Зошто некои луѓе стареат побрзо? Идентификувани виновници – 408 гени: Дали следниот чекор е апче против стареење?

Работејќи како медицинска сестра во дом за стари лица, Изабел Фут секој ден гледала едно нешто: некои луѓе стареат подобро од другите.

Некои влегоа во своите 90-ти години со бистар ум и зачувано тело, додека други се бореа децении претходно со дијабетес, Алцхајмерова болест или проблеми со мобилноста. Некои успеаја лесно да го надминат лошиот пад или грипот, додека други никогаш повеќе не ја напуштија болницата.

Зошто им се случи тоа ним, а не на личност до нив на иста возраст која можеше да си оди дома? Навистина немавме многу одговори – рече Футова, која ја напушти таа работа за да стане генетичар.

Таа сега е постдокторски соработник на Институтот за бихевиорална генетика на Универзитетот во Колорадо во Болдер, а во студија објавена во списанието „ Nature Genetics“ , таа нуди некои индиции за одговорот на ова прашање, соопшти Универзитетот во Колорадо во Болдер .

Кршливост, стареење и хипотеза за геронауката

Футова и меѓународен тим коавтори идентификуваа повеќе од 400 гени поврзани со забрзано стареење кај 7 различни подтипови. Студијата открива дека различни групи гени се основа на различни видови на нарушено стареење, познато и како кршливост, почнувајќи од когнитивен пад до проблеми со мобилноста, па сè до социјална изолација.

Овие наоди ја поддржуваат она што е познато како „хипотеза за геронауката“ – идејата дека за да се третираат повеќекратните хронични болести што доаѓаат со стареењето, мора да се третира самото стареење.

 За да можете да идентификувате третмани за запирање или враќање на забрзаното биолошко стареење, треба да ја знаете биологијата што стои зад тоа. Ова е досега најголемата студија што користи генетика во обид да се постигне ова – рече Футова, првиот автор на трудот.

Студијата се фокусира на кршливоста, општ термин за „мултисистемско физиолошко опаѓање“ што често доаѓа со стареењето. Повеќе од 40% од возрасните во САД над 65 години се сметаат за „кревки“.

Индекс на стареење од 30 поени

Лекарите обично ја проценуваат кршливоста користејќи индекс од 30 поени што мери сè, од брзината на одење и силата на стисокот на раката до бројот на дијагностицирани болести и нивото на социјална активност. Проблемот со овој пристап, рече Футова, е што две лица можат да добијат ист висок резултат за кршливост иако едното лице е когнитивно остро, но не може да оди, а другото е во добра физичка здравствена состојба, но има слаба меморија. Овој недостаток на разлика им отежнува на лекарите да даваат препораки за постарите возрасни лица, а на научниците да ги утврдат основните причини за нездравото стареење.

 Стареењето не е само едно нешто. Постојат многу начини да се биде кревко. Прашањето што потоа се поставува е: кои гени се вклучени? – рече д-р Кенет Роквуд, водечки експерт за кревкост од Универзитетот Далхаузи во Нова Шкотска, Канада, и коавтор на студијата.

За да го открие тоа, тимот спроведе „студија за асоцијација на ниво на геном“, анализирајќи ги ДНК и здравствените податоци на стотици илјади учесници од UK Biobank и други јавни бази на податоци, за да утврди кои гени се поврзани со 30 симптоми на слабост.

Голем скок во идентификацијата на гени

Тие идентификуваа 408 гени поврзани со забрзано стареење/кревкост, што е значително зголемување во однос на претходно идентификуваните 37 гени.

Тие откриле дека некои гени се силно поврзани со одредени подтипови на нездраво стареење, вклучувајќи: инвалидитет, лоша когниција, метаболички проблеми (како дијабетес и срцеви заболувања), повеќекратни болести, генерално нездрав начин на живот и ограничена социјална поддршка.

На пример, генот SP1, кој е поврзан со функцијата на имунолошкиот систем и Алцхајмеровата болест, беше силно поврзан со широк подтип на „слаба когниција“, додека генот FTO, познат по својата поврзаност со дебелината, се чини дека е основа на неколку различни подтипови.

– Оваа работа не само што ги идентификува подаспектите на нарушеното стареење, туку покажува и дека многу различна биологија лежи во нивната основа. Следниот опиплив чекор е да се открие како да се третира таа основна биологија, рече Ендру Гроцингер, доцент по психологија и невронаука на Универзитетот во Колорадо Болдер и главен автор на студијата.

Апче против стареење?

На краток рок, авторите предлагаат клиничките мерења на кршливоста, кои често се појавуваат долго пред специфични болести, да се прошират за да вклучат шест подтипови. На овој начин, некој со дијагностицирана когнитивна кршливост би можел да биде насочен кон терапии за спречување на деменција, додека некој со кршливост во метаболичката област би можел да преземе чекори за спречување на дијабетес или срцеви заболувања.

Футова предвидува ден кога луѓето би можеле да добијат „полигенски ризик-оценка“ што би понудила подетален увид во тоа кон каков вид нездраво стареење се склони. Но, светиот грал, вели таа, би бил идентификување на молекуларните патишта што го поттикнуваат самото стареење и развивање терапии за негово забавување.

Дали е на повидок апче против стареење? Малку веројатно, велат авторите.

Но, дали еден ден би можело да се појави една пилула за лекување на низа метаболички проблеми поврзани со возраста, а друга за решавање на мноштво когнитивни проблеми?

Тоа е примамлива идеја, рече Грозингер, а генетските истражувања би можеле да го отворат патот за тоа.

„Оваа работа сугерира дека веројатно нема да има едно магично апче кое ќе ги реши сите болести што доаѓаат со стареењето, но можеби стотици од нив повеќе нема да бидат потребни“, објасни тој.