Дали Британија ја загуби климатската круна?

 Велика Британија, која брзо постави амбициозни цели за климата, сега се сопнува на патот да достигне нето нула емисии до 2050 година и се соочува со пречки кои би можеле да резонираат кај нациите кои се обидуваат да ги балансираат нивните цели со политиката и цената на акцијата. .

Откако ги постави водечките светски цели за намалување на CO2 во закон во 2019 година, Британија се бореше да се најде на вистинскиот пат да ги оствари. Точките за полнење на електрични возила се инсталираат побавно од целното, и покрај раниот успех во пуштањето на ветерот од брегот, најновата владина аукција за обновлива енергија им додели нула договори на развивачите на ветер.

Аналитичарите и политичарите велат дека потегот на британската влада минатата недела да ги одложи целите за зелените возила и системите за греење пред претстојните избори ја одразува кризата со која може да се соочат другите земји додека се обидуваат да ги претворат далечните климатски цели во конкретни мерки – со трошоци за компаниите и потрошувачите штом оваа деценија.

„Велика Британија беше еден од вистинските лидери во климатската дипломатија и во сопствените намалувања на емисиите“, изјави за Ројтерс ирскиот министер за клима Ејмон Рајан. „Како пријател и сосед, би морал да кажам дека дел од тоа е ставено на ризик“.

Британија, која беше домаќин на годишната климатска конференција COP26 на Обединетите нации во 2021 година, сè уште води во Г7 кога станува збор за намалување на производството на гасови што ја затоплуваат климата – намалувајќи ги емисиите за 49% помеѓу 1990 и 2022 година со намалувањето на јагленот најголемиот двигател.

Но, според извештајот за напредокот на Комитетот за климатски промени до парламентот од јуни 2023 година, за да ги постигне средните климатски цели, Британија мора да ги четирикрати своите годишни намалувања на емисиите надвор од секторот за снабдување со електрична енергија до 2030 година.

Комитетот, независно тело формирано според британскиот закон за климатски промени, веќе изјави во 2022 година дека стратегијата на земјата „нема да испорача нето нула“.

Премиерот Риши Сунак минатата недела рече дека останува посветен на правно обврзувачката цел да достигне нето нула до 2050 година, но рече дека Британија може да си дозволи да постигне побавен напредок во постигнувањето таму бидејќи е „толку далеку пред секоја друга земја во светот“.

Тој рече дека ја менува политиката бидејќи претходните влади се движеле пребрзо за да постават цели нула, без да обезбедат поддршка од јавноста.

Одложувањето на нето-нула транзициски инвестиции може да се покаже политички популарно, забележуваат аналитичарите, доколку изборите се на хоризонтот.

Но, „ова рамка функционира само ако мислите дека климатската политика е товар“, рече Боб Вард, истражувач на климатската политика на Лондонската школа за економија и политички науки, додавајќи дека избегнувањето на краткорочните трошоци веројатно ќе доведе до поголема сметка за даночните обврзници по патот.

ВРАЌАЊЕ ИЛИ РЕАЛНОСТ?

Сопствените конзервативци на Суанк ја бранеа неговата одлука дека се залага за потрошувачите кои се соочуваат со криза на трошоците за живот.

„Точно е што дотеруваме бидејќи, во моментов, овие зелени политики и цели им наштетуваат на оние кои се полоши“, изјави еден конзервативен пратеник за Ројтерс.

Глобалните цени на гасот се зголемија минатата година по руската инвазија на Украина. Иако паднаа во последниве месеци, просечните сметки за енергија на домаќинствата во Британија се очекува да останат високи делумно поради зависноста на земјата од гас за греење на домот.

Инфраструктурата за полнење заостанува зад она што е потребно за растечката флота на електрични возила и целта од околу 600.000 инсталации на топлински пумпи до 2028 година изгледа далечна поради недостаток на квалификувани инженери, со само 72.000 инсталирани во 2022 година.

Потегот на Британија доаѓа кога политиките за климатски промени се под закана од политичарите во другите европски нации – дури и кога земјите се соочуваат со зголемени трошоци од засилување на шумските пожари, смртоносните горештини и поплави поттикнати од климатските промени.

Со оглед на тоа што Полска, Словачка, Холандија и Парламентот на Европската унија ќе одржат избори во наредните месеци, аналитичарите велат дека политичкото повлекување би можело да се интензивира бидејќи земјите размислуваат за политики кои – освен ако не се комбинираат со поголема поддршка за поттикнување позелени избори – ќе ги погодат паричниците на граѓаните.

„Транспортот и зградите ќе бидат наш главен проблем бидејќи токму тука климатската политика станува видлива за луѓето во нивниот секојдневен живот“, рече Симоне Таљапитра, виш соработник во тинк-тенк „Бројгел“ со седиште во Брисел.

Владите кои не се на пат да ги постигнат своите зелени цели се соочуваат со избор: или да ги намалат обврските или да ги зајакнат политиките и финансирањето за нивно остварување. САД, со својот Закон за намалување на инфлацијата , нудат речиси 400 милијарди американски долари федерално финансирање за чиста енергија и технологии.

Германската влада во неделата соопшти дека ќе ги запре плановите за барање построги стандарди за изолација на зградите за да и помогне на градежната индустрија – дури и откако минатата недела ги усвои новите цели за заштеда на енергија за 2030 година.

Додека потегот на Сунак ги потресе инвеститорите и компаниите, некои рекоа дека најавата на премиерот е усогласена со реалноста.

„Одложувањето на забраната за продажба на нови автомобили со бензин и дизел е разочарувачко, но ја одразува реалноста дека тука се повеќето од најголемите нации за производство на автомобили“, рече претседателот на британскиот комитет за ревизија на животната средина, Филип Дан.