– Образованието во Северна Македонија „изгуби“ 5.431 ученик во период од пет години, а околу 30 училишта се затворени во истиот период. Трендот на континуирано намалување на бројот на ученици во основните училишта е очигледен, според бројките објавени од Државниот завод за статистика (ЕССХ), но државата во моментов нема стратегија за решавање на овој долгогодишен проблем. Во учебната 2021/2022 година, во земјата имало 973 училишта и 187.555 ученици, а овие бројки пет години подоцна се 943 училишта и 182.124 ученици. Ова се регионални училишта во рурални средини каде што бројот на ученици е секако многу мал и децата учат во комбинирани паралелки.
Во врска со причините за овој негативен тренд, поранешниот директор на Државниот завод за статистика, Дончо Герасимовски, кој самостојно и редовно ги следи трендовите поврзани со наталитетот и образованието во земјата, рече дека првата причина за овој пад е падот на наталитетот.
„Прво, причината за ова е намалувањето на наталитетот. Родени се помалку деца. Во 7 од 8 региони во земјата имаме негативен природен прираст. Во повеќе од 60 проценти од општините има намалување на наталитетот, а тоа силно влијае на бројот на ученици, особено на оние запишани во прво одделение. Од 2019 година имаме негативен природен прираст, што значи дека населението природно се намалува“, вели Герасимовски, кој додава дека развиените земји исто така имаат проблеми со наталитетот, но разликата е драстична кај нас бидејќи сме мала земја со мало население.
Друг важен фактор за намалување на бројот на ученици во основно образование е иселувањето на младото население.
„Најчесто младата популација емигрира од земјата. Бројот на деца родени живи во странство се зголемува. Секоја година, во просек се раѓаат 1.000 деца во странство. Во Македонија има 10 општини каде што има повеќе деца родени живи во странство отколку во Македонија, како што се Пласница, Маврово-Ростуше и Ново Село“, рече Герасимовски.