Како трговската војна на Трамп ја превртуваше глобалната економија наопаку од ден на ден

Одлуките на американскиот претседател Доналд Трамп за царините откако ја презеде функцијата на 20 јануари ги шокираа финансиските пазари и испратија бран неизвесност низ глобалната економија.

Ова е временска рамка на главните настани:

1. Февруари – Трамп воведува царини од 25 проценти за мексиканскиот и поголемиот дел од канадскиот увоз и 10 проценти за стоката од Кина, барајќи да се ограничи протокот на фентанил и нелегални имигранти во Соединетите Држави, објави Ројтерс.
2. Февруари – Трамп ја суспендира својата закана за царини за Мексико и Канада, согласувајќи се на 30-дневна пауза во замена за отстапки во граничната контрола и спроведувањето на законите за криминал. САД не постигнуваат таков договор со Кина.
3. Февруари – Трамп го одложува воведувањето на царини за de minimis, или евтини пакети од Кина, сè додека Министерството за трговија не потврди дека се воспоставени процедури и системи за нивна обработка и собирање приходи од царини.
4. Февруари – Трамп ги зголемува царините за челик и алуминиум на фиксни 25 проценти „без исклучоци или ослободувања“.
5. Март – Трамп вели дека царините од 25 проценти за стоки од Мексико и Канада ќе стапат на сила на 4 март и ги удвојуваат царините поврзани со фентанил за целиот кинески увоз на 20 проценти.
6. март – Трамп ги ослободува стоките од Канада и Мексико од Северноамериканскиот трговски договор за еден месец од царините од 25 проценти.
7. Март – Трамп објавува царина од 25 проценти за увезени автомобили и лесни камиони.
8. Април – Најавува глобални тарифи со основна стапка од 10 проценти за целиот увоз и значително повисоки тарифи за некои од најголемите трговски партнери на Соединетите Американски Држави.
9. Април – Трамп ги паузира 90 дена повеќето од неговите царини специфични за секоја земја, кои стапија на сила помалку од 24 часа претходно, откако превирањата на финансиските пазари избришаа трилиони долари од берзите низ целиот свет.

Генерална царина од 10 проценти за речиси целиот увоз од САД останува на сила.

Трамп вели дека ќе ги зголеми царините за кинески увоз на 125 проценти од нивото од 104 проценти што стапи на сила еден ден претходно. Со ова, дополнителните царини за кинески стоки се зголемуваат на 145 проценти, вклучувајќи ги и царините поврзани со фентанил што беа претходно воведени.

Генерална царина од 10 проценти за речиси целиот увоз од САД останува на сила.

Трамп вели дека ќе ги зголеми царините за кинески увоз на 125 проценти од нивото од 104 проценти што стапи на сила еден ден претходно. Со ова, дополнителните царини за кинески стоки се зголемуваат на 145 проценти, вклучувајќи ги и царините поврзани со фентанил што беа претходно воведени.

13. Април – Американската администрација одобрува исклучоци од високите царини за паметни телефони, компјутери и некоја друга електроника увезена главно од Кина.
14. Април – Администрацијата на Трамп започнува истраги за национална безбедност согласно Член 232 од Законот за трговија од 1962 година за увоз на фармацевтски производи и полупроводници, како дел од обидот за воведување царини на двата сектора.

4. Мај – Трамп воведува царина од 100 проценти на сите филмови произведени надвор од САД.
5. Мај – Трамп и британскиот премиер Кир Стармер објавуваат ограничен билатерален трговски договор со кој остануваат на сила 10-процентни царини за британскиот извоз, умерено се проширува пристапот до земјоделски производи за двете земји и се намалуваат прекумерните американски царини за извоз на британски автомобили.
6. Мај – САД и Кина се согласуваат привремено да ги намалат реципрочните тарифи. Според 90-дневниот договор за примирје, САД ќе ги намалат дополнителните тарифи што ги воведоа за кинескиот увоз од 145 проценти на 30 проценти, додека кинеските тарифи за американскиот увоз ќе бидат намалени од 125 проценти на 10 проценти.
7. Мај – САД ги намалуваат царините со ниска вредност „de minimis“ за кинески пратки, намалувајќи ги царините за артикли во вредност до 800 долари на 54 проценти од 120 проценти.
8. Мај – Трамп вели дека препорачува директна царина од 50 проценти за стоки од Европската Унија почнувајќи од 1 јуни.
9. мај – Трамп се откажува од заканата за воведување царини од 50 проценти на увозот од ЕУ, согласувајќи се да го продолжи рокот за преговори до 9 јули.
10. Мај – Трговскиот суд на САД ги блокира тарифите на Трамп да стапат во сила со убедлива пресуда дека претседателот ги пречекорил своите овластувања со воведување генерални тарифи на увоз од трговски партнери на САД.

Администрацијата на Трамп вели дека ќе поднесе жалба на пресудата.

29. Мај – Федералниот апелационен суд привремено ги враќа на сила најобемните царини на Трамп, паузирајќи ја одлуката на понискиот суд за разгледување на жалбата на владата и давајќи им на тужителите во случаите рок до 5 јуни да одговорат, а на администрацијата до 9 јуни.
30. Јуни – Трамп потпиша извршна прогласка со која се активира зголемувањето на царините за увоз на челик и алуминиум од 25 проценти на 50 проценти.
31. Јуни – Трамп предупредува на настан во Белата куќа дека наскоро може да ги зголеми царините за автомобили, тврдејќи дека тоа би можело да ги охрабри производителите на автомобили да ги забрзаат американските инвестиции.
32. Јули – Трамп вели дека САД ќе воведат царина од 20 проценти на многу виетнамски извозни производи, а претовар од трети земји преку Виетнам се соочува со царина од 40 проценти.
33. Јули – На Truth Social се вели дека на земјите што се придржуваат кон „антиамериканската политика“ на БРИКС ќе им се наплати дополнителна царина од 10 проценти.
34. Јули – Трамп изјави на „Truth Social“ дека дополнителните повисоки тарифи најавени во претходните месеци ќе стапат на сила со одложување на 1 август, бидејќи САД ги затвораат преговорите за неколку трговски договори.

Во писмата испратени до 14 земји, вклучувајќи ги Јапонија, Јужна Кореја и Србија, се вели дека ќе воведе царини од 25 до 40 проценти од 1 август.