Азербејџан и Ерменија потпишаа мировен договор во Белата куќа: Ќе ја изградат „Трамповата рута“
Лидерите на Ерменија и Азербејџан потпишаа мировен договор во Белата куќа во петокот, договор постигнат со посредство на САД, со кој се става крај на деценискиот конфликт.
Две земји од Јужен Кавказ потпишаа договори меѓусебно и со Соединетите Американски Држави што ќе ги отворат клучните транспортни правци, а воедно ќе им овозможат на Соединетите Американски Држави да го искористат намаленото влијание на Русија во регионот. Договорот вклучува договор за создавање голем транзитен коридор што ќе се нарече Администрација на Трамп за меѓународен мир и просперитет, соопшти Белата куќа.
Доналд Трамп рече дека именувањето на рутата по него е „голема чест за него“, но дека тој не го побарал тоа. Висок функционер на администрацијата, за време на телефонски разговор со новинарите пред настанот, рече дека Ерменците го предложиле името.
Details of US-brokered peace deal between Armenia and Azerbaijan
— Clash Report (@clashreport) August 8, 2025
Zangezur Corridor: 20-mile route through Armenia linking Azerbaijan to Nakhchivan.
— US gets 99-year exclusive development rights, dubbed the Trump Route.
— Formal recognition, border work, embassies planned.
—… pic.twitter.com/S31bfzHeA0
Одделно од заедничкиот договор, и Ерменија и Азербејџан потпишаа договори со САД насочени кон зајакнување на соработката во енергетиката, технологијата и економијата, соопшти Белата куќа. Повеќе детали не се објавени.
Азербејџанскиот претседател Илхам Алиев и ерменскиот премиер Никол Пашинјан се ракуваа за да го одбележат моментот, а Трамп беше во средина, кој ги крена рацете и ги стегна.
Двете нации се во конфликт речиси четири децении, додека се бореа за контрола врз регионот Карабах, меѓународно познат како Нагорно-Карабах. За време на советската ера, областа била главно населена со Ерменци, но се наоѓа во рамките на Азербејџан. Двете нации се бореле за контрола врз регионот преку повеќе насилни конфликти во кои загинале десетици илјади луѓе во текот на децениите, а напорите за меѓународно посредување не успеале.
Неодамна, Азербејџан го врати целиот Карабах во 2023 година и беше во преговори со Ерменија за нормализирање на односите.
Трамп се стремеше кон репутација на миротворец и не ја криеше својата желба за Нобелова награда за мир. Потпишувањето во петокот се надополнува на низата мировни и економски договори посредувани од САД оваа година.
Лидерите на Ерменија и Азербејџан рекоа дека напредокот е овозможен од Трамп и неговиот тим и се придружија на растечкиот список на странски лидери и други функционери кои рекоа дека Трамп треба да ја добие Нобеловата награда за мир.
„Ги поставуваме темелите за пишување подобра приказна од онаа што ја имавме во минатото“, рече Пашињан, нарекувајќи го договорот „значајна пресвртница“.
„Претседателот Трамп направи чудо за шест месеци“, рече Алиев.
Трамп коментираше колку долго траел конфликтот меѓу двете земји.
„Тие се бореа триесет и пет години, а сега се пријатели и ќе бидат пријатели долго време“, рече тој.
Таа рута ќе ги поврзе Азербејџан и неговата автономна енклава Нахчиван, која е одвоена со појас од ерменска територија широк 32 км. Барањето на Азербејџан во минатото ги одложуваше мировните преговори.
За Азербејџан, голем производител на нафта и гас, рутата исто така обезбедува подиректна врска со Турција и понатаму со Европа.
Трамп посочи дека би сакал да ја посети рутата, велејќи: „Ќе мора да одиме таму“.
На прашањето како се чувствува во врска со трајниот мир меѓу Ерменија и Азербејџан, Трамп рече „многу уверен“.
Потпишувањето на договорот меѓу Ерменија и Азербејџан, обете поранешни советски републики, исто така претставува геополитички удар за нивниот поранешен империјален господар, Русија. За време на речиси четиридеценискиот конфликт, Москва играше улога на посредник за проширување на своето влијание во стратешкиот регион на Јужен Кавказ, но нејзиното влијание брзо се намали откако започна целосна инвазија на Украина во февруари 2022 година.
Администрацијата на Трамп почна сериозно да се ангажира со Ерменија и Азербејџан претходно оваа година, кога клучниот дипломатски претставник на Трамп, Стив Виткоф, се сретна со Алиев во Баку и почна да разговара за она што висок функционер на администрацијата го нарече „регионално ресетирање“.
Преговорите за тоа кој ќе ја развива трасата на Трамп – која на крајот ќе вклучува железнички, нафтоводни и гасоводни цевководи и оптички линии – веројатно ќе започнат следната недела, а најмалку девет инвеститори веќе изразиле интерес, според висок функционер на администрацијата кој разговарал со новинарите под услов да остане анонимен.
