Зошто Зеленски го разреши премиерот и назначи жена премиер?

Украинскиот парламент го потврди изборот на Јулија Свириденко за нов премиер. Реконструираната влада е составена од стари и нови министри. Реконструкцијата ја иницираше претседателот Володимир Зеленски, објави Дојче веле.

Новиот премиер беше потврден денес од големо мнозинство претставници во украинскиот парламент. Гласините за распуштање на владата на премиерот Денис Шмихал кружеа во Украина во последните три години, а сега тие станаа реалност. Вчера украинскиот парламент ја прифати оставката на Шмихал, по што претседателот Володимир Зеленски предложи претходната прва вицепремиерка, Јулија Свириденко, да ја преземе функцијата премиер и да формира нова влада. Шмихал во иднина ќе го води Министерството за одбрана. Поранешниот министер за одбрана Рустем Умеров заминува за Вашингтон, каде што ќе ја преземе функцијата амбасадор.

Подемот на Јулија Свириденко

Неколку причини придонесоа за подемот на Јулија Свириденко. Таа значително придонесе за успешните преговори со САД и Доналд Трамп во врска со договорот за суровините.

Таа е позната и по блиските врски со шефот на претседателскиот кабинет, Андриј Јермак, десната рака на Зеленски. Покрај тоа, оваа 39-годишна економистка, со своето однесување и поглед на светот, подобро се вклопува во генерацијата помлади политичари кои дојдоа на власт со Зеленски.

Дали Зеленски беше незадоволен од владата?

Зеленски претходно беше критикуван поради јавното нудење на премиерската функција на Јулија Свириденко, што, според критичарите, ја прекршило сегашната постапка според која премиерот го назначува претседателот само по предлог на парламентот, кој мора да дојде од парламентарното мнозинство. Партијата на претседателот Зеленски „Слуга на народот“ моментално има мнозинство во парламентот.

Денис Шмихал беше премиер со најдолг стаж во Украина, на функцијата повеќе од пет години. Имаше и претходни обиди за негово отстранување, но тие не успеаја поради недостаток на политичка волја и гласови во парламентот. Сега, промената на чело на владата стана реалност.

Олех Саакјан смета дека ова е „доцнета реорганизација на владата“, која беше планирана уште минатата година. Главната причина за промените се внатрешните тензии во владиниот кабинет и голем број очигледни менаџерски проблеми – од одбранбениот сектор до инфраструктурата и социјалната заштита.

„Владата сака да ги намали некои од овие тензии, и внатрешни и надворешни, пред јавноста. Целта е да се врати довербата и да се најде нов пристап“, вели овој експерт.

Дали ќе се промени работата на владата?

Петро Олешчук, политиколог од Универзитетот „Тарас Шевченко“ во Киев, смета дека честите корупциски скандали влијаеле врз перцепцијата за работата на владата, особено најновиот скандал во врска со вицепремиерот Олексиј Чернишов, против кого постојат сомневања за злоупотреба на службената должност и примање мито во „голем стил“.

Во исто време, Олешќук не ја исклучува можноста Зеленски да сака да покаже дека сè уште има тим кој му е лојален, особено затоа што владата не е целосно реконструирана, бидејќи одредени министри остануваат на своите позиции. На пример, Шмихал станува министер за одбрана.

,,Префрлањето на Смихал на друга функција во рамките на владата треба да покаже дека тимот останува обединет и дека нема поделби или внатрешни конфликти. Станува збор само за кадровски промени во рамките на истиот тим“, нагласи Олешќук во интервју за ДВ.

Структурни предизвици на украинската влада

Олех Саакјан, од друга страна, смета дека ограниченото реконструкција на кабинетот укажува на сериозен недостиг на квалификуван и сигурен персонал. Тој верува дека и новите и постојните министри ќе бидат принудени да покажат брзи резултати, што би можело да ѝ даде на владата импулс на краток рок, но е скептичен во врска со долгорочните ефекти.

„Тоа е како адреналинска доза за сегашната влада. Квалитетот на работата нема фундаментално да се промени. Промената на името, без промена на улогите во кабинетот поврзани со распределбата на овластувањата, не може да го има посакуваниот ефект на лекување“, вели Саакјан.

Политикологот Андреас Умланд укажува на структурен проблем со украинскиот Устав во врска со ова реконструкција на владата: „Украинскиот политички систем е недоволен уште од независноста поради поделбата на извршната власт.“ Од едната страна стои претседателот со својот апарат, а од другата премиерот и владата, кои формално се независни. „Во време на војна, оваа двојност на власта е особено проблематична бидејќи одлуките мора да се донесуваат брзо и едногласно.“

Во меѓувреме, претседателот Зеленски веќе ги истакна клучните приоритети на новата влада, меѓу кои се зголемувањето на домашното производство на оружје, развојот на одбранбени проекти и сеопфатната дерегулација на економијата.