БЕСНЕАТ ПОЖАРИ ВО ФРАНЦИЈА И ШПАНИЈА: Илјадници хектари во пламен, масовни евакуации

Големиот пожар што избувна во понеделникот во близина на францускиот град Нарбон сè уште е надвор од контрола, соопштија локалните власти.

Пожарот зафати повеќе од 2.000 хектари шума, затвори делови од автопатот А9 и ги принуди жителите на едно село да се евакуираат.

Ситуацијата е дополнително комплицирана од силните налети на Трамонтана, северозападен ветер кој може да достигне брзина до 90 км/ч.

Повеќе од 1.050 пожарникари се борат со пожарот, а хеликоптери и воздушни трактори помагаат во неговото гаснење. Префектурата Од објави дека пет пожарникари се повредени и дека штетата на терен е значителна, при што шест куќи се делумно оштетени, а работилница и штала се целосно уништени. Три коњи умреа во шталата.

„Пожарот сè уште не е под контрола. Брзо се прошири поради силните ветрови. Пламените јазици стигнаа до бреговите на езерото Баже, во близина на населбата. Моментално веќе не се шири напред, но работиме на неговите страни за да спречиме повторно да се разгори“, рече Кристијан Пјуже, префект на департманот Од.

Во селото Прат-де-Сест, кое припаѓа на општината Баз, жителите беа евакуирани поради страв од приближувањето на пожарот. Во крајбрежниот град Порт-ла-Нувел, на околу дваесет километри од пожарот, струјата била прекината два часа, бидејќи пожарникарите морале да ги исклучат високонапонските водови за безбедно да работат.

„Гледаме пламен како се спушта по ридот, а чадот стигна до нас иако пожарот е оддалечен 20 километри. Доста е страшно, никогаш не сум видел нешто слично“, рече Анри Мартин, градоначалник на Порт ла Нувел.

Луѓето спиеја во своите автомобили, автопатот беше затворен 15 часа

Петмина цивили, меѓу кои и едно дете, побарале медицинска помош поради чад и исцрпеност. Иако се очекува ветерот да се намали, Метео-Франс предупредува дека условите остануваат многу ризични за ширење на пожарите. Автопатот А9 беше затворен во понеделник попладне, а повторно отворен во вторник во 10 часот наутро. Сепак, сообраќајот се уште се одвива бавно и на возачите им се препорачува да избегнуваат патување низ областа.

Поради затворањето на патиштата и опасноста од пожар, многу возачи беа заглавени во сообраќајот и ја поминаа ноќта во своите автомобили. Околу 150 луѓе беа привремено сместени на саемскиот простор во Нарбон, додека други беа префрлени во спортски сали во Сихан, Ферал де Корбиер и Портел де Корбиер.

Пожарот избувнал околу 15:00 часот во понеделникот, на винарски имот веднаш до патот Д613 во масивот Корбие, но причината сè уште е непозната. Обвинителството во Нарбон започна истрага. Метеорологот Адриен Варнан рече дека ветерот Трамонтане бил клучен фактор за неговото брзо ширење. Продолжената суша и топлотниот бран ги влошија работите, при што регионот доживеа 69% помалку врнежи од дожд од вообичаеното во јуни, оставајќи ја вегетацијата екстремно сува.

Ова е трет голем пожар во одделот Од за една недела. Минатиот викенд, пожар во близина на Дузенс изгоре 430 хектари откако возило се запали на автопатот А61, додека на 29 јуни, 400 хектари изгореа во близина на Бизане поради скара на приколка за храна која не беше доволно изгасната.

Каталонија во пламен: Пожар уништува природен парк, луѓето се заклучени во своите домови

Во Шпанија, ситуацијата не е ништо подобра. Пожар што избувна во понеделник во природниот парк Портс, во близина на Тарагона во Каталонија, уништи повеќе од 2.300 хектари шума и ги принуди властите да затворат неколку села. „Пожарот зафати површина од околу 2.377 хектари, претежно шума. Триесет проценти од оваа површина е во природен парк“, објавија каталонските рурални агенти на социјалната мрежа X.

Ноќта помеѓу понеделникот и вторникот беше обележана со силни ветрови со налети до 90 км/ч, што дополнително го отежна гаснењето пожари и ги принуди властите да ја прошират заштитната зона. На неколку села, вклучувајќи ги Полс, Алфара де Карлес, Ксерта, Алдовер и Тивенис, им беше наложено да останат во затворен простор и да ги затворат прозорците. Според шпанските медиуми, упатството се однесува на повеќе од 2.000 луѓе.

Армијата и цивилната заштита беа мобилизирани во вторник. На местото на настанот беа распоредени повеќе од 300 пожарникари, вклучувајќи ја и елитната Воена единица за итни случаи (UME). „Доколку сте во областа на пожарот во Полс, најбезбедно е да останете внатре, да ги затворите вратите и прозорците и да не излегувате надвор. Следете ги упатствата на властите и јавете се на 112 доколку е потребно“, предупреди цивилната заштита.

Најжешкиот јуни во историјата и предупредувања за опасно лето

Според шпанската метеоролошка агенција „Аемет“, јуни 2025 година беше најтоплиот месец досега, со просечна температура од 23,6°C. Фреквенцијата на топлотни бранови во Шпанија се зголемила трипати во последните десет години.

Европскиот систем за следење на шумски пожари (EFFIS) вели дека 2022 година била рекордна година, со изгорени повеќе од 300.000 хектари. Иако таа бројка беше намалена на 42.000 во 2024 година, до почетокот на летото 2025 година, повеќе од 21.000 хектари веќе исчезнаа. Шпанската министерка за еколошка транзиција, Сара Огесен, неодамна предупреди дека очекува „многу комплицирано лето“ поради ризикот од пожари.