Јосип Броз Тито последните 68 дена од животот ги поминал на респиратор, додека храната ја примал со инфузија. Д-р Предраг Лалевиќ, член на медицинскиот совет на Тито и негов личен лека 16 години, се присети на моментот кога морал да ја исклучи машината што го одржувала во живот.
-Не можеш ни на шега да кажеш дека го убив. Десет минути пред да умре. Немаше спас за него. Го ,,симнав” од апаратот што го одржуваше во живот – изјави др. Лалевиќ.
Мозокот беше активен, но политиката одлучи
д-р. Лалевиќ подоцна добил поплаки во една германска болница дека со денови држел мртов човек на респиратор, на што тој одговорил:
– Мозокот му беше во функција и тоа беше медицинското оправдување зошто дотогаш не го ,,симнав” од респиратор – истакна тој.
Меѓутоа, не само медицината ги диктираше одлуките.
– Не само секој ден, туку и секој час е важен за државниот врв – му рекол на докторот на Тито, Стане Доленц, моќен полициски началник и човек кого многумина го гледаа како наследник на Тито.
Одбивање ампутација
Како Тито реагирал на предлогот за ампутација која би му го продолжила животот, др. Лалевиќ подетално објасни:
– Штом пристигнавме во Љубљана, отидовме директно во Клиничкиот центар и ги снимавме артериите на левата нога, а потоа заминавме за Брдо кај Крање. Бидејќи ситуацијата на артериите беше лоша, му предложивме операција на претседателот, која тој ја одби. Потоа ги поканивме на консултации професори од САД и Књазов од Москва.
Тие предложија операција, т.е. ампутација, а ако не се согласи со тоа, ни остави една протеза за премостување на крвен сад, со мали шанси за успех. Бидејќи тој упорно одбиваше ампутација, се обидовме да направиме мост со протеза. Оваа операција очекувано не успеала, а тој сепак одби ампутација.
Дури кога ја виде својата потколеница, која беше сина со големи плускавци на кожата, рече: „Прави што треба“, објасни тој.
Брзо ја подготвиле просторијата и ја извршиле ампутацијата на ногата многу над коленото.
Ова е последната новогодишна ноќ на Јосип Броз Тито
– Операцијата беше без инциденти и почна да добива посети на интензивна нега. Го посетиле и неговите синови Жарко и Миша. Веќе размислувавме да одиме на Брдо кај Крањ кога почнаа компликациите. Прво со бубрезите, а потоа и со цело тело. Претседателот беше на респиратор цели 68 дена.
Да се предвиди уште колку би можел да живее доколку ампутацијата била извршена веднаш, би било чиста шпекулација. Темата за смртта никогаш не била спомната подоцна.
Храна од НАСА и последни моменти со батлерот
Титовиот батлер Јоже Осели ги помина последните седум години од животот со него и се потсети на деталите од неговата исхрана.
– Тешко ни беше да го гледаме како пропаа. Тоа беше голема трагедија. Бевме со него до крај. Не пуштија да го испратиме кога го носеа на патологија – рече Осели.
Тито немал посебни барања за исхрана, но кога веќе не можел да јаде, му биле донесени специјални лименки на НАСА за астронаути.
– Четири месеци возевме храна од Брдо кај Крање до болница. Се погриживме да ги нахраниме претседателот и докторот. Мојата сопруга Метка напиша сè. И денес се пишува колку лажици јадел за секој оброк, бидејќи сè се мери во калории. Го храневме додека можеше да јаде, а потоа преминавме на инфузија – објасни Осели.
Вака изгледаше погребот на Тито
Последните зборови на Тито беа само упатени до неговиот батлер. Накратко се разбудил од кома, се обидел да каже неколку зборови, но бил некохерентен бидејќи немал протези. После тоа, тој повторно паднал во кома и починал два часа подоцна.