Во петок, САД објавија нов пакет воена помош за Украина, кој за прв пат ќе вклучува касетна муниција.
Американскиот претседател Џо Бајден и неговата администрација размислуваа да вклучат контроверзна касетна муниција за прв пат во новиот пакет воена помош за Украина , како што објави Си-Ен-Ен минатата недела.
Касетната муниција, исто така наречени касетни бомби, се канистри кои носат десетици до стотици помали бомби, познати и како подмуниција. Канистри може да се фрлаат од авиони, да се лансираат од проектили или да се гаѓаат од артилерија, поморски топови или ракетни фрлачи.
Канистерите се отвораат на пропишана висина, во зависност од областа на наменетата цел, а бомбите внатре се шират низ областа. Тие се темпирани заедно за да експлодираат поблиску до или на земја, ширејќи шрапнели дизајнирани да убиваат војници или да уништат оклопни возила, како што се тенкови.
Каков тип на касетни бомби САД испраќаат во Украина?
САД имаат залихи на касетна муниција позната како DPICM, или подобрена конвенционална муниција со двојна намена, која повеќе не ја користи по постепеното отстранување во 2016 година.
Според воените медиуми, DPICM-ите што Вашингтон ќе ги испрати во Киев како нова помош се истрелани од хаубици од 155 мм, при што секој канистер носи 88 бомби. Секоја бомба има смртоносен опсег од околу 10 квадратни метри, така што еден канистер може да покрие површина до 30.000 квадратни метри (околу 7,5 хектари), во зависност од висината на која се фрлаат бомбите.
Бомбите во DPICM имаат обликувани полнења кои, кога ќе погодат тенк или оклопно возило, „создаваат метален млаз што го пробива металниот оклоп“, се вели во написот, додавајќи дека може да бидат потребни 10 или повеќе бомби за да се уништи оклопно возило но и само еден може да го оневозможи оружјето на оклопното возило или да го стави неподвижно.
Дали претходно биле користени касетни бомби во војната во Украина?
И Украинците и Русите користеа касетни бомби од почетокот на војната во февруари 2022 година. Во поново време, украинските сили почнаа да користат касетна муниција обезбедена од Турција.
Оваа муниција, сепак, има и своја слаба страна. Според Меѓународниот комитет на Црвениот крст, некаде помеѓу 10 и 40 проценти од муницијата откажува. Неексплодираната муниција потоа може да се активира со цивилни активности години или дури децении подоцна, со кои имавме можност да се соочиме во Србија по бомбардирањето во 1999 година.
Коалицијата за касетна муниција, активистичка група која се обидува да го забрани оружјето насекаде, вели дека потенцијално смртоносните касетни муниции сè уште постојат во Лаос и Виетнам 50 години откако биле употребени.
Во соопштението од петокот, Хјуман рајтс воч рече дека и Украина и Русија досега убиле цивили користејќи касетна муниција во војната.
„Касетната муниција останува едно од најопасните оружја во светот. Тие убиваат и осакатуваат неселективно“, рече Жил Карбоние, потпретседател на Меѓународниот комитет на Црвениот крст, на конференцијата за муниција во Швајцарија минатата година.
„Секоја употреба на касетна муниција, каде било, од кој било, мора да биде осудена“, рече Карбоние.
Голем дел од светот ја забрани употребата на ова оружје преку Конвенцијата за касетна муниција (КСМ), која исто така забранува нивно складирање, производство и пренос.
Иако 123 земји се приклучија на конвенцијата, САД, Украина, Русија и 71 друга земја не се приклучија.
Користењето муниција за напад на непријателски трупи или возила не е нелегално според меѓународното право, но нападот на цивили со оружје може да претставува воено злосторство, според Хјуман рајтс воч.
Каде досега се користеа касетни бомби?
Касетната муниција била користена уште во Втората светска војна и во повеќе од триесетина конфликти оттогаш, според Коалицијата за касетна муниција.
САД последен пат користеле оружје во Ирак од 2003 до 2006 година, велат од коалицијата, пренесува CNN.
Американските сили почнаа постепено да ги отстрануваат во 2016 година поради опасноста што ја претставуваат за цивилите, се вели во соопштението од Централната команда на САД од 2017 година.
Касетната муниција беше користена и при бомбардирањето на НАТО на Србија во 1999 година.