Дали дојде крајот на генетските болести ? Осум здрави бебиња во Велика Британија родени со експериментална техника

Осум здрави бебиња во Велика Британија се родени со помош на експериментална техника која користела ДНК од три лица. Ова е направено за да се избегне пренесување на сериозни и ретки болести.

Поголемиот дел од ДНК-та е во јадрото на клетките и токму овој генетски материјал, делумно наследен од мајката, а делумно од таткото, ја прави личноста таква каква што е. Но, дел од ДНК-та е надвор од јадрото на клетката, во структури наречени митохондрии.

Опасните мутации во овие структури можат да предизвикаат голем број болести кај децата, што може да доведе до мускулна слабост, напади, застој во развојот, откажување на главните органи и смрт. Со тестирање за време на ин витро оплодување, можно е да се утврди дали постојат такви мутации. Во ретки случаи, не е јасно дали постојат мутации.

Истражувачите развија техника за избегнување на мутации со користење на здрави митохондрии од јајце-клетка од донор. Тие пред две години објавија дека првите бебиња се родени со оваа техника.

Станува збор за метод што вклучува земање генетски материјал од јајце-клетката или ембрионот на мајката, кој потоа се пренесува на јајце-клетка или ембрион од донор кој има здрави митохондрии, додека остатокот од ДНК-та на донорот е отстранет.

д-р Зев Вилијамс, кој го води Центарот за плодност на Универзитетот Колумбија и не бил вклучен во претходно споменатото истражување, го смета ова за пресвртница. Имено, според него, со проширување на репродуктивните опции, повеќе парови ќе бидат охрабрени да имаат безбедна и здрава бременост.

Користењето на овој метод значи дека ембрионот има ДНК од три лица – од јајце-клетката на мајката, спермата на таткото и митохондриите на донорот. Ова е нешто што е дозволено во Велика Британија и Австралија, но не и во многу други земји низ светот.

Експерти од британскиот универзитет во Њукасл и австралискиот универзитет Монаш објавија во „Њу Ингланд џурнал оф медисин“ дека ја примениле оваа техника кај 22 пациенти, што резултирало со осум бебиња без митохондријална болест. Една пациентка е сè уште бремена.

Робин Ловел-Беџ, научник за матични клетки и развојна генетика во Институтот „Френсис Крик“, кој не бил вклучен во истражувањето, рекол дека едно бебе имало малку повеќе абнормални митохондрии од очекуваното. Сепак, како што навел, ова сè уште не се смета за доволно голем број за појава на болеста, но дека е потребно да се следи развојот на бебето.

д-р Енди Гринфилд, експерт за репродуктивно здравје на Универзитетот во Оксфорд, го смета ова за триумф на научната иновација. Тој истакна дека митохондријалната замена ќе се примени кај мал број жени кај кои другите опции за избегнување на генетски болести не биле ефикасни.

Ловел-Беџ нагласи дека количината на ДНК од донорот е незначителна, тврдејќи дека ниту едно дете нема да ги има карактеристиките на жената која донирала здрави митохондрии. Имено, генетскиот материјал на донираната јајце клетка сочинува помалку од еден процент од бебето родено со овој метод.

„Ако сте имале трансплантација на коскена срцевина, ќе имате многу повеќе ДНК од донор“, додава Ловел-Беџ.

Властите во Велика Британија одобрија 35 пациенти да се подложат на оваа техника. Сепак, критичарите се загрижени дека е невозможно да се знае влијанието на техниката врз идните генерации, објави CNN .