Какви ракети испали Иран кон Израел и што друго има на располагање Хамнеи да лансира?

Иранските медиуми во саботата наутро објавија дека Исламската Република ги употребила своите напредни балистички ракети „Хаџ Касем“ во својот последен напад врз Израел.

Лансирањето беше претставено како дел од одговорот на Техеран на американскиот напад врз нуклеарните постројки на Иран .

Иран поседува широк спектар на балистички ракети, од кои некои се заеднички развиени од страна на Иранските вооружени сили и Иранскиот корпус на револуционерна гарда (ИРГЦ). Во последниве години, Техеран го даде приоритет на инвестирањето во ракетната програма како основа на својата стратешка моќ, пренасочувајќи средства од модернизацијата на воздухопловните сили и воздушната одбрана, пишува „Џерусалем пост“ .

Забрзување на ракетната програма на Иран

Иранска ракета

Израелскиот напад врз Иран наводно следел по разузнавачките информации дека врховниот лидер ајатолахот Али Хамнеи наредил значително забрзување на националната ракетна програма на Иран. Оваа одлука, донесена по слабеењето на капацитетите на Хамас и Хезболах, имала за цел зголемување на ракетниот арсенал на Иран од приближно 3.000 на 8.000 ракети .

Според израелски безбедносни извори, целта на зголемувањето на вооружените сили е да му се овозможи на Иран да лансира масовни налети од ракети што би го совладале израелскиот систем за ракетна одбрана „ Ероу“ и другите системи.

Од почетокот на непријателствата со Иран на 13 јуни, кон Израел се испукани околу 500 балистички ракети, од кои повеќето беа пресретнати од одбраната.

Хиперсонични ракети: закана или блеф?

Иран често се заканува дека ќе користи хиперсонични ракети за да всади страв. Сепак, досега 
Техеран не покажа оперативен капацитет на тоа поле.

„Хиперсонични“ се однесува на проектили што патуваат со брзина поголема од 5.000 километри на час – брзина што веќе ја достигнуваат речиси сите балистички ракети. Терминот најчесто се користи за проектили што достигнуваат екстремни брзини со остри, непредвидливи маневри, што ги прави многу потешки за пресретнување.

Ваквите наведувани ракети претставуваат посебен предизвик за системи како што се израелската „Arrow“ или американската батерија THAAD распоредени во регионот. За разлика од конвенционалните балистички ракети кои следат однапред одредена траекторија, наведуваните боеви глави можат да го променат курсот во лет, што ги отежнува нивното следење и пресретнување.

Иако Иран ги прикажа ваквите ракети на воени паради и ги означи некои постоечки ракети како хиперсонични, сè уште не ја докажа нивната вистинска способност. Засега, практичната технологија за хиперсонични ракети останува во доменот на САД, Русија и Кина.

Клучните ирански ракети се насочени кон Израел

Израелски остатоци од иранска ракета

Ракетата „Хаџ Касем“ е напредна ракета, претставена во 2020 година, за која се вели дека достигнува брзина од 12.000 километри на час, има дострел од 1.400 километри и носи боева глава од 500 килограми. Именувана е по Касем Сулејмани, убиениот командант на силите „Кудс“ на ИРГК, кој беше убиен во американски воздушен напад .

Ракетата „Емад“ , претставена во 2024 година, е најпозната по својата управувана боева глава, која ѝ овозможува да ја менува својата траекторија по влегувањето во атмосферата. Оваа карактеристика служи за измама на радарските и противракетните системи. Има дострел од 1.700 километри и користи течно гориво, што бара сложени подготовки за лансирање, но обезбедува висока енергетска ефикасност. Боевата глава тежи околу 750 килограми.

Ракетата „Хеџбар Шекан“ , воведена во 2022 година, го добила името по Битката кај Хеџбар во 7 век. Има дострел од 1.500 километри и била првата иранска ракета на цврсто гориво, која овозможува побрзо лансирање и поголема оперативна подготвеност. Боевата глава се проценува на 500 килограми.

Најтешката и најбрза ракета во арсеналот на Иран, базирана на севернокорејската ракета Хвасонг-10, Хорамшахр има дострел од 2.000 километри и носи огромна боева глава од 1.500 килограми . Брзината на пробивот достигнува 14.000 километри на час. Една варијанта вклучува касетна боева глава со подмуниција дизајнирана за широко распространета штета. Една таква ракета наводно го погодила Медицинскиот центар Сорока во Бершеба минатата недела.