Само затоа што често пиеме вода, не мора да значи дека сме навистина хидрирани. Хидратацијата не е само внесување течности – таа вклучува и електролити.
Електролитите се минерали кои носат електрични полнежи во телото и помагаат во регулирањето на основните функции како што се рамнотежата на течностите, мускулната контракција и pH вредноста, објаснува спортскиот нутриционист Дана Анџело Вајт. Враќањето на електролитите е од суштинско значење за одржување на енергијата, физичките перформанси и целокупната хидратација.
Главните електролити во нашето тело се: натриум, калиум, калциум, магнезиум, хлорид и фосфор.
Подолу се наведени шест суптилни знаци кои можат да укажуваат на недостаток на електролити, а можеби претходно не сте ги поврзале со тоа.
1. Замор
Сите понекогаш се чувствуваме исцрпено – од недостаток на сон, стрес или прескокнување оброци. Но, ако сте ги исклучиле сите овие фактори, а сепак чувствувате недостаток на енергија, причината може да биде електролитен дисбаланс.
Нутриционистката Бријана Батлер објаснува како недостатокот на електролити може да ја наруши функцијата на клетките и органите, што може да доведе до невромускулни и когнитивни тешкотии, вклучувајќи конфузија и хроничен замор.
Ниското ниво на натриум, магнезиум или калиум често е поврзано со овие симптоми.
2. Мускулни грчеви
Мускулните грчеви или грчеви често се јавуваат во најлошиот можен момент – на пример, среде трка или додека се обидувате да заспиете.
Иако причината за грчевите сè уште не е целосно разбрана, експертите се согласуваат дека потењето и губењето на електролити, особено за време на вежбање или во топлина, се главните предизвикувачи.
Нутриционистката Ејми Гудсон објаснува дека ниските нивоа на натриум, калиум, калциум и магнезиум се најчеста причина за грчеви бидејќи овие минерали ги регулираат мускулните контракции.
3. Главоболка
Дали знаевте дека дехидрацијата буквално може да го намали нашиот мозок?
Кога телото губи течности и електролити – вклучувајќи ја и течноста во мозокот – има мало намалување на волуменот на мозокот, што може да предизвика главоболки, објаснува нутриционистката Џена Брадок.
Покрај дехидрацијата, главоболките можат да бидат предизвикани и од електролитен дисбаланс во мозокот, особено ниски нивоа на натриум и магнезиум.
4. Вртоглавица
Ако чувствувате вртоглавица додека седите или по вежбање, можеби ви недостасува натриум.
Падот на нивото на натриум може привремено да го намали протокот на крв во мозокот, предизвикувајќи вртоглавица. Гудсон истакнува дека ова често се случува кај луѓе кои пијат многу вода, но не го надополнуваат својот натриум.
Спортистите на издржливост или оние кои вежбаат подолг временски период се особено изложени на ризик, бидејќи можат да развијат состојба позната како хипонатремија (ниско ниво на натриум).
5. Мускулна слабост
Ако сте земале неколку дена пауза од вежбање, но сепак се чувствувате слабо, недостатокот на калиум може да биде причина, вели Бријана Батлер.
Калиумот игра клучна улога во преносот на електрични импулси во мускулните клетки. Без него, мускулите не можат правилно да функционираат.
Покрај калиумот, важен е и фосфорот, бидејќи е одговорен за производство на енергија, а неговиот недостаток може да предизвика и чувство на мускулна слабост.
6. Прегревање на телото
Потењето го лади телото и ја регулира телесната температура. Сепак, потта содржи и вода и електролити. Ако тие не се надоместат навреме, телото повеќе не може ефикасно да ја одржува својата температура.
Без доволно електролити, постои поголем ризик од прегревање и топлотен удар, предупредува Вајт.
Како природно да ги надополните електролитите
Иако многу луѓе посегнуваат по изотонични пијалоци или електролити во прав, бројни природни извори на храна можат да помогнат подеднакво ефикасно.
Натриум и хлорид: Се наоѓаат во солени закуски како што се переци, крекери, солени јаткасти плодови, но исто така и во конзервирани супи, грав, соја сос и други зачини.
Калиум: Се наоѓа во овошје и зеленчук како што се банани, компири, спанаќ, тиква, сливи и суво грозје.
Калциум: Богати извори вклучуваат млечни производи (млеко, сирење, јогурт), тофу, лосос, сардини и темнолистен зеленчук (кељ, спанаќ).
Магнезиум: Се наоѓа во семки и јаткасти плодови (чиа, тиква, бадеми, индиски ореви), грав и едамаме.
Фосфор: Обилно се содржи во месо (пилешко, говедско), риба (лосос, капини), млечни производи и јајца.
Кога да побарате медицински совет
Овие знаци може, но и не мора да укажуваат на недостаток на електролити. На пример, вртоглавицата може да биде резултат и на низок крвен притисок или анемија. Доколку некој од симптомите се повтори или не исчезне, најдобро е да се консултирате со лекар за да се исклучат посериозни состојби.