Застрашувачко предупредување доаѓа од СЗО: Нова пандемија?
Следната пандемија би можела да биде предизвикана од 30 патогени, вклучително и грип А, денга и вирусот на мајмунска сипаница, објави Светската здравствена организација.
Ова е заклучокот од истражувањето на повеќе од 200 научници од 54 земји, се вели во извештајот
„Приоритизирање на патогени: научна рамка за истражување за подготвеност за епидемии и пандемии“, известува Nature.
Истражувачите рекоа дека списокот на „приоритетни патогени“ може да им помогне на организациите да ги фокусираат напорите на развој на терапии, вакцини и дијагностика.
Приоритетните патогени, чија листа беше објавена во извештајот на СЗО на 30 јули, беа избрани поради нивниот потенцијал да предизвикаат глобална медицинска паника како пандемија. Ова се заснова на докази кои покажуваат дека овие патогени се високо преносливи и вирулентни и дека пристапот до вакцини и терапии за нив е ограничен. Во претходните извештаи, од 2017 и 2018 година, СЗО идентификуваше 12 приоритетни патогени.
Приоритизација на патогенот
„Примарната цел на Тимот за истражување на епидемијата на СЗО е да го забрза развојот на медицински контрамерки во случај на епидемии. Во срцето на ова е приоретизирањето на патогените. земји, кои ги оценија доказите поврзани со 28 семејства на вируси и една клучна група бактерии“, се наведува во извештајот.
Илјадници познати вируси и бактерии можат да заразат луѓе, се додава, но само релативно мал број историски доведоа до пандемија или голема епидемија.
„Процесот на приоритизација помага да се идентификуваат критичните празнини во знаењето кои итно треба да се решат“, изјави за Nature Ана Марија Хенао Рестрепо, водач на тимот за истражување на епидемијата на СЗО.
Оваа листа вклучува ризични патогени низ цели семејства на вируси и бактерии.
„Списокот е многу обемен. Но, важно е редовно да се ажурираат овие списоци поради големите глобални промени во уништувањето на шумите, урбанизацијата, климатските промени, меѓународните патувања…“ изјави за Nature Нилика Малавиџ, имунолог од Универзитетот во Шри Џајаварденепура.
Повеќе од 200 научници потрошија две години оценувајќи ги доказите за 1.652 типа на патогени, главно вируси и некои бактерии, за да одлучат кои да ги вклучат на листата.
. @WHO just updated the list of pathogens that could spark the next #pandemic .
— Charin Modchang (@CharinModchang) August 4, 2024
This includes the influenza A virus, dengue virus, and monkeypox virus.https://t.co/v2G9DpSFuN pic.twitter.com/bA9F9sK2Bx
Помеѓу 30-те приоритетни патогени се група на коронавирус познати како сарбековируси, кои вклучуваат САРС-КоВ-2, вирусот што предизвика ковид-19 и мервековируси, вклучително и МЕРС. Претходните списоци вклучуваа специфични вируси, но не и целата подрода на која припаѓаат.
Меѓу новите патогени на списокот е и вирусот на мајмунска сипаница. Се смета за приоритет како сипаница, причина за сипаница, која беше искоренета во 1980 година. Причината за тоа, како што се вели, е тоа што луѓето веќе не се вакцинирани против сипаници, па не се имуни на него, и неочекувано ослободување може да предизвика пандемија.
„Вирусот потенцијално би можел да го користат терористите како биолошко оружје“, рече Малавиџ.
Меѓу петте бактерии, од кои сите се нови на листата, се соеви кои предизвикуваат колера, чума, дизентерија, дијареа и пневмонија.
Додадени се и два вируса од стаорци бидејќи повремено може да се пренесат на луѓето. Нипа вирусот кој го пренесуваат лилјаците е на списокот бидејќи е смртоносен, многу брзо се шири меѓу животните и нема лек за него.
Модел за научни студии
„Многу од приоритетните патогени се ограничени на одредени региони, но имаат потенцијал да се шират на глобално ниво. Нема место кое е изложено на најголем ризик“, Наоми Форестер-Сото, вирусолог од Институтот Пирбрајт во Британија и соработник на извештај, изјави Nature.
Покрај тоа, научниците создадоа посебна листа на прототипови на патогени, кои би можеле да бидат модел за научни студии и развој на терапии и вакцини.
На пример, пред пандемијата „Ковид-19“, немаше вакцини за коронавирус, но развојот на вакцини за едно семејство дава доверба на научната заедница да развие други.
„Некои од патогените на списокот можеби никогаш нема да предизвикаат епидемија, а некои за кои не ни помисливме може да бидат важни во иднина. Речиси никогаш не предвидуваме следниот патоген што ќе се појави“, рече Форестер-Сото.
