Ѓинѓиќ на почетокот не бил главна цел на Земунците, туку овие 3 политичари: Пред атентатот, тие имале план да ги убијат овие клучни луѓе и поради ова го промениле планот (видео)
Зад атентатот врз Ѓинѓиќ лежи тајна промена на планот и непознати политички врски што ја преобликуваа судбината на Србија.
Атентатот врз српскиот премиер Зоран Ѓинѓиќ на 12 март 2003 година пред зградата на Владата на Србија беше пресвртница во современата српска историја.
Ѓинѓиќ, лидер на Демократската партија и симбол на реформистичкиот и проевропски курс, беше убиен од снајперски истрел испукан од
Ѕвездан Јовановиќ, припадник на Единицата за специјални операции со организација и логистичка поддршка на Земунскиот клан.
Истрагата и судењата покажаа дека атентатот имал и политичка и криминална позадина, бидејќи Ѓинѓиќ бил пречка за интересите на организираниот криминал и делови од безбедносните структури кои се спротивставувале на реформите. По атентатот, државата одговорила со голема операција „Сабја“, во која биле уапсени бројни членови на земунскиот клан, како и поединци од безбедносниот апарат.
Плановите на Земунскиот клан и повлекувањето на тројца политичари
Поранешниот началник на Управата за криминалистичка полиција, Миле Новаковиќ кој беше еден од клучните актери во операцијата „Сабја“ , подоцна тврдеше дека атентатот врз Ѓинѓиќ не бил првичен план на Земунскиот клан. Според него, криминалната група првично планирала да ликвидира тројца политичари – Чедомир Јовановиќ , Горан Свилановиќ и Владимир „Бебо“ Поповиќ.
Сепак, како што изјави Новаковиќ, тие ја напуштија таа идеја бидејќи проценија дека „никој нема да плаче за нив“, односно дека нивната смрт нема да предизвика поширок општествен и политички пресврт. Наместо тоа, тие решија да го нападнат Ѓинѓиќ, кој во тоа време беше централна фигура на реформскиот табор и симбол на промените во Србија. На овој начин, наводно, ќе удрат во самата срж на реформската политика и ќе предизвикаат дестабилизација на државата.
Политичка позадина и врски со опозицијата
Новаковиќ, исто така, истакна дека Земунскиот клан во тоа време бил силно поврзан со спротивставената политичка струја во Србија – онаа што била против проевропската и реформска политика на Ѓинѓиќ. Според неговите тврдења, некои членови на кланот имале контакти со луѓе од кругот на тогашниот претседател Воислав Коштуница и Демократската партија на Србија што им обезбедувало чувство на политичка заштита и безбедност.
Оваа врска меѓу криминалните структури и одредени политички кругови, според неговите зборови, била клучна за зајакнувањето на Земунскиот клан и неговата моќ во годините што му претходеле на атентатот.
Во тоа време, политичката сцена во Србија беше длабоко поделена. Ѓинѓиќ и Демократската партија предводеа реформистички блок кој се залагаше за европска интеграција, соработка со Хашкиот трибунал и борба против корупцијата.
Спротивно на тоа, ДСС и дел од конзервативниот спектар претставуваа политичка опција која се спротивставуваше на брзото темпо на реформите и методите на Ѓинѓиќ. Во таква средина, Земунскиот клан најде простор да се поврзе со политички структури кои беа против премиерот и неговите соработници.
Таргетирани политичари и нивната улога
Чедомир Јовановиќ, потпретседател на Демократската партија и близок соработник на Ѓинѓиќ, беше еден од најистакнатите претставници на реформското крило. Горан Свилановиќ, тогашен министер за надворешни работи, припаѓаше на либералната ориентација и беше важен фактор во надворешната политика на Србија и Црна Гора. Владимир „Беба“ Поповиќ, раководител на Бирото за односи со јавноста на Владата, беше доверлив човек на Ѓинѓиќ и човек задолжен за јавна комуникација на реформскиот проект.
Тројцата го претставуваа идеолошкото јадро на тимот на Ѓинѓиќ, но и личности кои предизвикаа силни реакции кај противниците на реформите. Токму затоа, според Новаковиќ, се нашле на списокот на потенцијални цели на земунскиот клан.
Потврдени факти и шпекулации
Иако е докажано без сомнение дека Земунскиот клан го организирал и извршил атентатот врз Ѓинѓиќ, многу детали за претходните планови и политичката позадина остануваат во доменот на сведоштва и толкувања. Тврдењето дека Јовановиќ, Свилановиќ и Поповиќ првично биле наменети цели не е официјално потврдено со судски пресуди, но постојано е објавувано јавно преку изјавите на Миле Новаковиќ.
Исто така, иако постојат бројни индикации за контакти меѓу криминални групи и одредени политички структури, никогаш не е јавно докажано дека која било политичка партија стои директно зад атентатот.
И покрај ова, историската слика од тој период јасно покажува дека атентатот врз Зоран Ѓинѓиќ бил повеќе од кривично дело – тоа бил напад врз идејата за реформи, обид за враќање на Србија во состојба на политичка парализа и страв. „Сабја“ привремено го разби тој систем, но многу прашања за поврзаноста помеѓу политиката, безбедносните структури и организираниот криминал остануваат отворени дури и денес.