Овие намирници значително го зголемуваат ризикот од развој на деменција и го нарушуваат когнитивното здравје

Деменцијата е една од најпредизвикувачките болести на модерното време, а бројот на заболени ширум светот постојано се зголемува. Експертите предупредуваат дека покрај соодветната грижа за мозокот, која вклучува ментални вежби, физичка активност и здрава исхрана, многу е важно да се знае и која храна да се избегнува.

Научните истражувања покажуваат дека одредени видови храна можат да го зголемат ризикот од развој на деменција и да го забрзаат падот на когнитивните функции.

Храна што може да го зголеми ризикот од деменција:

Преработено месо

Преработеното месо, како што се саламата, колбасите и друго, содржи високо ниво на натриум и транс-масти, кои му штетат на кардиоваскуларниот систем. Истражувањето објавено во списанието Neurology во јануари 2025 година покажа дека луѓето кои дневно консумираат повеќе од една четвртина од порцијата црвено месо имаат 13% поголем ризик од развој на деменција.

Ултра-преработена храна

Храната богата со додадени шеќери, конзерванси, вештачки бои и други хемиски адитиви се нарекува ултра-преработена храна. Студија од 2022 година, објавена во JAMA Neurology, покажува дека луѓето чиј дневен внес на калории е повеќе од 20% од овој вид храна имаат 25% побрз когнитивен пад.

Зачинета храна

Луѓето кои консумираат повеќе од 50 грама чили пиперки дневно имаат речиси двојно поголем ризик од когнитивна загуба.

Алкохол

Студија објавена во 2023 година во JAMA Network Open покажа дека умереното консумирање алкохол, или еден пијалок дневно, може да го намали ризикот од деменција за 21%. Сепак, оние кои пијат три или повеќе пијалоци дневно имаат 8% зголемен ризик.

Вештачки засладени пијалоци

Исто така, луѓето кои консумираат барем еден вештачки засладен пијалок дневно имаат три пати поголем ризик од развој на деменција.

Додадени шеќери

Прекумерниот внес на шеќер е поврзан со инсулинска резистенција, што може негативно да влијае на функцијата на мозокот. Луѓето кои пијат помеѓу еден и седум засладени пијалоци неделно имаат значително поголем ризик од развој на деменција.

Препорачана исхрана за зачувување на когнитивното здравје За да се намали ризикот од деменција, експертите препорачуваат исхрана богата со:

• Свежо овошје и зеленчук
• Цели зрна
• Мешунки
• Јаткасти плодови и семиња
• Масни риби како лосос и скуша

Нутриционистката Ерин Палински-Вејд нагласува дека храната богата со растителни влакна, здрави масти и антиоксиданси може да го заштити мозокот од оксидативен стрес и воспалителни процеси, кои се главните фактори во развојот на деменција.