ДАЛИ КРАЈОТ ВАКА МИРИСА !? Цел Израел сака уништување на Хамас, но и човек кој може да ја постигне таа цел: “Бенјамин Нетанјаху е готов!“

Премиерот на Израел, Бенјамин Нетанјаху, е како мачка со девет животи во политиката, меѓутоа, упадот на Хамас во Израел минатиот месец веројатно ја запечати неговата кариера. За тоа пишуваат многу медиуми во Израел и светот, меѓу кои и познатиот и угледен Financial Times (FT).

Јаков Левин беше жесток поддржувач на Ликуд, централно-десничарската партија на Бенјамин Нетанјаху, но по крвавата кампања на Хамас во јужен Израел на 7. октомври, тој им порача на новинарите на Financial Times дека никогаш повеќе нема да гласа за Ликуд. 

„Бенјамин Нетанјаху се претстави како ‘Господ’ – заштитник, а потоа се случи ова. Затоа мора да се повлече“, вели Јаков Левин од Ерусалим.

Израелците се хомогенизираат како општество по најсмртоносниот напад врз нивната земја во нејзината 75-годишна историја. Поради 1.400 жртви, има широка поддршка за копнена инвазија на Појасот Газа и воената цел на Бенјамин Нетанјаху да го уништи Хамас. Но, и покрај овој наплив на патриотизам, дури и десничарските гласачи се бесни на премиерот.

Гневот е опиплив во тесните улички на „Мачана Јехуда“, голем покриен пазар во центарот на Ерусалим, кој долго време беше упориште на Ликуд и е дом на продавницата за вино на Јаков Левин. 

„Биби е готов“, нагласува тој, користејќи го прекарот што Израелците често го користат за нивниот премиер и додава: „Нема шанси после ова да остане на власт“.

Шесткратниот премиер, Бенјамин Нетанјаху ги надмина своите ривали за да остане на врвот на израелската политика во поголемиот дел од изминатите 14 години. Тој го постигна тоа позиционирајќи се себеси како „господар на безбедноста“ и „господар на економијата“ – човек на кој Израелците би можеле да сметаат за да ја задржат воената сила на земјата и да постигнат договор со арапските држави, истовремено охрабрувајќи го растот на економијата и технолошкиот сектор. Таа негова слика беше сериозно потресена од масакрот, кој ја разоткри одбранбената неподготвеност на Израел и сериозно ја оштети економијата.

Покрај тоа, голем дел од фрустрацијата на јавноста од Бенјамин Нетанјаху се фокусира на неговото цврсто одбивање да се извини за 7. октомври. Анкетите од крајот на минатиот месец покажуваат дека 80 отсто од Израелците сакаат тој да ја преземе одговорноста за разузнавачките и безбедносните неуспеси кои доведоа до нападот, што Бенјамин Нетанјаху го отфрла, велејќи дека на сите ќе им бидат поставени тешки прашања по војната, вклучително и него.

Досега, машинеријата на партијата Ликуд се собираше околу премиерот, но неговата непопуларност го доведува тоа во прашање, особено откако најновата анкета од 14. октомври покажа дека, доколку сега се одржат избори, опозициските партии би постигнале убедлива победа над владејачката десничарска коалиција. Само 29 отсто од испитаниците рекле дека Бенјамин Нетанјаху е нивниот омилен политичар, што е голем пад од пред војната, а 48 отсто го избрале Бени Ганц, лидерот на централнодесничарската група Национално Единство и член на петчлената израелска Влада за време на војната.

„Бенјамин Нетанјаху никогаш не бил на толку ниско ниво“, објаснува Тамар Херман, висок научен соработник во Израелскиот институт за демократија (ИИД). 

Авив Бушински, поранешниот советник на Бенјамин Нетанјаху кој стана политички аналитичар, предупредува: „Луѓето велат – нашите војници ги ризикуваат своите животи во Појасот Газа, илјадници ги загубија своите домови, тој би можел да го намали нашиот кредитен рејтинг. И сето она за што зборува Бенјамин Нетанјаху политиката размислува“.

Јавното прикажување на гнев кон Ликуд беше драматично. На крајот на минатиот месец партиското седиште во Тел Авив беше обезличено со лажна крв, како и колаж со лицата на 242 заложници киднапирани од Хамас. Фотографиите од лицето на Бенјамин Нетанјаху исто така беа извалкани со крвави отпечатоци од рацете. Популарното незадоволство достигна нови височини откако Бенјамин Нетанјаху во објава на социјалната мрежа X (Твитер), кон крајот на октомври кажа дека шефовите на Армијата и безбедноста на Израел не го предупредиле за нападот на Хамас. Тоа предизвика жесток одговор, а неговите советници инсистираа да го повлече и избрише. Бенјамин Нетанјаху подоцна ја избриша навредливата објава и се извини, но неговите реакции налутија многу Израелци.

Неколку дена подоцна, анкетата објавена од ИИД покажа дека само 7 отсто од Израелците му веруваат успешно да ја води војната, во споредба со 74 отсто кои им веруваат на воените команданти на Израел. Поддршката за Бенјамин Нетанјаху беше малку подобра кај десничарските гласачи отколку кај општата популација, но дури и меѓу нив беше само десет проценти. 

„Со оглед на скандалот со објавите, луѓето едноставно чувствуваат дека нешто навистина не е во ред со него. Неговото однесување е неверојатно под околностите“, објаснува Тамар Херман.

Некои поддржувачи на Ликуд се дистанцираа од Бенјамин Нетанјаху уште пред последниот напад на Хамас. Некои партиски членови беа бесни од неговата одлука кон крајот на минатата година да формира коалиција со најдесничарските израелски партии. Сето ова се засили откако Бенјамин Нетанјаху започна кампања за ограничување на овластувањата на судството, што предизвика повеќемесечни масовни протести и длабоки поделби во Израел.

Ефраим Подоксик, политиколог од Ерусалим, за новинарите на FT изјави дека тој секогаш гласал за Ликуд, но се предомислил откако Бенјамин Нетанјаху се свртел кон ултранационалистичките партии. 

„Тој во основа се поклони на барањата на неговите популистички, екстремно десничарски партнери. Сомневањата за Владата на Бенјамин Нетанјаху дефинитивно се продлабочија по нејзината реакција на катастрофата на 7. октомври. Владата се покажа како нефункционална. Во неа има премногу неспособни идеолози“, резимира израелскиот политиколог.