Војната на Русија против Украина е полна со митови, но ова е најголемиот: “Токму тогаш Западот направи грешка со Владимир Путин – тој е обична кукавица!“

„Западот не го разбра рускиот режим пред инвазијата на Украина во 2022 година“, ова го изјави Роберт Пшчел, поранешен пратеник на НАТО во Москва од 2010 до 2015 година, на маргините на Меѓународниот самит Варшава во Киев на 7. јули.

„Постојаниот проблем не е да ја гледаме Русија таква каква што е, туку да се однесуваме со Русија како што би сакале да биде. И тоа е една од најголемите грешки што луѓето сè уште ја прават“, изјавил Роберт Пшчел за весникот Kyiv Independent.

Роберт Пшчел ја нарече војната на Русија против Украина како – „директен напад врз меѓународното право“, велејќи дека – „не треба да се падне во замката на нејаснотијата“.

„Со оваа инвазија Русија ја уништи меѓународната безбедносна архитектура“, ​​нагласува Роберт Пшчел.

Весникот Kyiv Independent разговараше со Роберт Пшчел само неколку дена пред Самитот на НАТО во Вилнус, каде кандидатурата на Украина за членство во Алијансата беше високо на агендата.

„Мислам дека пребрзо се вративме на вообичаеното работење по инвазијата на Грузија“, рекол Роберт Пшчел, осврнувајќи се на руската инвазија на Грузија во 2008 година што доведе до окупација на околу 20 отсто од нејзината територија.

Кога Роберт Пшчел ја презеде функцијата во 2010 година, НАТО, предводен од САД, сè уште гледаше на односите со Русија како на „стратешко партнерство“.

Во 2009 година, тогашниот американски претседател Барак Обама повика на „ресетирање“ на односите со Русија.

Политиката резултираше со договорот „Нов СТАРТ“ за намалување на американскиот и рускиот нуклеарен арсенал во 2010 година, откако Вашингтон се откажа од планот на администрацијата на Џорџ Буш за изградба на антиракетен одбранбен штит во Источна Европа, што Русија го осуди како закана.

„Значи, планот беше да соработуваме кога ни одговара и само така“, нагласува Роберт Пшчел.

Политиката на „ресетирање“ се покажа како еднострана, бидејќи Русија го анектираше полуостровот Крим и го нападна регионот Донбас во 2014 година.

Роберт Пшчел не се двоумеше да ја нарече илегалната анексија на Крим „Anschlussom“, споредувајќи ја со анексијата на Австрија од Адолф Хитлер во 1938 година под нацистичка Германија.

„Ако сме сериозни за меѓународното право, Крим е дел од Украина и поента“, вели тој.

„Руската анексија на Крим означи пресвртница меѓу членките на НАТО и режимот на рускиот диктатор Владимир Путин“, тврди Роберт Пшчел.

„Тоа беше брутална употреба на сила и треба да имате коефициент на интелигенција 15 за да верувате дека имало некаков демократски процес“, вели тој, мислејќи на рускиот лажен референдум.

Анексијата ги потресе источните земји-членки на НАТО, вклучително и Балтикот и Полска, кои немаа илузии дека Владимир Путин ја оркестрирал инвазијата на Донбас во 2014 година, вклучувајќи платени милиции за да сее хаос.

„Рекоа, погледнете луѓе, ова излегува од контрола, не само со ‘Anschlussom‘ на Крим туку секако и со интервенцијата во Донбас. Мислам, пак, треба да си идиот за да не разбереш што имаа со тоа, беше планирано, ги испратија овие насилници, им платија, па тоа имаше импликации за безбедноста на земјите-членки“, вели поранешниот пратеник на НАТО во Москва

Роберт Пшчел смета дека НАТО требало да биде поостро кон Русија од инвазијата на Грузија во 2008 година.

„Не цртај линија и кажи: Ова е линијата, ако ја поминеш ќе бидеш повреден. И тогаш границата се минува и нема никакви последици. Страшно е тоа“, вели тој.

Сепак, анексијата на Крим беше почеток на повик за будење за НАТО.

„Со ова заврши нашата романтична визија за Русија“, нагласува Роберт Пшчел.

„НАТО мораше да се прилагоди на оваа нова реалност, со што се постави основата за помош на Украина во наредните години“, вели Роберт Пшчел и го призна бавниот одговор на НАТО.

„НАТО е како танкер. Се состои од демократски земји кои не знаат како да се справат со војна, па затоа секогаш избегнуваат конфликти“, нагласува Роберт Пшчел.

