Претстојниот разговор меѓу Трамп и Путин во Алјаска е, секако, главна тема во Украина.
„Секоја одлука против нас, секоја одлука без Украина се одлуки против мирот. Тие нема да постигнат ништо.“ – Ова го изјави украинскиот претседател Володимир Зеленски во видео обраќање веднаш по објавувањето на планираната средба меѓу претседателите на САД и Русија – Доналд Трамп и Владимир Путин – во американската држава Алјаска на 15 август.
Овој став е распространет и во украинското општество. Ова го покажува анкетата на Киевскиот меѓународен институт за социологија (KIIS) спроведена кон крајот на јули и почетокот на август.
„Украинците продолжуваат да покажуваат отвореност кон преговори и тешки одлуки. Сепак, апсолутното мнозинство сè уште ги отфрла барањата за капитулација“, изјави за ДВ Антон Хрушецки од KIIS.
Според анкетата, 76 проценти од Украинците цврсто го отфрлаат рускиот „мировен план“ и отстапките кон агресорот. Во исто време, 49 проценти се против американскиот мировен план, кој предвидува безбедносни гаранции за Украина од европските земји, но не и од САД, признавање на Крим како дел од Руската Федерација, одржување на руската контрола врз окупираните територии и укинување на санкциите против Русија.
Аналитичарите се скептични во врска со преговорите без Киев
Во Украина не е исклучена можноста преговорите во Алјаска без учество на Киев и европските претставници всушност да имаат за цел капитулација на Украина. „Русите никогаш не ја промениле својата преговарачка позиција и нема да ја променат сè додека не претрпат тешки воени и политички порази“, смета Володимир Хорбах од украинскиот Институт за трансформација на Северна Евроазија (INET).
Самиот факт дека Трамп разговара со Путин без претходно да изврши притисок врз Русија, според Хорбах, покажува дека овој пристап е осуден на неуспех.
„Русите ќе инсистираат на својата позиција и ќе се обидат да го заменат прекинот на огнот со фактичка капитулација на Украина, односно со исполнување на руските барања. Да се зборува за отстапки е многу наивно“, нагласува експертот на ДВ.
Во исто време, Хорбах не гледа катастрофа во разговорите меѓу Вашингтон и Москва, но укажува на „алармантна тенденција“ бидејќи Трамп „конечно го легализира рускиот воен злосторник Путин, што не е прифатливо ниту за Украина, ниту за Европа“, вели политикологот.
,,Не гледам можност за примена на какви било реални, практични резултати од овие преговори во контекст на украинско-руската војна.
„Предлозите што Путин би можел да ги изнесе нема да ја задоволат ниту Украина ниту Европската Унија. Трамп ќе мора да маневрира. Тој нема да може да ги принуди Украина и европските партнери да ги прифатат условите на Путин“, вели Хорбач.
Отстапување на територија спротивно на украинскиот Устав
Директорот на Центарот за социјални истражувања „Украински меридијан“, Дмитро Левус, потсетува дека Украина веќе била во слична ситуација во март 2025 година. Тогаш Доналд Трамп верувал дека војната може брзо да се заврши преку преговори со Русија и наметнување мир преку капитулација на Украина. Сепак, реалноста покажа дека е невозможно да се укинат санкциите против Русија, бидејќи повеќето од нив ги воведе Европа, вели овој експерт.
Тој верува дека по оваа средба, САД и Русија повторно ќе мора да се соочат со реалноста, бидејќи украинските вооружени сили ќе продолжат да ја бранат својата земја, а европските партнери на Киев нема да бидат подготвени безусловно да ги прифатат и спроведат договорите меѓу Трамп и Путин.
„Ставот на Украина што го објави Зеленски е јасен и точен: предавањето на територија е невозможно според Уставот. Затоа не очекувам ништо судбоносно од средбата во Алјаска“, вели Левус за ДВ.
Копретседателката на опозициската партија „Европска солидарност“ Ирина Херашченко го гледа состанокот во Алјаска како тест за целиот меѓународен безбедносен систем. Доколку агресорот Русија биде награден за напад, анексија и воени злосторства, тоа, според политичарот, би бил сигнал до целиот свет дека насилството и реваншизмот можат да останат неказнети. Признавањето на руската окупација е црвена линија што не смее да се премине.
„Ова би го отворило патот за нови војни, не само во нашиот регион. Затоа сите преговори треба да се водат со учество на Украина и ЕУ, со строги безбедносни гаранции, меѓународен надзор и мерки за санкции“, напиша Херашченко на Телеграм.
Сè друго нема да значи крај на војната, туку само почеток на нова.
Поделени мислења во украинската политика
Данило Хетманчев, претставник на владејачката партија „Слуга на народот“, има попозитивен став за средбата меѓу Трамп и Путин. Бидејќи ставот на руската страна конечно ќе биде откриен, верува тој.
„Доколку состанокот повторно се обиде со „дипломатски маневри“ наместо со продуктивни преговори, веројатно ќе заврши со воведување строги санкции од САД, вклучително и против сојузниците на Русија, кои потоа ќе мора да го платат својот дел за поддршка на агресијата, што нема да им се допадне“, пишува Хетманчев на Телеграм.
Во исто време, украинските експерти не ја исклучуваат можноста дека по средбата на Трамп со Путин, САД повторно ќе се обидат да ја уценуваат Украина и да ја принудат да прифати услови што се неприфатливи за Киев.
Олександр Крајев, експерт во тинк-тенкот „Украинска призма“ и предавач на Академијата „Киев Мохила“, исто така верува дека Трамп би можел да се закани дека ќе ги прекине испораките на оружје. „Но, испораките веќе се случуваат спорадично и несистематски. Тоа повеќе нема да биде таква шок терапија како кога Трамп првпат објави нешто такво“, нагласи Крајев за ДВ.
„Разговори заради разговор“ – тоа, вели тој, ќе биде вистинскиот исход од состанокот во Алјаска, бидејќи во моментов ниту една страна нема вистинска идеја како треба да заврши војната.
„Може да има заедничка изјава за продолжување на разговорите, но тоа е сè“, вели Крајев.