БУДИМПЕШТА СЕ “ТРЕСЕ“ ОД СИТУАЦИЈАТА ВО ВАРШАВА – Грандиозниот план на Виктор Орбан за иднината на Европа спектакуларно пропаѓа !?
Брисел му удри болна шлаканица со замрзнување стотици милиони евра од своите средства, но тој го доби најголемиот удар од Варшава: изборниот пораз на полската крајнодесничарска партија Право и Правда (ПиС) потврди дека Виктор Орбан нема со што да го исполни неговиот сон за паневропски сојуз на нелиберални партии, пишува весникот New York Times.
Виктор Орбан и Будимпешта беа домаќини на серија конференции на екстремно десничарски здруженија и политичари во последниве години, вклучително и конференцијата во 2021 година која ја собра конзервативната елита која вети „европска конзервативна ренесанса“. По неговата четврта последователна изборна победа минатата година и неговото реизборно ветување за заштита на христијанските вредности и спречување на имиграцијата, Виктор Орбан им се заблагодари на истомислениците во Полска, како и на другите „пријатели“ во странство за нивната поддршка. Но, политичката ситуација значително се промени, визијата на Виктор Орбан да го води нелибералното паневропско движење на противниците на имиграцијата и жестоките поборници за зачувување на христијанските вредности беше поткопана со поразот на десницата во Шпанија минатото лето и неодамнешниот пораз на ПиС во Полска, како и длабоките поделби околу војната во Украина. Иако русофилот Роберт Фицо победи во Словачка, Словачка е премногу мала за да ги промени односите на моќ во Европа.
Десничарската коалиција победи на минатогодишните избори и во Италија, а Џорџија Мелони, која споделува голем број на ставови на Виктор Орбан за заштита на западните вредности, стана премиер. Но, Џорџија Мелони оттогаш се дистанцираше од Виктор Орбан поради украинското прашање.
Виктор Орбан успеа да ги отуѓи Полјаците со своите ставови кон Русија: полскиот ПиС, долгогодишен партнер на Фидес (партијата на Виктор Орбан) во битките со Брисел за правата на малцинствата, мигрантите, владеењето на правото и демократските процедури, во никој случај не беше ентузијаст за Виктор Орбан на страната на Русија. ПиС и Фидес делат негативен став кон бирократијата на Европската унија, имигрантите и правата на ЛГБТ заедницата, но уште пред изборниот пораз на ПиС, Полјаците почнаа да се дистанцираат од Виктор Орбан, пишува весникот New York Times.
Виктор Орбан се состана со рускиот претседател Владимир Путин во Кина минатиот месец. Тој му рекол дека Унгарија никогаш не сака конфликт со Русија, туку сака да ги прошири контактите. Ова ги налути другите европски лидери, не само либералните туку и екстремно десничарските партии во Италија и Полска.
Виктор Орбан ги налути членките на ЕУ и НАТО со одложувањето на унгарското одобрување за влез на Шведска во НАТО. Од 30-те членки на НАТО, само Унгарија и Турција гласаа против. Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган минатиот месец испрати предлог до парламентот за поддршка на членството на Шведска во НАТО, а Турција се очекува на крајот да го повлече своето вето. Но, Виктор Орбан не се откажува. Унгарците најпрво наведоа „технички“ причини за одложување на одобрувањето, а потоа се пожалија на документарен филм на шведската телевизија кој ја критикуваше политиката на Виктор Орбан. Но, многумина мислат дека главната причина е гневот на Виктор Орбан што ЕУ ги замрзна нивните исплати од милијарди евра. Виктор Орбан се обидува да ја уценува ЕУ преку прашањето на НАТО, вели аналитичарот од Будимпешта, Петер Креко.
„Тој го гледа ова како негова последна шанса да има влијание и сака да покаже дека нема да даде ништо бесплатно“, вели Петер Креко.
Најголеми поддржувачи на Виктор Орбан се американската ултрадесничарка. Поранешниот претседател Доналд Трамп неодамна го пофали унгарскиот премиер како „еден од најсилните лидери насекаде во светот“, но и додаде дека тој е вистински лидер. Портпаролот на унгарската Влада ја повтори оваа пофалба. Виктор Орбан неодамна се фотографираше како носи црвена капа со името на Доналд Трамп, кого го опиша како „човекот кој може да го спаси западниот свет“. Слично на Доналд Трамп, Виктор Орбан ветува дека „ќе ја урне“ прогресивната елита и ќе го „исцеди“ бриселското „мочуриште“. Сепак, на европската сцена Фидес е изолиран: пред две години партијата на Виктор Орбан се повлече од Европската народна партија, пратеничка група на партии од десниот центар во Европскиот парламент, за да избегне исклучување. Засега не нашле друга група која би ги прифатила.
Во меѓувреме, многу европски земји ги прифатија пораките на Виктор Орбан за посилни гранични контроли и запирање на имиграцијата, но самиот Виктор Орбан останува непопуларен поради неговиот радикален, расистички јазик. Резултатите од изборите во Полска сепак беа непријатно изненадување за Будимпешта. По неколкудневниот шокиран молк на Владата, првиот човек на кабинетот на Виктор Орбан, Гергели Гуљас, призна дека „одлуката на полските гласачи е јасна“ и дека таа „мора да се почитува“.
Следен премиер на Полска најверојатно ќе биде Доналд Туск, долгогодишен критичар на Виктор Орбан. Минатата година, за време на посетата на Будимпешта, каде што пристигна за да ја поддржи опозицијата, Доналд Туск ја опиша Унгарија како „откачена демократија“. Унгарскиот министер за надворешни работи Петер Сијарто го нарече Доналд Туск незначаен, отпишан политичар. Доналд Туск е најверојатниот иден премиер на Полска, а сонот на Виктор Орбан за паневропски сојуз на нелиберални партии се стопи најмногу благодарение на Полјаците, според NYT.
