Многу топло време, недостаток на вентилација, тесни услови, ригорозни вежби – сите овие фактори можат да придонесат за зголемување на телесната температура. Ако не се контролира, ова може да претставува сериозен ризик за нашето здравје.
Топлотната исцрпеност се јавува кога вашето тело се прегрее, често за време на физичка активност во топли средини. Ако температурата на телото надмине 40 степени Целзиусови, ја губи способноста да се олади и може да доживееме топлотен удар, кој може да биде фатален.
Еве што треба да знаете за опасностите од зголемувањето на телесната температура за нашето здравје.
Како топлината влијае на човечкото тело
Нашето тело има тенденција да одржува внатрешна температура од 37,5 степени Целзиусови, без разлика дали сме во снежна бура или среде топлотен бран.
Но , како што се зголемува живата во термометарот, телото мора да работи понапорно за да не дозволи неговата внатрешна температура да се зголеми. Ова можеби звучи едноставно, но почнува да го оптоварува телото – и колку се повисоки температурите, толку повеќе телото се напрега.
Оние отворени крвни садови доведуваат до намалување на крвниот притисок и го тераат срцето да работи понапорно и побрзо да пумпа за да продолжи крвта да циркулира низ телото. Ова може да предизвика благи симптоми како што се чешање и осип предизвикан од топлина или отечени стапала додека крвните садови почнуваат да се релаксираат.
Но, ако крвниот притисок падне премногу ниско, тогаш недоволно крв стигнува до органите што им се потребни и ризикот од срцев удар е поголем. Во исто време, потењето доведува до губење на течности и сол, и што е најважно, се менува рамнотежата меѓу нив во телото.
Како што потта испарува, таа драматично ја зголемува топлината што се ослободува од кожата . Но, потењето доведува до губење на течности и сол и што е најважно, се менува рамнотежата меѓу нив во телото.
Ова, во комбинација со намален крвен притисок, може да доведе до топлотна исцрпеност.
Симптомите се:
- вртоглавица
- гадење
- несвестица
- конфузија
- мускулни грчеви
- главоболки
- обилно потење
- замор
Ако крвниот притисок премногу опадне, се зголемува ризикот од срцев удар.
Топлинска исцрпеност
Ако телото се загрее до 39-40 степени Целзиусови, мозокот им кажува на мускулите да успорат и се јавува замор. На 40-41 степени, веројатно е топлотна исцрпеност, а над 41 степен, телото почнува да се исклучува.
Температурата почнува да влијае на хемиските процеси, клетките во телото се влошуваат и постои ризик од откажување на повеќе органи. Телото тогаш не може ни да се поти, бидејќи снабдувањето со крв во кожата престанува, поради што се чувствува студено и влажно.
Топлотниот удар, кој може да се случи на која било температура над 40 степени, бара стручна медицинска помош и, доколку не се лекува веднаш, шансите за преживување може да бидат мали.
Дали топлината убива?
Високите температури може да предизвикаат смрт. Повеќето се предизвикани од срцеви и мозочни удари предизвикани од напорот да се одржи стабилна внатрешната температура на телото.
Поголема стапка на смртност може да се открие кога термометарот надминува 25-26 степени Целзиусови. Сепак, доказите сугерираат дека смртните случаи обично се предизвикани од повисоки температури во пролетта или почетокот на летото, наместо од „врвот на летото“ , при што првите 24 часа од топлотниот бран се значително поопасни.
Тоа може да биде затоа што почнуваме да го менуваме нашето секојдневно однесување како што поминува летото и се навикнуваме да се справуваме со жештините. Доказите од минатите топлотни бранови покажуваат дека смртните случаи се случуваат многу брзо – во првите 24 часа од топлотниот бран .
Ова е различно од студените бранови, кои исто така можат да бидат смртоносни, но им треба многу повеќе време за да ги погодат луѓето.
Што ако некој е исцрпен од жештината
Ако може да се олади во рок од половина час, тогаш топлотната исцрпеност обично не е сериозна.
Лекарите советуваат:
- Преместете го на ладно место
- Ставете го во лежечка положба и кренете му ги стапалата со благ наклон
- Дајте му многу вода за пиење – прифатливи се и спортски и пијалоци за рехидратација
- Изладете му ја кожата – испрскајте го со ладна вода и изладете го со вентилатор
- Добри се и облогите со мраз околу пазувите или на вратот
Меѓутоа, ако не може да се опорави во рок од 30 минути, тогаш следува топлотен удар. Тоа е итна медицинска помош и мора да се повика брза помош.
Студијата од 2010 година за влијанието на топлотните бранови врз смртните случаи во девет европски градови покажа зголемување на сите нивоа, од 7,6 проценти (во Минхен) на 33,6 проценти (во Милано).
Топлотниот бран во Европа од 2003 година предизвика околу 70.000 дополнителни смртни случаи .
Луѓето кои доживеале топлотен удар може да престанат да се потат иако се уште се премногу жешки, нивната температура може да надмине 40 степени Целзиусови и може да доживеат мозочен удар или да ја изгубат свеста.
Кој е најранлив?
Здравите луѓе треба да бидат способни да се справат со топлотниот бран користејќи здрав разум – но некои други се повеќе изложени на ризик.
Староста или некои долгорочни здравствени состојби, како што се срцевите заболувања, може да им отежнат на луѓето да се справат со стресот што топлината го нанесува на телото. Дијабетесот, и тип 1 и тип 2, може да предизвика телото побрзо да губи течности, а некои компликации од болеста може да ги променат крвните садови и способноста за потење.
Исто така, многу е важно да можете да препознаете дека ви е премногу жешко и потоа да направите нешто околу тоа. Тоа е нешто што повеќето од нас го земаат здраво за готово.
Сепак, малите деца и бебињата и оние што се помалку мобилни би можеле да бидат повеќе изложени на ризик, а мозочните болести како што е деменција може да ги спречат луѓето да бидат свесни за топлината или да можат да направат нешто во врска со тоа.
Бездомниците исто така се повеќе изложени на силна сончева светлина. А оние кои живеат во станови на повисоки катови мора да се справат со повисоки температури.