ВОЈНАТА СОЗДАДЕ ОГРОМНА „СЛЕПА ТОЧКА“ НА ПЛАНЕТАТА Овој регион е најранлив, а поради Русија никој не знае што се случува таму: „Ова може да има СТРАШНИ ПОСЛЕДИЦИ“
Сликата за тоа како нашата планета се менува е заматена од војната.
Последиците од руската инвазија на Украина – освен трагедиите што ги носи секоја војна – се почувствуваа низ светот, преку нестабилните цени на храната и енергетската несигурност. Но, една студија објавена во списанието Nature открива уште еден ефект од конфликтот што инаку би можел да лета под радарот: огромна слепа точка во еден од регионите најранливи на климатските промени.
Губењето на научните податоци од руските мониторинг станици на Арктикот по инвазијата на Украина ги влоши информациските празнини што би можеле да имаат сериозни импликации за следењето и предвидувањето на климатските промени на глобално ниво, предупредија истражувачите во понеделникот.
Арктикот се загрева помеѓу два и четири пати побрзо од остатокот на планетата, со што глечерите, шумите и замрзнатите почви богати со јаглерод се изложени на ризик од неповратни промени кои би можеле да одекнат низ целата планета.
Мониторингот во голема мера се потпира на податоците од станиците низ огромниот и разновиден регион, но нападот на Москва врз Украина во февруари 2022 година ја запре меѓународната научна соработка на Арктикот.
Русија претставува речиси половина од копнената маса на целиот регион на Арктикот, создавајќи огромен информативен јаз, рече водечкиот автор Ефрен Лопез-Бланко, од Универзитетот во Архус, кој ја предводеше студијата објавена во Nature Climate Change.
Истражувачите се обидоа да квантифицираат колкаво влијание има ова врз научното разбирање на промените што се случуваат на Арктикот.
– Едно од непосредните прашања што се наметнува ако ја игнорираме руската бореална шума е потценувањето на биомасата, органскиот јаглерод во земјата. Ова има потенцијални глобални последици за важни процеси како што се одмрзнувањето на вечниот мраз (долгорочно замрзнато тло), промените во биодиверзитетот или дури и емисиите на стакленички гасови – рече Лопез-Бланко.
Истражувачите се фокусираа на околу 60 истражувачки станици кои се дел од голема територијална мрежа наречена INTERACT.
Војната ја прекина соработката
Користејќи компјутерски модели, тие разгледаа осум фактори – вклучувајќи ја температурата на воздухот, врнежите, длабочината на снегот, вегетациската биомаса и јаглеродот на почвата – и открија дека дури и пред конфликтот во Украина, мрежата имаше празнини, со станици концентрирани во потопли, повлажни области, оставајќи други области се недоволно застапени.
Без Русија, која има 17 од 60-те станици, оваа пристрасност се зголеми, со губење на области како што е огромната сибирска тајга.
Истражувањето ги истакнува логистичките предизвици за следење на таков огромен и често негостољубив регион, како и инхерентните проблеми со доброволното споделување податоци.
Како резултат на тоа, проектите беа одложени или откажани, додека регионалниот форум на Арктичкиот совет – кој долго се сметаше за модел на соработка – сега е поделен меѓу Западот (Канада, Данска, Финска, Исланд, Норвешка, Шведска и САД) и Русија .
Дмитриј Стрелецки, истражувач од Универзитетот Џорџ Вашингтон, кој не бил вклучен во работата и чија работа на вечниот мраз ја користи друга мониторинг група, CALM, рече дека од речиси 80 руски сајтови регистрирани во нивната мрежа, околу 55 обично споделуваат податоци секоја година.
Но, досега само 37 поднеле податоци за 2023 година, додаде тој.
Едно решение, рече тој, би било да се третираат клучните климатски мерила на ист начин како и временските податоци и да се има систем на Обединетите нации за да се обезбеди континуиран мониторинг.
Стрелецки рече дека податоците се собираат, но не се споделуваат, што може да доведе до празнини во глобалното разбирање.
– Како во големи заеднички станови. Имате многу соби, а некои соседи се убави, некои не. Но, ако не сте свесни дека вашиот сосед има соба со покрив што прокиснува, нема да дознаете додека целата куќа не биде поплавена. Тоа обично се случува – рече тој.
