Веста која одекна во светот пред почетокот на Самитот Русија-Африка во Санкт Петербург е дека во африканската држава Нигер е извршен воен удар во кој е сменет демократски избраниот претседател Мохамед Базун и Армијата ја презема власта во земјата, со што се затворија границите, а тоа предизвика голема паника во Франција која најави и можна воена интервенција.
Во случај на воена интервенција во Нигер, постои голема веројатност дека голем број други земји ќе бидат вклучени во војна која се заканува да стане регионална со неповратни последици за целата субсахарска Африка.
На оваа тема се занимава и новинарот Александар Киш, кој на крајот на 2022 година имаше забележителна анализа на темата за Африка и тамошните настани, како и за тоа како Русија полека ја истиснува старата колонијална сила и господар на Африка, Франција, од голем број земји, вклучувајќи го и Нигер.
Текстот од Александар Киш е актуелен, бидејќи го опишува она што моментално се случува во Африка односно дека Русија го презема приматот од Европа на африканскиот континент.
ТЕКСТОТ ГО ПРЕНЕСУВАМЕ ВО ЦЕЛОСТ
Додека Украина се покажува како главното бојно поле на конфликтот меѓу Русија и НАТО, се чини дека големото геополитичко шоу се игра на две етапи, од кои ниту една не е помалку важна.
Во моментов Русија спроведува голема и стратешка офанзивна операција – во Африка!
Од пред две години, а можеби и порано, Русија покажа голем интерес за земјите од Сахарска Африка кои со векови беа под француско влијание – прво кога беа колонии, а по деколонизацијата, Франција редовно ги задржуваше своите трупи таму и изведуваше воени напади.
Така, речиси незабележливо, се појавија руски паравоени формации како Вагнер и полека ја преземаа контролата на овој или оној начин од Французите. Централноафриканската Република, богата со благородни метали и дијаманти, Мали, земја богата со литиум, ураниум и манган и Буркина Фасо богата со злато, цинк и манган се речиси целосно под руска контрола.
Француските паравоени единици обучени од Легијата на странците и слични формации, како и единиците од некои други земји на ЕУ, особено Германија, беа принудени да се повлечат од споменатите африкански земји под притисок на локалните сили обучени и поддржани од единиците на групата Вагнер.
Споменатите земји беа дестабилизирани главно од платеници и исламски фундаменталисти и ја поздравија руската „суптилна“ интервенција како ослободување.
На улиците на Мали се вееја руски знамиња, а луѓето носеа транспаренти за поддршка на Русија, а носеа француски триколори на кои во централното бело поле беше нацртан череп во знак на одбивност кон Французите.
Во октомври 2022 година, во Буркина Фасо (поранешна Горна Волта) избувна воен удар поддржан од граѓаните, кога повторно луѓето излегоа на улиците обвиени со руски знамиња и извикуваа слогани за поддршка на армијата и Русија.
Во моментов, контра-обоени револуции се случуваат низ Африка каде граѓаните изразуваат благодарност или бараат поддршка од Русија.
Освен земјите за кои зборувавме, други поранешни француски колонии како Нигер и го свртуваат грбот на Франција и бараат поддршка од Русија. Така претседателот на Нигер, Мохамед Базум најави воена соработка со Русија, практично и заби нож во грб на Франција, која по поразот се повлече од Мали во Нигер.
Нигер беше упориште на Франција и дури ја осуди Москва за нејзината интервенција во Украина, но таа одеднаш застана на страната на Русија.
Франција е на работ на стратешки пораз во Африка – особено по нејзиниот пораз во операцијата „Бархан“, која се водеше од 2014-2022 година, кога Французите, на барање на новите (проруски) власти, мораа да се повлечат од Мали и да ги сместат своите единици во Нигер.
Сепак, само неколку недели подоцна, Нигер се чини дека го откажа своето гостопримство на француските трупи.
Операцијата „Бархан“ беше замислена како воена операција со поддршка на Франција, Велика Британија, САД и други земји од НАТО против исламските фундаменталисти во Африка. Но, бидејќи тоа не донесе никакви плодови освен обид да се консолидира француската моќ, африканските земји почнаа да одбиваат гостопримство на француските трупи.
По воениот удар во Мали во 2021 година и последниот во Буркина Фасо, на 9. ноември, Емануел Макрон објави крај на операцијата и тивко го призна нејзино фијаско.
Руското влијание се шири уште повеќе, овој пат кон Нигер и Сенегал, упориштето на Франција, каде што се почести антифранцуските демонстрации. Африканските земји видоа дека, според нивното мислење, руските антиисламистички операции даваат резултати и стабилност што Франција и НАТО не можат да ги донесат.
Загубата на овие земји би значела стратешки пораз не само за Франција туку и за ЕУ во целина.
Врзани да и помогнат на Украина, што и онака ги чини премногу, западните земји немаат ниту сила ниту средства да интервенираат во огромната област на централна Африка. Ова им дава одврзани раце на Русите да си обезбедат позиции со мали инвестиции во стратешки места и дополнително да ги ослабат ЕУ и Западот во целина.
Низ оваа призма треба да се погледне големиот антагонизам што Франција и Велика Британија го покажаа кон Москва, како и големата кампања против групата Вагнер која очигледно нема врска со Украина како објект, туку како лост на моќ што Русија ја користи во стратешки важни региони во светот.
Но, тоа не е се. Заедно со Франција, во африканската авантура се впушти и Германија, која испрати свои војници во Африка под различни изговори за борба против тероризмот, поконкретно во Мали, но и таа доби забрана од новите проруски власти, а германските војници и беспилотни летала повеќе не може да ја користи територијата Мали, а Германија најави повлекување од Мали до 2024 година.
Така, се чини дека војната во Украина е само еден од фронтовите на светскиот конфликт, но не и најважниот.
Се чини дека Русија врзува 95 отсто од целата финансиска и воена моќ на Западот во Украина, додека самата има одврзани раце да ги истера западните земји од стратешки важни региони без никаков поголем напор и со минимални сили.
Тоа е само повторување на Виетнамската војна, која ги врза американските трупи, финансии и внимание до таа мера што во текот на 1960-тите и раните 1970-ти, сојузниците на Русија ширум светот успеаја да постигнат победи, две воени победи на Индија над Пакистан, Кубанска интервенција во Ангола, дури и војната во Јом Кипур, која за малку ќе го чинеше пораз на Израел, сето тоа поради Западот, особено американската фиксација на Виетнам.
Како и секогаш, останува да видиме како ќе се одвива понатамошната ситуација, што секако не ми е наивно. Шахот е игра на моќниците.
Пишува Александар Киш.