Го славиме Свети Никола! Се верува дека денеска треба да се простат долговите: Ова се обичаите а ова мора да го имате на маса: Еве зошто оваа слава е најголема во Македонија! (фото/видео)
Македонскаѕа православна црква и нејзините верници денеска го слават Свети Никола, еден од најголемите светци во христијанската вера, заштитникот на патниците и сиромашните.
Свети Никола е и најчестата слава кај Македонците, а луѓето често велат дека денес или го слават празникот или одат на слава.
Роден е во малоазискиот град Патара во Ликија, на медитеранскиот брег на денешна Турција, како единствен син на богати и угледни родители. Свети Никола живеел во IV век. На православните икони тој е претставен како висок човек во карактеристична црвена наметка, со епископска митра на главата и стап во раката. Својот духовен живот го започнал во манастирот „Нови Сион“ кај својот вујко свети Николај, епископ Патарски. По смртта на своите родители, воден од чудесен небесен глас, отишол кај народот да шири вера, правда и милост.
Набргу потоа станал архиепископ Мирликиски и за време на гонењето на христијаните, под царевите Диоклецијан и Максимијан, завршил во затвор, но и таму продолжил со своите проповеди. Тој присуствуваше на Првиот вселенски собор во Никеја и таму, во борбата за вистината, го удри еретикот Ариј, поради што беше отстранет од соборот и од епископската функција.
Тој се сметаше за светец за време на неговиот живот
Со чудесното појавување на Господ Христос и Пресвета Богородица на неколку од првите епископи, овој праведен светител беше вратен на Соборот и на службата. Уште за време на неговиот живот луѓето го сметале за светец и го повикувале на помош во маките и неволјите, а тој со својата појава внесувал утеха, тишина и добра волја кај луѓето. Во својата старост кратко време бил болен и умрел во 343 година.
Свети Никола се смета за покровител на: децата, учените луѓе, трговците, морнарите, патниците воопшто… Се верува дека обичајот тајно да се ставаат подароци во детските чевли во пресрет на Свети Никола потекнува од тоа што Свети Никола никогаш не ја направи својата добротворна организација јавно. Истиот мотив е поврзан со Божиќ во Бату.
Порано на сите христијански бродови имало икона на Свети Никола, а тој особено се славел по Јадранското и Средоземното Море, каде што било обичај тој ден да не се плови, а бродовите да не се закотвуваат на брегот и да се продолжи со нивното патување следниот ден.
Свети Никола се упокои во петок, на 6 декември (односно во нашиот век, на 19 декември според новиот или Грегоријанскиот календар) во 343 година и беше погребан во катедралната црква во Мири. Неговото тело почивало таму повеќе од шест века, а христијаните доаѓале на неговиот гроб и ги носеле своите болни. Меѓу нив биле и Старите Словени од реката Дон.
Кога Турците ја освоиле Ликија во 11 век, моштите на свети Никола биле прошверцувани од Миро во Бари во Италија во 1096 година и сместени во црквата Свети Јован Претеча, која набрзо станала собиралиште на аџиите.
Три години подоцна, граѓаните на Бари ја изградија прекрасната црква Свети Никола. Подоцна, српскиот крал Стефан Дечански испратил богати прилози во овој храм и во знак на благодарност ја украсил целата црква со сребро бидејќи, како што верувал, свети Никола му го вратил видот.
Свети Никола во зима се празнува на 19 декември според Грегоријанскиот календар во спомен на денот на смртта на светителот, а во лето на 22 мај, кога моштите на светителот биле пренесени од Мир во Ликија во тогашниот православен Бари во Италија. За многу семејства тоа е мала прослава или слава.
Обичаи за Свети Никола
Свети Никола е означен со црвена буква во календарот на МПЦ и поради тоа постои верување дека не е соодветно да се прават никакви домашни работи, чистење со правосмукалка, перење алишта, чистење.
Бидејќи Свети Никола е познат и како заштитник на децата, уште од античко време постоел обичај на денот кога се слави овој светец на децата да им се подаруваат ореви, јаболка и слатки. Во текот на ноќта, додека децата спиеле, Свети Никола оставал подароци во чевлите на сите или покрај прозорецот. Специјално за тој ден децата ги чистеа чевлите и ги ставаа во близина на креветот за да бидат задоволни со нив прво наутро.
На овој празник се засадува божиќна пченица, симбол на плодна година, нов живот и добри култури, така што до Божиќ ќе порасне доволно.
Гемиџиите пукаат со топовите
На овој празник, каде и да се, гемиџиите ги спуштаат сидрата. Тие ги запираат бродовите додека морнарите му се молат на светецот и потоа го продолжуваат своето патување. Подготвуваат топови за пукање во чест на својот патрон. На овој начин својата слава ја прослави и принцот Милош Обреновиќ.
Прославете ја величествената слава
Славата на Свети Никола паѓа за време на големиот Божиќен пост. Традиција е да се подготвуваат посни јадења за Свети Никола, па затоа никогаш не треба да имате мрсна храна на трпезата.
Простете им ги долговите на другите
Славата на Свети Никола паѓа за време на големиот Божиќен пост. Традиција е да се подготвуваат посни јадења за Свети Никола, па затоа никогаш не треба да имате мрсна храна на трпезата.
Простете им ги долговите на другите
Во Византија, на Свети Никола, беше обичај тој ден да се амнестираат затвореници. Кај народот постои верување дека кој денес ќе прости долг, следната година ќе има богата и плодна година. Исто така, постои верување дека денес никој не треба да се потсетува на својот долг, ниту пак неговата ситуација дополнително да се влошува со тоа што е должник.
На тој ден треба да им се дадат подароци на оние кои го слават Свети Никола. Но, и свеќниците кои слават не смеат по обичај да ги пуштат гостите со празни раце, туку мора да им подаруваат пред да си одат дома.
