Зошто е подобро да не го почнете денот со кафе?

Утринското кафе е ритуал за милиони луѓе низ светот. Но, што ако ви кажеме дека пиењето кафе веднаш по будењето не е најдобриот избор за вашиот организам?

Сѐ повеќе истражувања и совети од нутриционисти посочуваат дека е мудро да се почека најмалку 30-60 минути пред да се посегне по првото кафе, и дека одредени утрински навики – како чаша топла вода со лимон, лесно истегнување или кратка прошетка – може да обезбедат подобар старт на денот за вашето тело и ум.

Кафето и организмот наутро: Што навистина се случува?
Пиењето кафе веднаш по будењето често се поврзува со наглото кревање на енергија, но научните анализи откриваат и неколку несакани ефекти, особено кога станува збор за дигестивниот и хормоналниот баланс. Прво, телото нормално има највисоко ниво на кортизол – популарно наречен „стрес хормон“ – меѓу 7 и 8 часот наутро. Кафеинот од кафето дополнително го покачува кортизолот, што може да доведе до чувство на вознемиреност, зголемен стрес, па дури и промени во нивото на шеќер во крвта.

Притоа, кафе на празен стомак поттикнува екстра продукција на желудочна киселина, што кај некои луѓе предизвикува иритација, киселини, рефлукс или дури болка. Ова е специфично изразено кај лица со чувствителен гастроинтестинален систем, каде кафето може да води до појава на непријатности како подуеност, надуеност или зачестено празнење на цревата. Некои истражувања покажуваат дека консумирањето кафе на празен стомак може постепено да ја оштети слузницата на желудникот и да го зголеми ризикот од гастритис.

Како кафето влијае врз дигестивниот систем?
Додека кај дел од луѓето кафето има лаксативен ефект – го поттикнува движењето на цревата и помага при запек – за други, кафето е извор на дигестивни пореметувања, особено на празен стомак. Кафе содржи киселини и хемиски соединенија кои создаваат дополнителна желадочна киселина, ја стимулираат мускулатурата на цревата и нивната преработка. Притоа, кофеинот го попречува соединението аденозин, што дополнително го „разбудува“ телото, но краткорочно го поттикнува нервниот систем и го зголемува притисокот врз дигестивниот тракт.

Што да направите пред првото кафе?
За поздрав почеток на денот, експертите препорачуваат следново:

Топла вода со лимон: Комбинацијата на вода и лимон ја хидрира телото по ноќното „постење“, го поттикнува дигестивниот систем, ја алкализира средината во желудникот и го зајакнува имунитетот поради витамин Ц. Лимоновата вода, покрај тоа што помага во детоксикација, го стимулира создавањето жолчка, го олеснува варењето и често го намалува чувството на подуеност или тежина.

Лесна утринска прошетка или истегнување: Кратка физичка активност ја раздвижува циркулацијата, го активира телото и го подготвува за новиот ден. Истегнувањето ги намалува напнатоста и стресот, додека прошетката обезбедува природна доза на витамин Д од сонцето.

Појадок: Јадењето нешто хранливо (јогурт, овошје, каша со јаткасти плодови или тост со јајце) го амортизира влијанието на кафето врз желудникот, ја подобрува стабилизацијата на шеќерот во крвта и обезбедува постепено ослободување на енергија. Појадокот исто така го намалува ризикот од киселини и непријатности при консумација кафе.

Хидратација: Почнете го денот со една до две чаши вода. Дехидратацијата по спиење е чест проблем, а да се испие кафе веднаш, кое има диуретичко дејство, само дополнително ја отежнува состојбата.

Кога е најдобро време за кафе?
Најдобро е да се почека помеѓу 30 и 90 минути по будењето, односно период кога нивото на кортизол започнува да опаѓа – тогаш кофеинот има најсилен и најбезбеден ефект врз организмот. Ако не можете без утринското кафе, барем комбинирајте го со храна и внесете две чаши вода претходно.

Дали да се откажете од кафето?
Не, кафето во разумни количини (до 2-3 шолји дневно) има и позитивни ефекти – ја поттикнува дигестијата, го ревитализира црниот дроб и може да го подобри микробиомот во цревата, зголемувајќи ја разноликоста на корисните бактерии. Сепак, клучни се навиките пред кафето и ослушнувањето на сигналите што ви ги испраќа телото.

Иако кафето останува омилен секојдневен напиток, мудро е да го одложите првото кафе после будење и да му дадете шанса на телото да се хидратира, да внесе хранливи материи и нежно да се разбуди со движење. Ваквата рутина не само што го балансира дигестивниот и хормоналниот ритам, туку и придонесува за поздрав, поенергичен и попродуктивен старт на секој ден.