Екстремната десница има нова цел: Истражувачки проект финансиран од ЕУ за историјата на Куранот во Европа
Европската крајна десница најде нова цел за својата критика, сега во академската сфера. Станува збор за европскиот проект за Куранот, кој во Шпанија го води историчарката Мерцедес Гарсија-Аренал, а е финансиран од Европскиот истражувачки совет со 9,8 милиони евра.
Меѓународниот проект EuQu, кој е во координација со истражувачи од Франција, Данска и Италија, е проект одобрен од Европскиот истражувачки совет во 2018 година и ќе биде завршен на крајот од годината.
И покрај својата научна и историска природа, програмата, која го проучува ширењето на Куранот во Европа во текот на последниот милениум, како и неговиот превод, употреба и проучување, оваа недела беше нападната од медиумите и политичарите, главно Французи, кои ја обвинуваат за исламски прозелитизам и врски со фундаменталистички групи како што е Муслиманското братство; „исламизам“ и „исламофилија“ кои, како што велат, ги поткопуваат европските вредности.
Критиките создадоа клима на заплашување меѓу истражувачите, кои ја осудуваат политичката офанзива против академската слобода.
„Тоа е необичен и неоснован напад. Ниту еден од овие медиуми не се потруди да го истражи проектот, кој нема никаква идеолошка содржина, а камоли „Фреро“, термин што се користи во Франција за дискредитација на наводната исламофилија, ниту пак контактираше со некој од учесниците во проектот. Нашето е дело од европската интелектуална историја, а не проект за Куранот како предмет на верување“, вели истражувачката Гарсија-Аренал во нејзината канцеларија на CSIC во Мадрид.
Гарсија-Аренал, како и другите истражувачи кои биле поврзани со проектот, ги доживува овие напади со мешавина од вкочанетост, лутина и одреден очај.
„Негирањето на припадноста кон Муслиманското братство значи прифаќање на нарушена ментална рамка, бидејќи всушност вклучува преиспитување на научната и когнитивната активност како таква. Тоа е проект што ги собра тимовите од различни земји и разновидни дисциплини, како што се историјата на интелектуалната и културната историја, филологијата и кодикологијата. Неговиот фокус е европската интелектуална и религиозна историја. Многу проекти беа финансирани од европски јавни институции кои го проучуваат циркулацијата и приемот на други религиозни текстови од широк спектар на религии“, објасни таа.
Гарсија Аренал (Мадрид, 75), арабистка и историчарка на религијата, е една од најпрестижните истражувачки во Шпанија, а во 2019 година ја доби Националната награда за истражување. Заедно со неа, заедно со главните истражувачи (Јан Луп од Универзитетот во Копенхаген; Роберто Тотоли од Универзитетот во Источен Неапол; и Џон Толан од Универзитетот во Нант), во работата учествуваа 45 преддокторски и постдокторски студенти.
Во својата канцеларија, преполна со хартии, Гарсија-Аренал ја поминува раката по ‘рбетите на книгите што произлегоа од тој проект. Објавени се единаесет тома што ги содржат резултатите од ова истражување, а оваа година вкупниот број ќе достигне 15.
Проектот вклучуваше и изложби во Виена, Тунис и Нант, а на 11 јуни ќе биде отворена уште една изложба во Гранада, со поддршка на локалниот универзитет и во просториите на Кралската болница, која ќе биде отворена до октомври, но за многумина, целата оваа интелектуална рамка е директен напад врз суштината на Европа.
Нападите започнаа со Флоренс Берго-Блеклер, француска антропологка позната по своите дела против Муслиманското братство.
Во „Фигаро“, авторот го истакна европскиот проект и ги именуваше некои од главните истражувачи на проектот, особено Џон Толан, кој беше цел на многу критики.
Неколку француски политичари го прифатија предизвикот, а во Европскиот парламент дури има две интерпелации, од Националното собрание (партијата на Марина Ле Пен) и Италијанската лига (партијата на Матео Салвини), за ЕУКУ.
Сè ескалираше на 21 мај кога висок функционер на француската влада, Бенџамин Хадад, министер делегат за Европа, се обрати на радио: „Дали се насочувате кон проектот за европскиот Куран, со финансирање од 9,8 милиони евра?“ праша домаќинот.
„Ниту едно евро од европските јавни пари не треба да се користи за финансирање на непријателите на европските вредности. Не можеме да прифатиме програмите за финансирање да одат кај здруженија поврзани со Муслиманското братство или антисемитизмот“, рече тој.
Неколку конзервативни француски медиуми ги повторија овие политички поплаки, како што се „Ле Журнал ди Диманш“ и „Ле Фигаро“, со наслови: Антисемитизам, исламизам: Франција ги осудува субвенциите на ЕУ за субјекти „непријателски“ на „европските вредности“.
