Зголемените триглицериди претставуваат одреден ризик за дијабетес, како и за метаболички синдром – епидемија на современото општество.
Стресот преку автономниот нервен систем и хипоталамо-хипофизата-надбубрежните оска влијае на имунолошкиот, метаболичкиот и кардиоваскуларниот систем и доведува до бројни нарушувања и болести. При стрес, нашите срца чукаат побрзо, крвниот притисок ни скока, а нивото на шеќер во крвта се зголемува.
Метаболичкиот синдром е збир на кардиоваскуларни фактори на ризик , чија поврзаност го зголемува ризикот за кардиоваскуларни болести и дијабетес тип 2. Се препознава кај 1 од 5 луѓе, а зачестеноста се зголемува со возраста.
Дали е важно дали имате метаболички синдром? Е! Носи 5 пати поголем ризик од дијабетес тип 2 и 2 пати поголем ризик од развој на кардиоваскуларни болести.
Како да препознаете дали имате метаболички синдром?
Метаболичен синдром постои доколку се присутни 3 од 5-те фактори на ризик. Зголемениот обем на половината не мора да биде присутен.
Обемот на половината е мерка за абдоминална дебелина
Обемот на половината се мери над најистакнатиот дел од абдоменот или на средината помеѓу ребрата и горниот раб на карличната коска. Мерењето се врши на крајот на издишувањето.
Нормалниот обем на половината кај мажите е 94 см, а кај жените 80 см.
– Ако ги погледнете 5-те компоненти на метаболичкиот синдром, луѓето најчесто имаат покачени триглицериди. Нивото на триглицериди се менува од ден на ден и зависи од храната што ја јадете. Зголемените триглицериди доведуваат до воспаление на панкреасот и можат да ги убијат бета клетките на панкреасот, „полека, но сигурно“. Така, зголемените триглицериди претставуваат одреден ризик за појава на дијабетес – пишува професорката д-р Теодора Бељиќ Живковиќ.
Како хроничниот стрес може да ја објасни појавата на метаболички синдром?
– Кај хроничниот стрес се јавува феноменот „награда за храна“ Акутниот стрес е поврзан со губење на апетитот. Меѓутоа, при хроничен стрес доаѓа до прекумерно активирање на хипоталамо-хипофизната оска со лачење на кортизол. Кортизолот ја намалува ситоста и поттикнува консумација на висококалорична храна. И од стрес останува истата состојба. Човекот се чувствува подобро ако јаде. Кортизолот дополнително доведува до формирање на висцерална маст. Од масното ткиво се ослободуваат слободни масни киселини кои имаат токсичен ефект врз β-клетката и ја зголемуваат отпорноста на инсулин на периферните ткива. Од масното ткиво се ослободуваат бројни хормони кои го зголемуваат кардиоваскуларниот ризик. Хроничниот стрес, на кој сите сме изложени, доведе до тоа дека денес во Србија секој петти е дебел – изјави проф. д-р Теодора Бељиќ Живковиќ.