Дали флуоридот го намалува коефициентот на интелигенција кај децата? Вознемирувачко прашање покренато во новото истражување

Флуорот се додава во водата за пиење во многу земји со децении за да се намали инциденцата на расипување на забите. Сепак, новото истражување го доведува во прашање неговото влијание врз здравјето, особено кога станува збор за когнитивниот развој на децата. Студијата спроведена во Бангладеш сугерира дека дури и малата изложеност на флуор може негативно да влијае на интелектуалните способности на децата, покренувајќи сериозни прашања за тековните безбедносни стандарди, пишува SciTech Daily .

Флуоридот е природен елемент кој може да се најде во водата, почвата и храната. Нејзиното додавање на вода за пиење во некои земји, вклучувајќи ги САД, Канада, Чиле, Австралија и Ирска, е насочено кон спречување на расипување на забите. Препорачаната концентрација на флуор во водата за пиење во овие земји е околу 0,7 mg/L, што се смета за оптимална количина за заштита на забите. Сепак, иако оваа практика постои со децении, таа не е универзално прифатена – многу европски земји, како Германија, Данска и Шведска, одбиваат да ја флуорираат водата, наместо да користат флуорирана сол како алтернатива.

Интересно е тоа што флуорот првпат почна да се додава во водата за пиење во 1945 година во САД, со цел да се намали инциденцата на расипување на забите. Денес, околу 30 земји во светот ја користат оваа практика, додека во многу други флуоридирањето е забрането или се смета за непотребно.

Сепак, безбедноста на оваа практика се дебатира со години. „Со оглед на загриженоста за потенцијалните здравствени ризици, додавањето флуор во водата за пиење е контроверзно и често се дебатира во САД и Канада“, објаснува Марија Киплер, вонреден професор на Институтот за еколошка медицина на Институтот Каролинска. Таа истакнува дека резултатите од новата студија, објавени во списанието Environmental Health Perspectives , ја поддржуваат хипотезата дека дури и релативно ниските концентрации на флуор може да имаат влијание врз развојот на мозокот кај децата.

За подобро да го разберат влијанието на флуорот врз когнитивните способности на децата, научниците проучувале група од 500 мајки и нивните деца во руралните области на Бангладеш. Овој регион е познат по својата природно висока содржина на флуор во водата за пиење, но неговите концентрации се слични на оние што се наоѓаат во другите делови на светот.

Истражувачите ги тестирале когнитивните способности на децата на возраст од пет и десет години користејќи стандардизирани тестови за интелигенција. Истовремено, тие го анализирале нивото на флуор во примероците на урина од мајките за време на бременоста, како и кај нивните деца. Овој метод им овозможи на истражувачите прецизно да ја проценат вкупната изложеност на флуор од различни извори – вода за пиење, храна и стоматолошки производи.

Д-р Киплер нагласува дека флуорираната паста за заби не е значаен извор на изложеност бидејќи не е наменета да се голтне.

– Флуоридот во пастата за заби игра клучна улога во спречувањето на кариес, но важно е да се поттикнат малите деца да не голтаат паста додека ги мијат забите – истакнува таа.

Оваа изјава е важна затоа што често се поставува прашањето дали стоматолошките производи можат да придонесат за прекумерна изложеност на флуор – но експертите веруваат дека поголемиот дел од апсорпцијата се уште се случува преку вода и храна.

Резултатите од студијата покажаа дека просечната концентрација на флуор во урината на трудниците во Бангладеш била 0,63 mg/L. Децата на возраст од пет и десет години, чии мајки имале повисоко ниво на флуор во текот на бременоста, покажале пониски резултати на тестовите за когнитивните способности.

Посебно се погодени вербалните способности и обработката на сетилните информации. Децата кои имале повеќе од 0,72 mg/L флуор во урината на 10-годишна возраст покажале полоши резултати во споредба со децата со пониски концентрации на флуор. Интересно, овие нивоа на изложеност беа пониски од моменталната максимална граница поставена од Светската здравствена организација (СЗО) и Европската унија, која е 1,5 mg/L.

Сепак, истражувачите не открија значајна поврзаност помеѓу нивото на флуор во урината на петгодишните деца и нивните когнитивни способности. Д-р Киплер смета дека причината за тоа е пократкиот период на изложување, но и тоа што флуоридот се складира во организмот на поинаков начин на помлада возраст.

– Концентрацијата на флуор во урината на помалите деца не е сигурен показател бидејќи има поголема варијација во тоа колку флуор се апсорбира и складира, особено во коските – објаснува таа.

Интересно, некои претходни истражувања, исто така, укажаа на можните штетни ефекти од прекумерната изложеност на флуор, вклучувајќи го и неговото потенцијално влијание врз тироидната жлезда и зголемениот ризик од остеопороза. Иако овие студии беа ограничени по обем, тие ја надополнуваат дебатата за тоа дали сегашните безбедносни граници за флуор во водата за пиење треба да се преиспитаат.

Ова истражување додава нови докази на долготрајната дебата за безбедноста на флуорот во водата за пиење. Иако истражувањето беше спроведено со метод на набљудување, што значи дека не може директно да докаже причинско-последична врска, резултатите се доволно сериозни за да овозможат дополнителна анализа. Научниците сега планираат да ги прошират своите истражувања на други популации и да користат експериментални модели за да ги идентификуваат можните механизми со кои флуоридот влијае на мозокот.

– Потребни се дополнителни истражувања за да се создаде солидна научна основа за проценка на здравствените ризици и дефинирање на безбедни граници за флуор во водата за пиење, храната и стоматолошките производи, особено за децата – нагласува д-р Киплер. Таа додава дека и малите промени во когнитивните способности на ниво на население може да имаат сериозни последици за целото општество.