Шпанските весници, исто така, ја критикуваа студијата, а многу од тие медиуми го нарекоа проектот антисемитски.
„Претпоставувам дека, во тесните рамки во кои тврдат, ако го проучувате Куранот, сте антисемит“, рече Гарсија-Аренал кревајќи ги рамената.
Гарсија-Аренал сето ова го припишува на два фактора: француската политичка клима, со нејзината исламофобија и културна војна, и трампистичкото движење, кое бесрамно се стреми да ја ограничи академската слобода и ја охрабрува европската крајна десница.
Работата е веќе во голема мера завршена: преостанатите томови ќе бидат објавени до декември, а парите се веќе потрошени. Значи, не, ова не е обид за бојкот на проектот, но би можело да претставува тешкотии за младите истражувачи кои, откако ќе биде завршен, ќе мора да најдат работа.
„Тоа е предупредување за иднината. Наменето е да ги натера оние што одобруваат финансирање на вакви проекти да размислат за тоа, а исто така има за цел да ги обесхрабри самите академици, кои би можеле да ја изгубат желбата да се вклучат во вакви проекти. Застрашувачки е. Не сакате да го видите вашиот имиџ во медиумите или да бидете изложени на клевети и толку сериозни обвинувања. А ние академиците не сме навикнати да се справуваме со тоа: живееме меѓу книги, работиме во библиотеката и не сакаме, ниту знаеме како, да влегуваме во дискусии на политичката сцена што моментално се обликува“, рече Гарсија Аренал.
„Да се каже дека Куранот е дел од интелектуалната историја на Европа значи да се пристапи кон историјата како кон комплексен конструкт“, објаснува Фернандо Родригез Медијано, друг од историчарите кои учествуваат во проектот.
„Она што нè загрижува е тоа што она што го проучуваме ја открива сложеноста на европската историја. Еден ден пишувам книга за еден језуит од 17 век (Томас де Леон, кој собирал и бил заинтересиран за неколку преводи на Куранот), а следниот ден сум опасен терорист, а еден француски министер вели дека ги напаѓам човековите права. Тоа е заблуда, но не можете да се расправате со илузија. Да беше проект за хеленизмот или Библијата, ништо немаше да се случи. Но, сега ова е интересно“, вели Родригез Медијано, кој замислува како се одвивала низата настани: „Некој создава измама, крајно десничарските медиуми ја засилуваат, а потоа самите политичари ја користат како оружје. Најсмешното е што сите подоцна признаваат дека не го прочитале проектот.“
Проектот предизвикува конфузија на сите фронтови. Британската библиотека, Националната библиотека и „Каса Арабе“ се согласија да одржат изложби на студијата, само за подоцна да се повлечат, тврдејќи дека не можат да гарантираат безбедност од можни исламистички напади од страна на радикали кои тврдат дека го злоупотребуваат или го присвојуваат Куранот.
Тоа е, Гарсија-Аренал, неговиот тим и проектот се фатени меѓу две огради.
„Ова не е ниту величење ниту присвојување на исламот, туку европска историја која се обидува да осветли некои од неговите пукнатини, како што се контроверзиите меѓу протестантите и католиците кои го користеа Куранот како оружје едни против други, само за да дадам еден пример од многуте аспекти што ги проучувавме. Се соочуваме со една од границите на слободата на изразување и академската слобода. Тие ја претворија историјата во политичка емоција, а тоа не може да биде така. Се чини дека историчарите немаат што да бараат, но пред сè технократското и популистичкото знаење ја уништува историјата за да може да се препише. И не можеме да одиме подалеку од тоа“, рече Родригез.
Нападите, истакнуваат и Гарсија-Аренал и Родригез Медијано, не го разнишаа единството на навивачите: тимот е порешен од кога било да ја заврши работата, а Универзитетот во Нант вети дека ќе го поддржи Џон Толан во сите жалби што би можел да ги поднесе против медиумите и политичарите.
Деведесет и двајца истакнати академици потпишаа отворено писмо во одбрана на проектот.
„Не само што не сме против европските вредности, туку еден од многуте начини на кои Европа се справувала со проблемите и конфликтите е создавање знаење за нив: тоа е европска вредност“, рече Гарсија-Аренал, завршувајќи со прашањето: „Дали еден проект што ги проучува грчките митови би се сметал за обид за ширење и поддршка на култот на Зевс?“ Треба да се додаде дека прашањето беше наменето за реторичко. „Но, во овој свет, никогаш не се знае“, пишува „Ел Паис“ .
