Она што се случува на пазарот на недвижности во Македонија ги става младите брачни парови и самците во многу незавидна положба, бидејќи цените се многу високи во однос на приходите и поради оваа причина овие луѓе не можат да го решат станбеното прашање, изјави денес гувернерот на Народната банка, Трајко Славески.
Тој вели дека како дел од мерките што се очекува да бидат објавени наскоро, постојат поповолни услови за кредитирање за луѓето што сакаат да купат стан за живеење и кои аплицираат за кредит за прв пат, во споредба со оние што купуваат стан за друга намена. Мерките, вели тој, се очекува да бидат објавени наскоро, во рок од една до две недели.
„Релативно сме подготвени со мерки што ќе ги олеснат условите за оние што купуваат стан за живеење за прв пат, а значително ќе ги заостриме критериумите преку соработка со банките за купување стан за инвестиција што нема да се користи за живеење“, рече Славески.
Славески вели дека Народната банка не сака овој негативен тренд да продолжи и дека имаат инструменти со кои ќе го постигнат тоа. Тој вели дека се во контакт со банките и дека нивните предлози се добиени, а некои од нив се прифатени. Кога станува збор за евентуалното враќање на данокот од пет на осумнаесет проценти, тој рече дека тоа нема да биде во спротивност со овие мерки и дека ќе има прилагодување.
„Луѓето кои позајмуваат пари од банки за зградите во кои живеат се изложени на многу помал ризик во однос на сервисирањето на кредитот, што значи дека ако сте ја хипотекирале вашата куќа, едноставно ќе се обидете да ја вклопите во вашите приходи за да не се доведете во ситуација да доцните со кредитот и, не дај Боже, да мора да се откажете од станот ако не можете да го отплатите кредитот“, рече гувернерот на НБРСМ.
Гувернерот апелираше да се проверат изјавите потпишани од барателите на кредит, бидејќи 73 проценти од становите купени на кредит се декларирани како наменети за живеење, но никој не го проверува ова. Никој не проверува дали е променета адресата на живеење, иако во многу земји во светот банките ги следат барателите на кредит за да видат дали го промениле местото на живеење, а доколку се утврди дека е дадена лажна изјава дека ќе живеат во станот што го купуваат на кредит, ова се смета за сериозна измама.
Потсетуваме дека во октомври 2014 година беше промовирана слична мерка, па дури и се одржа првиот саем посветен на проектот наречен „Купи куќа, купи стан“. Проектот се спроведуваше до пред неколку години.
Субвенции беа одобрени за станбени кредити до 50.000 евра, каде што рокот на отплата не беше пократок од 20 години и можеше да достигне до 20.000 евра, во зависност од избраниот модел на субвенционирање и вредноста на кредитот. Според избраниот модел, субвенционираниот период можеше да биде до 11 години.