Утре е Велики петок, најтажниот ден, но и вовед и подготовка за Велигден

Македонската православна црква и верниците кои го почитуваат Јулијанскиот календар утре го одбележуваат Христовото страдање, Велики петок, денот кога Исус беше осуден и распнат на крст, жртвувајќи се за сите луѓе и за спасението на светот.

Велики петок е најтажниот ден за христијаните кога се сеќаваат на настаните што му претходеле на Христовото распнување. Тоа е ден на голема жалост, но и вовед и подготовка за Велигден. Православните верници тој ден строго постат, денот го поминуваат само на сув леб и вода, а многумина и „одат на диета“ – цел ден ништо не јадат и не пијат, туку навечер земаат само малку леб и вода.

Во повеќето делови на Македонија, јајцата се бојадисуваат на Велики петок.

Велики петок е денот кога Римјаните го осудија Исус Христос на смрт, на поттик на еврејските свештеници и фарисеи. Во знак на тага и жалост, црковните ѕвона не бијат на Велики петок почнувајќи од бдение на Велики четврток, а повиците за богослужба се повикуваат со дрвени треперки.

На Велики петок нема литургија, туку наутро се читаат „Царските часови“. Во утринските часови, во царските часови, воведувањето на Христос до дворот на Понтиј Пилат, времето на осудата, времето на страдањата и распнувањето на ридот Голгота, а потоа и отстранувањето на телото Христово од крстот во се паметат вечерната богослужба на која е претставена Плаштаницата.

Во попладневните часови во сите православни храмови се изнесува Плаштеницата која ја симболизира крпата во која бил завиткан Исус по симнувањето од крстот и на кој е прикажан Христовиот погреб. Плаштеницата е поставена на специјално украсена маса пред олтарот, која го претставува Христовиот гроб.

По вечерната богослужба се служи утрена на Велика Сабота со Статија (реквием за Исус Христос), по што литургијата со Плаштаница оди околу храмот. Статиос се песни кои ја опишуваат тагата и страдањето на Пресвета Богородица поради распнувањето и смртта на нејзиниот син Исус Христос, како и страдањата што го навестуваат неговото славно воскресение.

Боење јајца за Велигден е еден од најстарите христијански обичаи и го симболизира денот кога Марија Магдалена дошла во Рим да го проповеда евангелието. Таа стигнала и до царот Тибериј, на кого му донела на подарок кошница со јајца.

Царот не верувал во Христовото воскресение и рекол дека тоа ќе биде како белите јајца во кошница што ја менуваат бојата. Марија Магдалена рекла: „Христос воскресна“ и сите јајца во корпата станаа црвени. Црвената боја е симбол на радост и воскресение, а првото црвено јајце се чува до следниот Велигден како „чувар“, заштитник на семејството.

Според друга легенда, жителите на Ерусалим им се потсмевале на христијаните дека Христос не воскреснал, бидејќи тоа е невозможно, исто како што е невозможно кокошките да снесат црвени јајца. Следната година, на Велигден, сите кокошки во Ерусалим снесоле црвени јајца.