
- Оштетување на бубрезите
- Оштетување на мозокот
- Оштетување на срцето
Дијагностицирање на предозирање со кофеин
Покрај физичкиот и невролошкиот преглед, може да се направи и крвен тест за да се провери присуството на кофеин и/или покачени нивоа на киселина, што укажува дека телото се обидува да го разгради и преработи кофеинот.
Исто така, се прави анализа на урината, а во некои случаи е потребен ЕКГ или рендген на градниот кош за да се процени како функционира срцето.
Третман на предозирање со кофеин
Потребната терапија зависи од количината на внесен кофеин и како тој влијае на телото, а понекогаш не е потребен третман, туку само намалување на внесот на кофеин и зголемување на внесот на вода за хидрирање на телото.
Кога е потребен различен вид третман, нанесете:
- Интравенозни (IV) течности за одржување на хидратација
- Лекови за стабилизирање на крвниот притисок
- Активиран јаглен кој му помага на телото да го процесира кофеинот
- Дијализа за поддршка на функцијата на бубрезите
- Дефибрилација, со цел да се врати нормалниот срцев ритам
Во зависност од симптомите, може да бидат потребни други лекови или третмани.
Колку долго траат симптомите на предозирање со кофеин?
Времетраењето на симптомите на предозирање со кофеин зависи од сериозноста на труењето и количината на внесен кофеин. На кофеинот обично му се потребни помеѓу три и десет часа за да се разгради во телото , но симптомите на предозирање може да траат подолго, бидејќи кофеинот се апсорбира многу брзо во желудникот по внесувањето.
Фактори како што се:
- старост,
- телесна тежина,
- природна толеранција на кофеин.
Може ли предозирањето со кофеин да доведе до смрт?
Предозирањето со кофеин ретко води директно до смрт, меѓутоа, дури и ако не се појави акутно труење, редовното внесување на прекумерни количини кофеин може да го оштети срцето и централниот нервен систем.