Како во филмот „Лов на Црвениот Октомври“: НАТО бара руски подморници на северот од Европа

Во изминатите пет дена, недалеку од брегот на Норвешка, се спроведува голема потрага по руски подморници кои му се закануваа на американскиот носач на авиони од класата Форд за време на вежбата на НАТО во Северното Море.

Редовното распоредување на ударната група на носачот на авиони на НАТО предводена од носачот на авиони „УСС Џералд Р. Форд“ во реонот на Шестата флота на САД се претвори во несекојдневна епизода од Студената војна. Групата вплови во Северното Море пред пет дена, по оперативната пауза што носачот на авиони од класата „Форд“ ја имаше во американските бродоградилишта.

Ударната група се состоеше од три разорувачи со водени ракети од класата „Арли Бурк“, „УСС Бејнбриџ“, „Винстон С. Черчил“ и „УСС Махан“, како и брзиот борбен брод за поддршка „УСС Суплеј“. Секако, овие четири придружни бродови во носачот на авиони од класата „Форд“ го претставуваат само површинскиот дел од придружбата, која е исто така поддржана од подморнички сили чиј состав е таен и непознат.

Сепак, непозната е и руската флота на подморници што отплови во последните денови од подморничките бази на север и се приближи до американскиот носач на авиони. Официјално, од 25 август, норвешките медиуми пренесуваат информации за средбата на руските подморници со ударна група носачи на авиони, по што започнува вистинската потрага по руски гости.

Црвен аларм беше активиран откако беше примена информација дека руските подморнички бази на север се празни, од кои особено е значајно да се истакне дека исчезнале помеѓу четири и осум подморници.

Отворена е проценка дека локациите на четири подморници од класата „Јасен-М“, кои се носачи на крстосувачки ракети, но можат да спроведуваат и противподморничка војна со торпеда, две брзи подморници од класата „Виктор III“ задолжени за лов на непријателски подморници, две напаѓачки подморници од класата „Акула“ и една подморница од класата „Оскар II“ се непознати.

Во таа прилика, најмалку 10 авиони P-3 и P-8 беа ангажирани за скенирање на норвешкиот брег за подморници, а беа поддржани од хеликоптери за борба против подморници. Ангажираните авиони се од норвешката, британската и американската морнарица, како и од воздухопловните сили.

Како се следат руските подморници?

Во контекст на антиподморничкото војување, треба да се напомене дека постои повеќеслоен систем за откривање на руски подморници. Следењето на руските подморници од Северната флота започнува со следење на сателитите кои ги следат движењата од подморничките бази „Западнаја Лица“ и „Ура Губа“.

Откако сателитите ќе утврдат дека една од подморниците не е на своето пристаниште, започнува мониторинг и скенирање на морската површина, при што се активираат подводни сонари и сензори во северна Норвешка за откривање на подморниците. Доколку подморниците успеат да ги поминат претходните два слоја на противподморничка одбрана, руските подморници влегуваат во зоната на одговорност на Шестата флота на САД.

Следниот слој на одбрана и откривање на руски подморници се противподморнички хеликоптери од бродови или копнени аеродроми поддржани од противподморнички авиони П-8 Посејдон и П-3 Орион.

Противподморничката војна е „војна со слушалки“ во која се испитува способноста на хидроакустичарите и сонаристите да го слушаат подводниот свет барајќи звучни потписи од лопатките на моторот, како и други звуци. Авионите P-3 и P-8 спуштаат бови со сензори на површината на морето или користат детектори за скенирање на електромагнетното поле.

Вториот метод е попрецизен, но можен само на пониски височини со авионот P-3, и функционира на начин што ги детектира промените во електромагнетното поле што се јавуваат поради навигацијата на подморниците.

Последното ниво на противподморничко војување се напаѓачките подморници на НАТО и САД, кои во долги патроли ги следат распоредувањата на стратешките нуклеарни подморници, но и ја бранат подморницата.

Сепак, во споредба со следењето на бучните советски подморници за време на Студената војна, денес задачата за следење и мониторинг на руските подморници е сè попредизвикувачка. Руските бродоградилишта долго време користат најпрецизни машини со екстремно мали толеранции што ги прават подморниците потивки.

Пловењето во мориња со поголема соленост, како и пловењето во зоната на Арктичкиот Океан, го отежнува откривањето поради мразот што создава звучна рефлексија или ехо со сонари. Покрај тоа, новите генерации подморници како што се стратешката нуклеарна класа Бореј и нуклеарниот напад Јасен-М имаат значително потивка работа на моторот, што го отежнува откривањето.

Руските подморници претставуваат сè поголем предизвик за НАТО

Поморскиот одбранбен простор на НАТО претставува голема област со расфрлани крајбрежни линии кои се доста тешки за покривање со сензори, воздушни и поморски платформи. Во овој поглед, подморската компонента на руската морнарица, особено оние од Северната флота, остануваат со можност за провокации и длабока пенетрација во водите на НАТО.

Со влегувањето на Шведска и Финска во НАТО, Балтичкото Море, со своите природни ограничувања и мала длабочина, не е и не може да биде офанзивна база за руските подморници. Црноморската флота е ограничена и оштетена од ангажманот во Украина, а ескадрилите во Медитеранот претставуваат поголем предизвик.

Ова остава простор за Северната и Пацифичката флота, кои се носители на стратешки нуклеарни ударни капацитети со подморниците Делта IV и Бореи-М. Руската провокација со подморниците Јасен овие денови околу норвешкиот брег е аларм за НАТО да ги зајакне своите противподморнички војски капацитети.

Губењето на контролата врз подморници кои не носат нуклеарно оружје е прашање на шах во подводна битка, но бегството на стратешки нуклеарни подморници, дури и напаѓачки подморници што носат крстосувачки ракети, е настан што секогаш пали црвено светло.

Во моментов, САД имаат убедливо најголем капацитет за противподморничко војување во сите сфери на вселенскиот, воздушниот и поморскиот надзор. Во доменот на најсовремените противподморнички воени авиони P-8A Poseidon, САД бројат 130 авиони, покрај повеќе од 250 противподморнички воени хеликоптери MH-60R Seahawk.

Сите други членки на НАТО заедно немаат ниту приближен број на противподморнички сили, на што смета Руската морнарица, која во северните мориња на Европа сака да се однесува како капетанот Ремиус во филмот „Лов на Црвениот октомври“ од 1990 година.