Дали Германија дава премногу пари за социјална помош?
Во германската политика се води жива дебата за одржливоста на социјалната држава и можните заштеди на социјалните бенефиции. Сепак, најновите податоци од Федералниот завод за статистика покажуваат дека, мерено според економската сила на земјата, социјалните трошоци воопшто не се зголемиле во последната деценија, пишува Tagesschau.
Според официјалните бројки, германската влада издвоила 5,53 проценти од бруто домашниот производ (БДП) за социјално осигурување во 2024 година. За споредба, овој удел бил 5,64 проценти во 2015 година, додека во 2000 година бил на ниво од 5,63 проценти. Одредени отстапувања се забележани само во текот на кризните години.
Овие бројки беа побарани од Федералниот завод за статистика од пратеникот на Левичарската партија Дитмар Барч, поттикнати од дебатата во рамките на владејачката коалиција за финансиската одржливост на системот за социјално осигурување. Барч изрази загриженост и предупреди за штетните последици од можните намалувања.
БДП се дуплираше од 2000 година
Статистиката покажува дека државните трошоци за социјално осигурување значително се зголемиле во апсолутна смисла, но во исто време, пораснал и бруто-домашниот производ. БДП се зголемил од 2,13 трилиони евра во 2000 година на 4,33 трилиони евра минатата година, при што уделот на социјалните бенефиции останал пропорционално стабилен.
Слична е ситуацијата и со расходите за здравствена заштита, чие учество во БДП е на ниво од 2000 година. Тогаш изнесуваше 0,21 процент, додека во 2024 година изнесуваше 0,20 проценти. Од друга страна, учеството во БДП што го издвојува државата за образование континуирано расте: од 0,25 проценти во 2000 година на 0,52 проценти во 2024 година.
Левичарскиот политичар Барч остро го критикуваше претседателот на ЦДУ и германски канцелар Фридрих Мерц, кој изјави: „Социјалната држава што ја имаме денес, со она што го постигнуваме економски, повеќе не е финансиски одржлива“. Барч ја нарече таа изјава „де факто кампања на лаги против социјалната држава“. „Неговото тврдење дека повеќе не можеме да си го дозволиме тоа е погрешно“, додаде Барч.
Според Барч, буџетот не е оптоварен од социјалната држава, туку од политиката за вооружување. „Нашата порака до федералната влада е недвосмислена: Рацете подалеку од социјалната држава“, рече поранешниот шеф на парламентарната група на Левицата.
Различни извори на финансирање
Важно е да се напомене во дискусијата дека терминот „држава на благосостојба“ честопати не се однесува само на услуги финансирани од даноци, како што се бенефициите за граѓаните. Тој во голема мера се однесува на социјално осигурување за пензии, здравство и грижа, кои, иако добиваат државни субвенции, главно се финансираат од придонеси од вработените и работодавачите.
Кога ќе се соберат сите јавни, законски и доброволни трошоци за социјални цели, вкупниот износ достигнува нешто над 30 проценти од БДП, според пресметките на синдикалната фондација „Ханс-Беклер“ за 2024 година.
