Најголемата воена тајна на поранешна Југославија со години ја чуваа планините околу Коњиќ во Босна и Херцеговина. Станува збор за бункер за кој знаеле само неколку луѓе, а приказната за RTL ја пренесува хрватскиот он-лајн весник net.hr.
Стотици метри под земја, бункерот го чуваат три метални врати подебели од еден метар, а неговата изградба чинела неверојатни четири и пол милијарди долари.
„Овој прекрасен мост на реката Неретва е изграден од турскиот султан во Коњиќ во 1682 година, но ние сме тука поради една работа што е изградена дури 300 години подоцна. Тогаш овде во планините над Коњиќ беше изграден многу добро скриен нуклеарен бункер, кој во случај на војна и кој било поголем, можеби нуклеарен напад, требало да крие 350 воени и владини функционери на поранешната држава“, се вели во прилогот на RTL.
„Влезот во самиот бункер е камуфлиран со обични куќи, но сè уште не ни е дозволено да го снимаме поради одредени безбедносни причини. Снимањето е строго забрането“, се додава.
Селма Хаџихусејновиќ, водич низ бункерот на Јосип Броз Тито, објаснува дека куќите низ кои влегувате во бункерот изгледаат како типични босански куќи, поради што никогаш не би рекле дека зад вратата на таква куќа се крие – „најстрого чуваната државна тајна во поранешна Југославија“.
„Бункерот се градел 26 години, од 1953 до 1979 година, а условите под земја се оптимални благодарение на климата. Уредите за ладење обезбедуваат температура од 21 до 23 степени и оптимална влажност на воздухот“, објаснува Селма Хаџихусејновиќ.
„На врвот на ридот Златар над нас има четири вентилатори кои се сместени на чист планински воздух“, додава таа.
Сè што е потребно за живот било во бункерот.
„Храна, вода, масло или енергија… Овој објект беше дизајниран да биде самоодржлив и да ги одржува луѓето во живот шест месеци. Овие резервоари складираат 50 тони нафта, а овој телефон беше поставен за потенцијално уништување на објект“, објаснува тој.
Се верува дека доколку заѕвонеше телефонот, се ќе експлодираше бункерот.
„На почетокот на војната во 1990-тите години, дојде наредба да се уништи“, вели Селма Хаџихусејновиќ и додава: „Тоа не се случи бидејќи врската беше прекината и системот беше саботиран“.
Многу важна просторија била просторијата за комуникација.
„Она што го гледате овде се телепечатари од таа ера кои се користеле за испраќање и примање шифрирани пораки“, рекла таа покажувајќи кон уредите.
Во бункерот имало и соби наменети за претседателот на државата, а целиот стар мебел со кој биле опремени бил зачуван.
Претседателскиот апартман бил наменет за Јосип Броз Тито и неговата сопруга. Мебелот во претседателскиот апартман, како што се креветот, масата и гардеробата, сепак бил малку пофин од останатите. Не е познато како историски факт дали тој некогаш бил физички тука, но тој сигурно знаел за постоењето на ова место.
Бункерот бил поврзан со секоја од републиките на поранешна Југославија и со воени објекти со подземна телефонска линија.
Целиот видео-прилог на RTL можете да го погледнете ОВДЕ.