ЕУ воведува строги правила: Овие производи ќе станат поскапи

Поради новата регулатива на Европската Унија, која стапува на сила на 30 декември 2025 година, цените на многу производи на полиците во продавниците би можеле значително да пораснат.

Целта на регулативата е да се спречи уништувањето на шумите за одгледување земјоделски култури и производство на суровини, но трговците и производителите предупредуваат дека новите регулативи ќе донесат огромни трошоци и дополнителен административен притисок.

Според Регулативата за уништување на шумите (EUDR), од крајот на оваа година повеќе нема да биде можно да се увезува стока што потекнува од области каде што се случило уништување на шумите по 31 декември 2020 година. Правилата важат не само за тропските дождовни шуми, туку и за шумите во Европа.

Регулативата вклучува седум клучни суровини : кафе, какао, палмино масло, соја, говедско месо, дрво и гума . Правилата важат и за преработени производи , од чоколадни плочки и кожни торби до мебел од иверица.

Задолжителни GPS координати и строги казни

Компаниите ќе мора точно да го наведат потеклото на нивните суровини, вклучувајќи ги и GPS координатите на земјиштето каде што се одгледувани. Неточните податоци или отсуството на потребните информации за геолокација би можеле да резултираат  со казни , забрана за увоз или дури и конфискација на производот.

Главниот економист на „Комерцбанк“, Јирг Кремер, за германски „Билд“ изјави дека бирократијата ќе биде најголемиот предизвик за бизнисот, дури и поголем од високите даноци, цените на енергијата и лошата инфраструктура. Тој верува дека тоа би било доволно сами да се обврзат увозниците да докажат дека стоката не доаѓа од области каде што се случило уништување на шумите во последните пет години, а не од сите компании во синџирот на снабдување.

Трговците и здруженијата предупредуваат на зголемување на цените

Германскиот трговски ланец EDEKA предупредува на огромен административен товар, кој вклучува милиони нови декларации за сообразност дури и за стоки кои веќе се проверени, како и захтевна обработка на геолокациски податоци. Истото го вели и Мартин Шилер од Fairtrade Deutschland, кој проценува дека трошоците ќе бидат високи и веројатно ќе се пренесат на потрошувачите.

„Како точно оваа регулатива ќе влијае на цените во супермаркетите не може со сигурност да се каже денес“, рече Дирк Хајмиц од REWE Group. Сепак, Шилер предупредува дека товарот од новите барања најмногу ќе го почувствуваат малите производители во земјите од Глобалниот Југ, а можен е и недостиг на органски и сертифицирани добавувачи од Fairtrade.

„Идејата е фундаментално добра, но во нејзината сегашна форма не е чекор кон поголема правда – напротив“, заклучува Шилер.