Поразот или победата на Путин ќе ја одреди нивната судбина.
Ако Русија биде воено поразена во Украина, тоа може да значи и протерување од Придњестровје. Оваа парадржавна креација на левиот брег на Днестар во Молдавија е под руска контрола веќе три децении и ја претставува, како што често се оценува, „црната дупка“ на Европа. Тезата за враќање на Придњестровје под контрола на Молдавија отворено ја споменуваат и киевските медиуми блиски до властите, пишува Дојче веле.
Во Украина Придњестровје е препознаено како закана за националната безбедност, пишува новинарот Сергеј Сидоренко во весникот „Европскаја правда“. Тој потсетува дека Киев со децении го толерираше сепаратистичкото создавање долж својата граница – дека дури и влегуваше во валкани договори со него. Киев има долга историја на затворање очи пред матните зделки на најмоќните луѓе во Придњестровје, регион кој во голема мера зависи од шверцот од Одеса и другите украински пристаништа на Црното Море. Темелите беа поставени уште во деведесеттите, кога украинскиот претседател Леонид Кучма со голема помпа го пречека првиот „претседател“ на Придњестровје Игор Смирнов. Кучма имаше профитабилна причина за ова – неговиот зет требаше да води големо производство на челик во сепаратистичкиот регион.
Кишињев отфрла воено решение
Од почетокот на руската агресија, украински тенкови стојат на границата меѓу Украина и Придњестровје. Така беше отсечен овој земјен појас долг околу двесте километри и широк едвај триесет километри. Режимот во Тираспол, главниот град на Придњестровје, се жали на „економска блокада“ и ја повикува Москва на помош.
Сценариото што го посакуваа сепаратистите – успешна руска војна и географското поврзување на Придњестровје со Крим, Донбас и Русија – денес изгледа како невозможна мисија. Молдавското раководство во Кишињев долго време застана на страната на Украина во оваа војна. Според некои пресметки, најмногу бегалци по глава на жител примила Молдавија. Додуша, проевропските власти во Кишињев сметаат дека мора да се најде мирно решение за Придњестровје кое нема да го загрози „европскиот пат“ на земјата. Под претседателката Маја Санду, Кишињев – заедно со Киев – доби статус на кандидат за членство во Европската унија. Санду верува дека нејзината земја би можела да влезе во ЕУ до крајот на оваа деценија.
„Крвавата агресија на Руската Федерација против Украина ја зајакна желбата на Молдавците да избегнат војна по секоја цена. Тоа е едноставен одговор на идејата што доаѓа од Украина, а тоа е дека украинската армија треба да и помогне на Молдавија да се ослободи од сепаратизмот и Русите во Придњестровје. Кишињев ниту под кои услови нема да се согласат на присуство на украинската војска на нивна територија“, пишува украинскиот новинар Сидоренко.
Меѓузависност поради изворите на енергија
Придњестровје, кое практично беше одвоено од Молдавија по распадот на Советскиот Сојуз во 1991/92 година. година, сè уште е база за две илјади руски војници. Тие никогаш не отстапија, и покрај бројните ветувања од Кремљ. Тој е дом на едно од најголемите складишта за оружје во Европа, со наводни 20.000 тони оружје и муниција од советската ера. Од почетокот на војната во Украина, Кишињев има рекорден буџет за воена и заштита на воздушниот простор. Од Германија се очекува да бидат испорачани оклопни возила од типот Пиранха. Сепак, молдавското раководство не ја споменува можноста за воена интервенција во Придњестровје. Економскиот притисок врз речиси изолираниот регион не се ни споменува.
„Сите сме во ист брод. Не треба да го исфрлиме од рамнотежа“, рече неодамна Олег Серебрјјан, заменик-премиер на Молдавија задолжен за реинтеграција.
Молдавија, имено, сè уште зависи од електричната енергија од термоцентралата Кучурган од другата страна на Днестар. Таа централа зависи од рускиот гас, кој Кишињев го испраќа во Придњестровје. Навидум перверзната конструкција – дека Молдавија го финансира опстанокот на сепаратистички ентитет на нејзината територија – всушност се роди од неопходност. Земјата би била во темнина без струја од Кучурган. Во Кишињев трескавично се работи на ослободување од зависноста од струјата од Придњестровје и гасот од Русија. Ако тоа успее, тогаш Придњестровје едноставно ќе падне во јатото на Молдавија, се надеваат властите. Зашто, без шверц преку Украина и гас преку Кишињев, Придњестровје со околу 350.000 жители може да банкротира. И не би можела да опстане без матичната земја, пишува Дојче веле.