Вучиќ доби предупредување од Франција и Германија. „Нема да ги признаеме следните избори“

Од Франција и Германија, до српскиот претседател Александар Вучиќ беа испратени пораки дека резултатите од следните избори нема да бидат признати доколку има изборни нерегуларности или кражба на гласови, пренесува Нова.

„Нема да ги признаеме изборите ако има кражба“

Предупредувањата му биле пренесени преку политичари блиски до Фридрих Мерц од германската Христијанско-демократска унија и луѓе поврзани со францускиот претседател Емануел Макрон, што дополнително го намалува просторот за манипулација на предвремените избори што ги бараат студентите.

„Од неколку извори е кажано дека Европа нема да ги признае изборите ако бидат украдени, без оглед на одредени интереси што постојат. Исто така, можно е Европската народна партија (ЕПП) да се дистанцира од Српската напредна партија (СНС), иако меѓу европските граѓани постои непишано правило дека не ги исклучуваат владејачките партии од членство“, вели извор близок до дипломатијата.

На европско ниво, Брисел се повеќе се соочува со избор помеѓу декларираните вредности на Европската Унија и интересите поврзани со експлоатацијата на литиум во Србија и француските воени договори, како што е набавката на борбените авиони „Рафал“. Во исто време, во Србија се поставува прашањето дали студентските листи можат да победат во сегашните изборни услови.

„Во моментов, изборите се во центарот на вниманието. По долга пауза, повторно одиме на прошетка, но сега повеќе поради изборите, сме фокусирани на процесот и што можеме да направиме“, изјави за Н1 студент на Фармацевтскиот факултет за време на вчерашниот протест.

Опозицијата без јасен план

Душан Спасојевиќ од Факултетот за политички науки смета дека е малку веројатно дека изборните услови значително ќе се променат до предвремените избори. „Веројатно се соочуваме со сценарио слично на она во 1996 година. Можеме да видиме обиди за обединување на сите противници на владата, како што е веќе видливо во Заечар и Косјериќ“, рече Спасојевиќ.

Според истражувањето спроведено од невладината организација CRTA, кај граѓаните постои изразено незадоволство, а разликата во поддршката помеѓу владејачката СНС и опозицијата се намалува. „Не знам дали победата на студентите е сигурна, но дефинитивно е можна. Рејтингот на СНС опаѓа и нема да се врати на нивото од пред 1 ноември“, истакна Спасојевиќ.

Тој предупредува дека најголемиот ризик за опозицијата е ако не успее јасно да се позиционира, ако некои од нив одат на избори, а некои не. „Ништо не може да го гарантира нивниот опстанок освен креирањето на сопствена листа. Проблемот е што локалните комитети може да ги поддржат студентите дури и ако формалните партиски лидери не го сторат тоа“, рече тој.

„Машина против машина“

Политичкиот аналитичар Ѓорѓе Вукадиновиќ истакнува дека студентите покажале значителна сила и организираност во изминатите шест месеци, но прашањето е дали овие ресурси се доволни за да се соочат со „машинеријата на владејачката партија“. „Посебно прашање е дали силата на студентското движење може да се тестира на локалните избори во Заечар и Косјериќ. Владата се обидува да ги претстави овие избори како пример за цела Србија, што е погрешно. Таквиот тест би можел да ѝ помогне на владата повеќе отколку на опозицијата“, смета Вукадиновиќ.

Вукадиновиќ долго време ја застапува позицијата дека режимот може да биде сериозно загрозен само ако сите негови противници се обединат – или преку општи избори или масовни протести. „Досега, оваа сеопфатна мобилизација недостасуваше од различни причини. Сепак, таа е неопходна ако се сака да се стави крај на манипулациите и семоќта на СНС и Александар Вучиќ.“

Тој додава дека премногу често погрешно се поставува прашањето „што може општеството да направи за студентите“, наместо „што можат студентите да направат за општеството и политиката“. Иако студентите ги иницираа протестите, повеќето од учесниците беа граѓани. „Добро е што ги натераа луѓето да започнат. Но, нивната ексклузивност, како да се непогрешливи, може да биде товар“, предупредува Вукадиновиќ. „На крајот на краиштата, сите направија грешки – и студентите и опозицијата. Но, најголемиот виновник е оној кој ја сноси одговорноста, а тоа е владата. И таа ја искористи секоја можност и секоја пукнатина“, заклучува тој.