Делфините се забележани како намерно користат отров од рибата пуфер за да доживеат благо „затемнување“.
Овој фасцинантен феномен, кој донекаде наликува на сцени од научна фантастика, покренува многу прашања за интелигенцијата на морските суштества, но и за природата на зависноста.
Замислете ја сцената: син океански пространство , група делфини во игра, а потоа – изненадување. Еден делфин, па друг, претпазливо се приближуваат кон рибата пуфер, онаа позната по својот смртоносен отров.
Но, наместо предатор и плен, гледаме необичен ритуал: делфините нежно ги стимулираат рибите-пуфери да ослободат мала доза на токсин, а потоа, како некој митски артефакт, го пренесуваат еден на друг.
Како да се „надувуваат“ со морски воздух, а рибата фугу е нивната тајна опојна супстанца.
Ова не е научна фантастика, туку зачудувачки однесување документирано од Би-Би-Си , а подоцна потврдено од биолози ширум светот.
Невротоксинот тетродотоксин, летален во големи дози, предизвикува блага поспаност, променета свест и состојба слична на транс во траги.
Делфините се чини дека точно знаат колку им е потребно за да го достигнат тоа ниво на блага екстаза, без фаталните последици од „сериозните“ дроги .
Повеќе од само љубопитност
Ова однесување оди подалеку од обична љубопитност. Постои очигледна намера, повторување, па дури и некаков вид социјална интеракција во целиот процес.
Дали сме сведоци на „рекреативна употреба на супстанции“ во животинското царство? Ако нашите најблиски интелигентни роднини се вклучуваат во такви ритуали, тоа покренува подлабоки прашања за самата природа на свеста и стремежот кон изменети состојби.
Можеби делфините, со своите вечни насмевки и неверојатна интелигенција, несвесно ни испраќаат порака.
Порака за универзалната тенденција да се доживува повеќе од секојдневното, да се бара стимул што ќе го охрабри мозокот да создаде чувство на задоволство, без оглед на потенцијалните ризици.
Човечки лекции од морските длабочини
И во тоа лежи најважната лекција за нас луѓето. Ако дури и делфините, со своите природни инстинкти и без притисокот на современото општество, можат да развијат повторувачки обрасци на однесување околу природните токсини, што кажува тоа за нашата ранливост?
Нашата способност да синтетизираме и рафинираме супстанции до невидени јачини само ја засилува оваа тенденција.
Зависноста, и кај делфините и кај луѓето, не е само хемиска реакција во телото.
Тоа е длабоко вкоренето во психологијата на однесување: во ритуалите, навиките, исчекувањето и силното искуство на „награда“ што мозокот ја памети и постојано ја бара.
Овој маѓепсан круг лесно се формира, без разлика дали станува збор за риба фугу или многу посилни супстанции.
Приказната за делфините и рипката пуфер нè потсетува дека патот до зависноста честопати е поплочен со љубопитност, желба за бегство или едноставно потрага по нови сензации.
Таа ни покажува колку е тенка линијата помеѓу стимулацијата и заробеништвото.