Путин во паника – Еден од најпочитуваните трговци: „Тој потег со нафтата е доказ дека Русија ја загуби енергетската војна!?

Сега кога Европа се навикнува да живее без руски гас, зошто тие некогаш би се вратиле?

Русија ќе ја намали испораката на нафта за 500.000 барели дневно од почетокот на следниот месец, најави вицепремиерот Александар Новак на самиот крај на работната недела. Ова е многу значително намалување на производството на нафта во Русија од вкупно 5 проценти од вкупното производство.

Иако дел од експертите сметаат дека цените на пазарот веќе биле такви што го антиципирале ризикот од руско намалување на испораките, при крајот од трговскиот ден во петокот, веднаш по најавата за намалување на испораките, цената на нафтата според „brend crude“ се зголеми за 2,5 отсто, на 86,30 долари за барел. Во текот на наредната недела треба да се види како ќе се формира цената на руската нафта според „Urals“, но веќе е јасно дека оваа информација за намалување на руските испораки предизвикува многу помала паника отколку што беше пред 3 месеци и укажува дека режимот на Путин почнува панично да се грижи за целокупното ниво на буџетски приходи.

Покрај најавата за намалување на вкупните залихи на нафта, Новак ја повтори тезата на Путин дека Русија „нема да продава нафта на оние кои директно или индиректно се придржуваат до принципот на ценовното ограничување.“ Меѓутоа, ваквата радикална закана за Европа сега изгледа како ПР флоскула бидејќи станува јасно дека Русија почнува френетично да се бори да го одржи нивото на буџетски приходи, кои најмногу зависат од извозот на енергетски производи.

Преовладува впечатокот на пазарните аналитичари дека Русија се обидува да се заштити од натамошниот пад на цената на нафтата со намалување на залихите на нафта. Се покажа, имено, дека поради односот меѓу понудата и побарувачката на пазарот (исчекување на криза, т.е. помали потреби), цените се стабилизираа сами по себе, што ги загрижува Русите бидејќи продолжувањето на таквиот тренд може да ги доведе во прашање вкупните приходи од извоз и, следствено, финансирањето на огромните трошоци од војната во Украина.

Русија веќе мора да продава нафта со многу високи попусти кои се проценуваат на дури 50 проценти, што е знак дека ја губат енергетската војна со Западот, но не толку поради санкциите колку поради способноста на пазарот да се прилагоди на екстремни деловни услови со многу високо ниво на неизвесност. Некои аналитичари сметаат дека Русија одлучила да ги намали испораките за да го зачува изгледот на управување со ситуацијата.

„Ако Русија сака да го намали производството – дури и привремено – ќе се обиде да остави впечаток дека избира да го стори тоа или дека има контрола, наместо да биде принудена да го стори тоа од политиките на западните влади“, изјави за New York Times Ричард Бронзе, шефот за геополитика во Енергетски аспекти.

Но, сето тоа не значи дека руската одлука за намалување на испораките на нафта не може значително да влијае на движењето на цените, особено на европскиот пазар.

Земјите кои се големи извозници на нафта, нормално преку нивната организација ОПЕК Плус, во која доминираат Саудиска Арабија и Русија, редовно разговараат за потребата од намалување или зголемување на цената на нафтата со цел да се влијае на движењето на цената и на тој начин да се управува со ефикасноста на производство. ОПЕК Плус веќе на крајот на минатата година најави намалување на дневната понуда за околу 2 милиони барели дневно, а аналитичарите проценуваат дека организацијата веројатно ќе се држи до таа одлука без оглед на најавата на Русија за дополнително намалување на производството на нафта од почетокот на следниот месец.

Ако ја погледнеме целата 2022 година, може да се заклучи дека без разлика на западните санкции, Русија успеа да одржи високо ниво на приходи од извозот на нафта, но тие значително паднаа во последните 2-3 месеци бидејќи пазарите се стабилизираа. Во основа, Русија компензира дел од изгубениот приход со продажба на нафта во Европа со испораки во Кина, Индија и Турција, но таму остварува помали профити.

Она што всушност ги загрижува пазарите е помалку одлуката на Русија да го намали своето производство, а повеќе силниот раст на побарувачката во Кина, што практично ги укина ограничувањата за „Ковид-19“, што го оживеа производството и ја зголеми побарувачката.

Иако треба да почекаме и само дополнително да ги анализираме можните пазарни последици од руската најава за намалување на испораките на нафта, се почесто може да се слушне тезата дека Владимир Путин веќе ја изгубил енергетската војна токму поради комбинацијата на санкции и стабилизацијата на пазарот. Изјавата на еден од најпочитуваните трговци во нафтениот бизнис, Пјер Андуран , кој го тврдеше токму тоа: „Мислам дека Русија ја загуби енергетската војна“ привлече големо внимание кај деловните медиуми.

Андуранд вообичаено води големи хеџ фондови специјализирани за енергетските пазари и објасни дека, на пример, ги затворил сите свои позиции на пазарот на природен гас бидејќи со текот на годините имало релаксирачки пад на цените. Напнатоста поради почетокот на војната во Украина, како и намалувањето на руските испораки најпрво ја придвижија цената на гасот до шокантни 300 евра за MWh во текот на 2022 година, што беше 10 пати повисока од вообичаеното ниво на цени. Сепак, во последните месеци цената на гасот падна на 50 евра за MWh. Ова е сè уште високо ниво, но не и ниво кое може да предизвика колапс на европските економии.