Првото слетување на астронаути на Месечината по повеќе од половина век можеби нема да го изврши SpaceX.
Во април 2021 година, американската вселенска агенција НАСА ѝ додели на компанијата на Илон Маск договор вреден 2,9 милијарди долари за развој на првото лунарно лендерче со екипаж, кое ќе учествува во програмата „Артемис“. Ова лендерче всушност ќе биде модифицирана горна фаза на мегаракетата „Старшип“ на „Спејс Екс“ и треба да слета астронаути на Месечината во претстојната мисија „Артемис 3“.
Сепак, НАСА не е задоволна од темпото на развој на „Старшип“ и затоа ги менува работите, објави вршителот на должноста шеф на агенцијата, Шон Дафи.
„Ја сакам SpaceX, тоа е неверојатна компанија, но проблемот е што доцнат. Ги поместија своите рокови, а ние сме во трка со Кина“, рече Дафи за време на гостувањето во емисијата „Squawk Box“ на CNBC.
„Претседателот и јас сакаме да стигнеме до Месечината за време на неговиот мандат, па затоа ќе го отворам договорот. Ќе им дозволам на другите вселенски компании да се натпреваруваат со SpaceX, како што е Blue Origin“, додаде тој.
„Блу Ориџин“, основана од Џеф Безос, доби договор за систем за слетување „Артемис“ вреден 3,4 милијарди долари во 2023 година. Компанијата планира да го исполни тој договор со својот лендер „Блу Мун“, за кој првично се очекуваше да го има своето деби со екипаж на Месечината на мисијата „Артемис 5“.
Маск изрази скептицизам дека „Блу Ориџин“ би можел доволно да го забрза својот временски рок за да биде подготвен за мисија со екипаж на Месечината пред „СпејсИкс“.
„Блу Ориџин никогаш не испорачала товар во орбитата, а камоли на Месечината“, рече најбогатиот човек во светот на социјалните мрежи, квалификувајќи го како „товар“ во последователна објава.
За потсетување, огромната ракета „Њу Глен“ на компанијата „Блу Ориџин“ го однесе прототипот на вселенското летало „Блу прстен“ во орбитата на Земјата за време на неговото прво и досега единствено лансирање, кое се случи во јануари.
Временската рамка на мисијата „Артемис 3“ се помести надесно неколку пати во текот на изминатите неколку години, и тоа не само затоа што вселенскиот брод е сè уште во фаза на тестирање. Проблемите со вселенските одела, капсулата „Орион“ на НАСА и другата технологија, исто така, одиграа улога. Капсулата „Орион“ ќе ги однесе астронаутите на „Артемис“ во лунарната орбита, каде што ќе се сретнат со модулот што ќе ги донесе на површината.
Датумот на лансирање првично беше планиран за крајот на 2024 година, но беше поместен за 2025 година, потоа за септември 2026 година, а потоа и за средината на 2027 година.
НАСА сега очигледно разгледува уште подоцнежен временски рок. Во интервју за „Squawk Box“ во понеделник, Дафи посочи дека 2028 година е целта за мисијата „Артемис 3“.
Програмата „Артемис“ има едно лансирање зад себе, мисијата „Артемис 1“, која успешно ја испрати беспилотната капсула „Орион“ во лунарната орбита и назад кон крајот на 2022 година.
НАСА сега се подготвува за мисијата „Артемис 2“, која ќе лансира четири лица на 10-дневно патување околу Месечината следната година. Таа мисија е сè уште на добар пат да биде лансирана веќе во февруари, потврди Дафи.
Вселенскиот брод на „Спејс Екс“ досега беше лансиран на 11 суборбитални тест летови. Последните две лансирања, кои се одржаа на 26 август и 13 октомври, беа целосно успешни.
Како што забележа Дафи, Кина има свои планови за Месечината. Земјата планира да слета астронаути на најблискиот сосед на Земјата до 2030 година и остварува сериозен напредок кон таа цел. Ниту еден човек не ја допрел површината на Месечината откако астронаутите на НАСА од мисијата Аполо 17 го сторија тоа во декември 1972 година.