Високи цени, во Македонија може да се преживее, но не и да се живее
Цените на храната и понатаму остануваат скапи. Иако по симнувањето на гарантираните цени немаше ново драстично поскапување, но и овие сегашните остануваат многу високи по стандард на граѓаните. Тоа предизвика потрошувачката кошничка да се зголеми за 25 евра само во последниот месец, додека за едно 4члено семејство месечните трошоци за живот со целата кирија надминуваат 1.200 евра. Она што расте со бавни чекори се платите. Во март минималната плата ќе се зголеми за само 40 евра, а освен усогласување со неа, ќе се зголемат и платите во јавниот сектор за околу 60.000 вработени. Но, и приватниот сектор останува далеку од постигнување на темпото на инфлација. Затоа, експертите на ова гледаат проблем на бегството на граѓаните.
„Нашите се жалат зошто луѓето одат, а кога ќе погледнете подлабоко во овој економски проблем, луѓето одат таму каде што заработуваат повеќе. Во Македонија може да се преживее, не може да се живее, не може да се развива“, изјави Лубомир Кекеновски, универзитетски професор по економски науки.
Од стопанските комори велат дека бизнисите се намалуваат поради бројните државни мерки. Велат дека локалната производствена моќ е мала, па тоа влијае и на поскапување бидејќи се се увезува. Од Стопанската комора на северозападна Македонија велат дека државата не треба да се занимава само со казнени мерки за стопанствениците, туку да создаде конкурентни услови за да може самиот да се регулира слободниот пазар.
„Промените на цените што се прават, се случуваат токму поради недостигот на локални производствени капацитети. Со сите овие поскапувања поисплатливо е да се увезува отколку да се произведува. Кај нас се е поскапо во однос на најразвиените земји, а трговците почесто увезуваат готови производи наместо да ги произведуваат“, изјави Дурим Зеќири, Стопанска комора на северозападна Македонија.
Се очекува да се направи стабилизатор на цените преку Законот за забрана на нелојална трговија. Претседателката на Комисијата за заштита на конкуренцијата, Ана Николоска, рече дека со законот е истакнато што се нелојални трговски практики и за нивно спречување ќе има нови вработувања. Во период од 6 месеци ќе ги усогласи сите подзаконски акти за нејзино спроведување, а казните ќе бидат до 20.000 евра.
„Станува збор за 26 нефер комерцијални практики и Комисијата за ефикасно спроведување на овие одредби ќе има три нови вработувања. Понатаму, според потребата ќе има промена на систематизацијата на сегашниот кадар“, изјави Ана Николоска, претседател на Комисијата за заштита на конкуренцијата.
Ваков закон се спроведува во Словенија, Хрватска и Бугарија, каде просечната плата е многу повисока во однос на нашите плати. Од април, Црна Гора одобри и замрзнување на профитната маржа на околу 500 артикли од малопродажните цени, просечната плата во Црна Гора е 814 евра, додека минималната е 450 евра. Од времето на пандемијата до мерките за замрзнување на цените, трговците на синџирите супермаркети ја зголемија цената на храната за 35-70% без да пријават фактури за толку високи трошоци.