Сепак, Алијансата сè повеќе почна да ги слуша земјите-членки кои со години предупредуваа за заканата од руската експанзија, како што се Полска и балтичките земји.

Роберт Пшчел вели дека НАТО претрпе драматична промена тогаш, при што се повеќе земји признаваа дека источните членки на НАТО цело време биле во право.

„Но, знаеш, на крајот на денот, интелектуалното задоволство да ти се каже дека си во право е краткотрајно. Најважно е што се случува сега“, вели тој.

За време на неговиот петгодишен престој од НАТО во Москва, Роберт Пшчел од прва рака можел да виде како Русија се претвора во сè пофашистичка држава, додека повеќето членки на Алијансата не успеаја да го сфатат степенот на заканата на Москва за европската безбедност.

„Режимот на Владимир Путин е катастрофа за Русија на многу начини. Тој почна да се плаши во 2011 година, кога демонстрантите маршираа низ Москва, барајќи фер избори. Наеднаш имавте гужва што никој не ја контролира“, вели Роберт Пшчел.

Редовните протести продолжија и во 2012 година, но набрзо стивнаа, не постигнаа ништо.

„Тогаш се врати вообичаената шема на реакција, а тоа е да се истреби непријателот наместо да се занимаваме со домашни проблеми. Мораа да смислуваат поагресивна пропаганда и дезинформации дека непријателите секогаш ја опкружуваат земјата“, додава тој.

Зголемената милитаризација на руското општество најмногу го шокираше за време на неговиот мандат. Друга работа беше склоноста на Русија за искривување на историјата, често видена во учебниците, за да ја оправда својата агресија врз соседите со негирање на нивното постоење.

„Многу патував по универзитетите ширум Русија и секогаш кога ќе прашав – ‘можеш ли да ми покажеш некои од твоите учебници ?’, ќе видам неверојатни работи“, објаснува тој.

Друг знак за ова влошување е дискурсот на руските дипломати зад затворени врати, кој постепено стана ист како на руската пропагандна телевизија.

„Руската дипломатија стана речиси погрешна: ако имате министерство за надворешни работи, тоа треба да ги изедначи односите. Кој здрав ум би поверувал што и да кажат руски официјални лица ?“, прашува тој, посочувајќи ја долгата руска историја на дезинформации на високо ниво.

„Нема со кого да разговараме или да преговараме. Ако Русија беше компанија, ќе беше несолвентна и никој не би ѝ дал кредит“, смета Роберт Пшчел.

Руските дипломати постепено станувале сè поагресивни, а службениците кои се залагале за „Армагедон“ (библиската битка меѓу доброто и злото на крајот на светот) станувале сè попопуларни.

„Навистина е страшно, но тоа е модерна Русија“, истакнува тој.

Сепак, Роберт Пшчел вели дека постои една причина за оптимизам, а тоа е волјата на Владимир Путин да опстојува и неговата кукавичлук.

„Не верувам дека Владимир Путин е самоубиствен, тој има акумулирано премногу богатство. Владимир Путин е кукавица, човек подготвен да се смее поради должината на неговото биро поради Ковид-19. Ако си толку кукавица, дали навистина сакаш да умреш во нуклеарна размена ?“, прашува поранешниот претставник на НАТО во Москва.

Роберт Пшчел вели дека во моментов стратегијата на НАТО кон Украина се потпира на два столба.

„Суштината на политичката стратегија е: прво, не сакаме да војуваме со Русија. Тоа е Вашингтон, но зад него се кријат многу земји. Вториот дел е дека ќе ја поддржиме Украина во најголема можна мера“, објаснува Роберт Пшчел.

Сојузниците на НАТО досега и испорачале помош на Украина во износ од над 150 милијарди евра, вклучително и 65 милијарди евра воена помош, покажуваат податоците на Министерството за одбрана на САД.

Сепак, добивањето на речиси сите видови оружје, од тенкови до ракети со долг дострел, е резултат на дипломатски болки, а Киев постојано бараше повеќе. Западот беше крајно внимателен да не предизвика ескалација со Русија.

„Руската војна против Украина е ‘црно-бела’, а секоја потрага по нијанси е неприфатлива. Целиот свет мора да се разбуди. Оваа ситуација бара реакција на целиот свет, не само на НАТО. Ако не го правите тоа, тогаш со вашата неактивност всушност го поткопувате принципот што треба да му служи на глобалниот поредок. На крајот на краиштата, зошто Русија сè уште е во Советот за безбедност на ОН ?“, се запраша дипломатот и вели дека распространетиот дискурс за потенцијална ескалација со Русија е „обичен мит“.