Се крева узбуна, ни се заканува целосен колапс?
Планетата Земја урива температурни рекорди во последните 13 месеци, а секој месец бележи температури за 1,5 степени Целзиусови повисоки од просекот од прединдустрискиот период, покажува новата научна студија за глобалното затоплување.
„Ова е повеќе од статистичка необичност и ја нагласува големата и континуирана промена на нашата клима. Дури и ако оваа конкретна серија на крајности заврши во одреден момент, сигурно ќе видиме дека се уриваат нови рекорди додека климата продолжува да се загрева. Тоа е неизбежно, освен ако не престанеме да додаваме стакленички гасови во атмосферата и океаните“, се вели во соопштението на Карло Буонтемпо, директор на Службата за климатски промени Коперник (C3S) на ЕУ, која го објави извештајот за порастот на температурите.
12-месечната низа беше делумно предизвикана од Ел Нињо (климатски циклус во кој водите во тропскиот источен Пацифик стануваат потопли од вообичаеното) што траеше од јуни 2023 до мај 2024 година, што доведе до натпросечни температури на морето низ источниот и централниот екваторијален на Пацификот.
„Климата и понатаму е алармантна. Последните 12 месеци уриваат рекорди како никогаш досега, водени првенствено од нашите емисии на стакленички гасови и дополнителното засилување од Ел Нињо во тропскиот Пацифик“, рече заменик-директорката на C3S, Саманта Бурџес.
Научниците веруваат дека глобалното затоплување од два степени над температурите пред индустриската револуција е важен праг. Понатамошниот пораст на температурата значително ја зголемува веројатноста за разурнувачки и неповратен климатски дефект.
Но, 1,5 °C е исто така важна граница. Со тој пораст, климата во светот се приближува до повеќекратните точки на паѓање кои ќе предизвикаат топлотни бранови, поплави, глад и широко распространето уништување на екосистемот, предупредија Обединетите нации во специјалниот извештај за 2018 година.
Според Парискиот договор од 2015 година, речиси 200 земји се обврзаа да го ограничат порастот на глобалната температура на 1,5 °C и безбедно под 2 °C.
Иако новите наоди се загрижувачки, во извештајот се нагласува дека границите од 1,5°C и 2°C се цели од 20-30 години за планетата, што значи дека ветувањата сè уште не се официјално прекршени.
Но, рекордните високи температури веројатно нема да се намалат наскоро, велат истражувачите. Научниците првично се надеваа дека крајот на Ел Нињо може да го одложи затоплувањето на планетата, но се предвидува дека САД сè уште ќе доживеат температури повисоки од просечните до крајот на летото, според Националната океанска и атмосферска администрација.
„Сега проценувам дека има околу 95 отсто шанси 2024 година да заврши пред 2023 година како најтопла година од почетокот на евиденцијата на глобалните температури на површината во средината на 19 век“, напиша Зеке Хаусфатер, климатолог во непрофитната организација со седиште во САД. Беркли Земјата на X мрежата.
