Македонија во петокот беше зафатена од протести поради зголемувањето на платите во здравството, судската администрација, обвинителството и други сектори, вклучително и пензионерите.
Протестите беа поттикнати откако веќе подолг период не дадоа резултати во однос на барањата за зголемување на платите меѓу Владата и претставници на синдикатите.
Работничкиот револт порасна откако Уставниот суд во март го укина членот оспорен од 2012 година за коефициентот на платите.
„Потрагично е кога ќе се земе предвид фактот дека во март 2024 година со зголемувањето на просечната плата ќе се зголемат и платите на функционерите за 14 отсто, што значи дека во рок од една година функционерите ќе имаат зголемување на платите. од 100 проценти, додека зголемувањето на нашите плати нема да биде ни 10 проценти. 2024 година е изборна година и сите знаеме дека во тој случај се ќе престане, нема да има раздвижување, затоа сега имаме шанса да продолжиме со нашите законски барања за зголемување на платите“, изјави Трпе Деаноски, претседател на Синдикатот. на вработените во јавната администрација.
Минималната плата во Македонија достигнува 20.175 денари (328 евра), додека просечната е 37.876 (615 евра), но тие не ја отсликуваат реалната состојба, бидејќи нивната висина е диктирана од платите на фармацевтските компании, компјутерските и мобилните услуги. и некои други претпријатија со високи приходи.
Платите во образованието, здравството и јавната администрација се пониски од просечната плата, а пензиите се дури и под минималната плата.
„Незадоволството е големо затоа што со покачувањето на платите на функционерите ни се скратија сите надоместоци за комплицирана работа, за ризик при работа, па наместо покачување имаме кратење на приходите. Не излеговме да протестираме против платите на судиите, туку за достоинствениот живот на другите судски службеници кои работат напорна работа, а која другите не ја ценат“, рече Лилјана Зафирова, претставник на синдикатот на Апелациониот суд.
На протест излегоа пензионерите кои веќе подолго време бараат зголемување на пензиите, поточно минималната пензија да не биде пониска од минималната плата од 315 евра.
Во моментов најниската пензија во Македонија е 150 евра.
„Владата не запоставува, не понижува, не ни ги зголемува пензиите како што сакаме. Си ги полнат џебовите со покачување на платите за 78 проценти, додека не понижуваат“, рече Исмети, пензионер.
Со барањето за зголемување на платите протестираа и здравствените работници.
Боби Бојчевски, координатор на самостојниот синдикат на скопската болница, рече дека во оваа здравствена установа има вработени без редовен статус и нивните плати се занемарливи.
„Имаме голем број млади луѓе во сите здравствени установи кои работат, а не се пријавени, или работат на „договор за работа“. Работат по осум часа дневно, даваат се од себе и добиваат помалку од 350 евра месечно. Бараме итно да се реши нивниот статус, бидејќи сите ќе си заминат од работа“, рече Бојчевски.
Медицинска сестра вработена во оваа болница рече дека на протестите отишла не за да бара „подароци“, туку за да го цени трудот што го работи.
„Не бараме да бидеме наградени, туку тоа што ни следува. Јас земам плата од 20.000 денари (320 евра), додека не ни се плаќа ниту здравствената услуга, ниту пензијата. Значи, делиме од оваа мала плата да ги покриеме и овие услуги“, рече Илијана Данова, медицинска сестра.
Вицепремиерот за економски прашања Фатмир Битичи рече дека зголемувањето на платите не може да се направи преку ноќ, а рече и дека може да има зголемување доколку се подобрат здравствените и судските услуги, што предизвика реакции кај демонстрантите.
„Немаме проблем да ги зголемиме платите во здравството, ако имаме соодветни здравствени услуги… немаме проблем да ги зголемиме платите во судството и во обвинителството, доколку граѓаните не чекаат шест години да им се завршат предметите. Истовремено, да не заборавиме дека ако го зголемиме фондот за плати во здравството, во обвинителството, судовите, треба да ги скратиме пензиите, студентскиот оброк, ќе треба да скратиме средства за студентските книшки“, рече Битиќи.
Сепак, од здравствениот синдикат велат дека ваквата изјава претставува „понижување за работата што ја вршат лекарите“.
Боби Бојчовски, претставник на независниот синдикат на здравствени работници, рече дека функционерите прво треба да си ги намалат платите, а потоа да зборуваат за други кратења.
„Државата и вицепремиерот треба да се гордеат со вакви здравствени работници, со технички административен персонал кој работи со плати под просекот во Северна Македонија. А, пред да зборуваат за кратење на студентски оброци или за кратење на пензиите, нека зборуваат за нивните плати кои се веќе двојно зголемени“, потенцира Бојчевски.
Од Владата, пак, велат дека може да има зголемување со буџетот за 2024 година, кој достигнува рекордна бројка од 5,5 милијарди евра, но без да појаснат колкаво би можело да биде зголемувањето и кои сектори ќе ги опфати.