ЈОМ КИПУРСКАТА ВОЈНА НА ИЗРАЕЛ И АРАПСКИТЕ ДРЖАВИ: Што се случи пред 50 години!
Војната Јом Кипур се водеше од 6 до 25 октомври 1973 година, меѓу Израел и коалицијата на арапски држави предводена од Египет и Сирија. Најголем дел од борбите меѓу двете страни се водеа на Синајскиот Полуостров и Голанската висорамнина – окупирана од Израел во 1967 година.
Ескалацијата на конфликтот во Израел дојде еден ден по 50-годишнината од војната на Јом Кипур во 1973 година, позната и како 4-та Арапско-израелска војна. Борбата се водеше од 6 до 25 октомври 1973 година меѓу Израел и коалицијата на арапски држави предводена од Египет и Сирија.
Најголемиот дел од борбите меѓу двете страни се случија на Синајскиот Полуостров и Голанската висорамнина – окупирана од Израел во 1967 година. Војната започна на 6 октомври 1973 година, кога заедничката арапска коалиција започна ненадеен напад врз Израел на еврејскиот свет ден Јом Кипур.
Првичната цел на Египет во војната беше да се зацврсти на источниот брег на Суецкиот канал и подоцна да ги искористи овие придобивки за да преговара за враќање на остатокот од Синајскиот Полуостров на Израел.
Борбите започнаа кога египетските и сириските сили ги преминаа своите линии од претходното примирје со Израел и влегоа на Синајскиот Полуостров и Голанската висорамнина. Египетските сили го преминаа Суецкиот канал во операцијата Бадр и напредуваа кон Синајскиот Полуостров, а Сиријците започнаа координирана офанзива на Голанската висорамнина што се совпадна со египетската офанзива и окупирана територија првично држена од Израел.
По тридневни тешки борби, Израел ја прекина египетската офанзива, што доведе до воен ќор-сокак на тој фронт и ги турна Сиријците назад на линиите за прекин на огнот пред војната. Израелската војска потоа започна четиридневна контраофанзива длабоко во Сирија, а за една недела израелската артилерија почна да ги гранатира предградијата на сириската престолнина Дамаск.
СПИЕЊЕ НА ИЗРАЕЛ
Во Израел, по убедливиот воен триумф во 1967 година, постоеше верување дека земјата е трајно безбедна од арапски напад. Воената моќ на Израел, политичкото неединство на арапскиот свет и трите новостекнати природни безбедносни пречки – Суецкиот канал, реката Јордан и Голанската висорамнина – го поддржаа израелското самоуверување кое негираше каков било обид за размена на територија за мир.
За разлика од Египет и Сирија, Јордан и Либан се сметаа за многу помала закана за националната безбедност на Израел. Тел Авив не виде закана во нив. Египет ја искористи однапред најавената редовна годишна воена вежба за да собере војници во областа на Суецкиот канал.
И покрај движењата на египетските и сириските единици долж границата во летото 1973 година, како и низа други индиции, израелското раководство и разузнавачките кругови процениле дека нема да има нова војна, односно дека можен напад од Арапските војски би биле успешно одбиен во почетната фаза.
ЕВРЕИТЕ ГО ПРОСЛАВИЈА НАЈГОЛЕМИОТ ПРАЗНИК
Нападот на арапските земји започна попладнето на 6 октомври 1973 година, на најголемиот еврејски празник Јом Кипур. Нападот започна во релативно невообичаено време од денот, бидејќи арапските воени планери знаеја дека откако ќе се стемни Израел нема да може да изврши голем контра напад со своите воздушни сили.
Египетската армија, поддржана од помали единици од Мароко, Тунис и Судан, успешно го премина Суецкиот канал, а Египќаните релативно лесно ги пробија песочните ѕидови на линијата Бар-Лев со моќни противпожарни апарати.
На север, сириската армија со засилување на една ирачка дивизија и две бригади од Саудиска Арабија ја нападна областа на Голанската висорамнина и речиси стигна до границите од пред војната во 1967 година, додека Јордан не учествуваше во нападот.
Знаејќи дека Израел и должи голем дел од својата воена моќ на силните воздушни сили, арапската противвоздушна одбрана беше распоредена блиску до бојното поле, парализирајќи ги израелските воздушни сили и создавајќи чадор за напредните единици. Првиот обид за контранапад на израелските оклопни единици беше поразен благодарение на лесното противтенковско оружје 9M14 Malyutka, со кое беше вооружено египетската пешадија.
